Maliye Bakanlığı, gecekonduların yerine çağdaş konutlar oluşturulması için gerekirse gecekondu sahiplerine kira yardımını da içeren bir öneri üzerinde çalışıyor. Bakanlık üst düzey bürokratları, Hazine arazileri üzerinde kurulan gecekonduların boşaltılması ve buraların değerlendirilmesine dönük çeşitli alternatifler üzerinde duruyor.
Bu alternatiflerden birini de gecekonduların boşaltılarak, özel sektörün devreye sokularak, buralarda rantı yüksek konutlar üretilmesi projesi oluşturuyor. Bu projeye göre, halen işgal altında bulunan Hazine'ye ait gecekondular belli bir program içinde boşaltılacak. Gecekondu sahiplerine bir ya da iki yıl süreyle kira yardımı yapılacak. Bu süreçte, gecekondu
alanlarında yeni imar düzenlemelerine gidilecek ve buralarda büyük özel sektör firmalarına ya da Toplu Konut İdaresi'ne yeni konutlar yaptırılacak. Daha sonra da gecekondu sahiplerine buralarda birer daire verilecek, kalan daireler ise satılarak, Hazine'ye gelir yaratılacak.
Bedelsiz devir
Öte yandan Maliye Bakanlığı, gecekonduların belediyeler kanalıyla satışı konusunda da belediyelerden talep bekliyor. Temmuz ayında yürürlüğe giren ve Hazine'ye ait taşınmazların satışına ilişkin 4916 sayılı Kanun ile belediye ve mücavir alan sınırları içindeki 31 Aralık 2000'den önce üzerinde yapılanma bulunan Hazine arazilerinin, bedelsiz olarak belediyelere devrine imkân sağlayan bakanlık, daha sonra yayımlanan uygulama tebliği ile de buna ilişkin esasları belirlemişti. Buna göre, 2001'den önce üzerinde yapılaşmaya gidilen gecekondu alanları, öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanuni ya da akdi haleflerine satılmak üzere hiçbir bedel alınmadan belediyelere devredilecek.
İlk başvuru Uşak'tan
Belediyeler, gecekondu alanları üzerinde imar planı ve imar uygulamasına gidecek ve daha sonra söz konusu alanları önceliği gecekondu sahibine vererek, harca esas değer üzerinden satışa çıkaracak. Elde edilen gelirin bir bölümü belediyede kalacak, geri kalanı ise Hazine'ye gelecek. Yeni düzenleme kapsamında gecekondu alanlarının devri için ilk başvuru Uşak'tan geldi. Uşak belediyesi, merkezdeki gecekonduların ıslahı ve satışına talip oldu. Çankaya Belediyesi de gecekonduların devri için ön başvuruya hazırlanıyor.
--------------------------------------------------------------------------------
İşgal alanları kaynak olacak
Maliye Bakanlığı Müsteşarı Hasan Basri Aktan, büyükşehirlerde son derece sağlıksız bir yapılaşmanın olduğuna dikkat çekerek, gecekondu şeklindeki bu yapıların büyük bölümünün Hazine ve Vakıflar'a ait araziler üzerinde yer aldığını belirtti.
Gecekondu sahaları üzerinde depreme dayanıklı, sağlıklı bir yapılaşmaya gidilmesinin zorunlu olduğunu belirten Aktan, bu şekilde hem gecekondu sahiplerinin daha insanca yaşayacağı bir mekâna kavuşacağını, hem de arazileri işgal altında olan devletin buraları değerlendirerek, ciddi bir kaynak sağlayacağını ifade etti.
Maliye Müsteşarı Aktan, gecekondu sahiplerine kira yardımı yoluyla çağdaş konutlar üretilmesini öngören çeşitli projeleri sağlıksız yapılaşmaya çözüm olarak ürettiklerini ve bunlar üzerinde çalıştıklarını söyledi.
'Belediyelere bırakın'
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, Maliye'nin önerisine ilişkin, "Bu bir kere bizim Dikmen Vadisi'nde yapmış olduğumuz projedir. Yeni Belediye Kanunu'na da bu konuda özel bir madde koydurmak için şahsen ben Özel Proje Alanları adı altında özel bir gayret içerisindeyim. Projeyle vatandaşlara gecekondular karşılığında konutlar verecek, anlaşabildiği herkesle anlaşacak, onları mağdur etmeyecek, zaruret halinde kamulaştırmalar yapılacak ve belediyeler buraları yenileyecek" dedi.
Gökçek, projenin doğrudan doğruya belediyeler tarafından yürütülmesi gerektiğini, Maliye Bakanlığı'na bir gelir olarak düşünülmesinin yanlış olduğunu söyledi. Gökçek, "Bakanlık sadece kanunla destek olmalı" diye konuştu.
Heyelan bölgesi önerisi
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina, Maliye Bakanlığı'nın bu projesinin İzmir'in gündemindeki Kent Yenileme Projesi olduğunu vurgulayarak, projenin belediyecilikte çarpık yapılaşmanın önüne geçmede etkili olduğunu ifade etti. Piriştina, bu projenin İzmir için sadece gecekondularda değil, heyelan tehlikesi olan bölgelerde de uygulanması gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi: "Bir kentte yanlış yapılaşma varsa orada çağdaş konutlar yapmak doğrudur. Maliye Bakanlığı, Kent Yenileme Projesi'ni İzmir'de gecekondulaşmanın yanı sıra heyelan tehlikesi olan Kadifekale, Ballıkuyu, Vezirağa gibi yerlerde de uygulamalı. Böylece heyelan bölgesindeki vatandaşlarımız da kurtulur.''