İstanbul'daki 2B'lerin Yüzde 80'inde Kadastro İşlemi Hâlâ Tamamlanamadı


Orman vasfını kaybetmiş arazilerin satışına, yasalar kadar kadastro işlemlerinin eksikliği de engel oluyor. En fazla 2B arazisinin bulunduğu İstanbul'da bu arazilerin sadece yüzde 20'sinden kadastro geçti. İşlemlerin tamamlanması için 20 milyon YTL'lik kaynak gerekiyor.

Hükümetin “Orman vasfını kaybetmiş Hazine arazileri"nin (2B arazisi) satışı için bir kanun değişikliği hazırladığına ilişkin haberler bizzat Başbakan Tayyip Erdoğan ve Çevre Bakanı Osman Pepe tarafından yalanlandı. Bakanlıklar arasında böyle bir yasa çalışmasına ilişkin "şu anda" bir diyalog olmadığı açıklandı. Ancak toplamda Lüksemburg'un 2, Singapur'un 6, Malta'nın 15 katı büyüklüğünde olduğu tahmin edilen bu alanla ilgili olarak, sivil toplum örgütleri ile birlikte sürdürülen "soruna çözüm bulma" çalışmalarının hızı kesilmedi.

Daha önce anayasaya aykırı bulunarak Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen 2B arazilerinin satışına yasalar kadar, kadastro işlemlerinin tamamlanmamış olması ve arazilerin hangi değer üzerinden satılacağı yönündeki belirsizliklerin aşılamamış olması da engel. Örneğin en fazla 2B arazisinin bulunduğu İstanbul'da sözkonusu kapsama giren arazilerin ancak beşte birinden (yüzde 20'sinin) kadastro geçirildi, kalanında ise sınırların çizilebilmesi ve net büyüklüğün ortaya çıkabilmesi için kadastro çalışmalarının tamamlanmış olması gerekiyor. Resmi tahminlere göre kadastro işlemlerinin tamamlanabilmesi için yılda 6.7 milyon YTL, 2008'e kadar ise toplam 20 milyon YTL'lik kaynak yaratılması gerekiyor.

2B'lerin yüzde 3.5'i İstanbul'da
İstanbul Defterdarlığı'nın İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü’nün verilerinden yola çıkarak yaptığı çalışmaya göre, en fazla 2B arazisi toplam 165 milyon metrekare ile İstanbul'da bulunuyor. Ama kadastro işlemi tamamlanmış ve tapuda tescil edilmiş 2B sahası toplamı 35 milyon metrekareyle sınırlı kalıyor.

İstanbul’daki 2B arazilerinin toplam büyüklüğü, Türkiye genelindeki 2B sınıfına giren arazilerin yüzde 3.5’lik kısmını oluşturuyor. Türkiye'de 2B kapsamında yaklaşık 5 milyar metrekare alan var. 2B'ler, Kocaeli, Sakarya ve Rize gibi illerden daha büyük bir alanı kaplıyor. 2B'ler, özellikle İstanbul, Antalya, Balıkesir, Mersin, Muğla, Bolu, İzmir, Bursa gibi illerde yer alıyor. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer 2003 yılında, orman niteliğini yitirmiş arazilerin satışı ile ilgili Anayasa değişikliğini Meclis'e iade etmişti.
Satışı ile ilgili hazırlıklar çerçevesinde değerleme konusunda özel komisyonların kurulmasının da gündeme geldiği sözkonusu araziler için İstanbul Defterdarlığı'nda ortalama 22.5 YTL fiyat biçildiği dikkat çekiyor. Buna göre şehirdeki 2B arazilerinin toplam değeri 3.7 milyar YTL, yani yaklaşık 2.5 milyar dolar.

İstanbul'daki 2B arazilerinin yoğunlaştığı ve Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın bu kapsama giren villasının da yer aldığı Beykoz'da 33 milyon 190 bin metre kare büyüklüğünde bir 2B arazisi bulunuyor. İstanbul Defterdarlığı'nın çalışmasına göre, Beykoz’u 18 milyon 348 bin metrekarelik 2B alanı ile Alemdağ ve 17 milyon 481 milyon metre kareyle Ümraniye takip ediyor. Sultanbeyli'de 2B arazilerinin büyüklüğü 15 milyon 309 bin metrekare. Sultanbeyli Belediye Başkan Yardımcısı Ali İhsan Öztürk, ilçede 2B arazilerinin tamamen işgal altında ya da inşa edilmiş halde olmadığını vurguluyor.

Yüksek bina izni belirsiz
Reha Medin Emlak Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı Özlem Medin, İstanbul dışı yerlerdeki 2B arazilerinin aslında yerleşime uygun yerler olmadığını, bu nedenle asıl tartışmanın İstanbul üzerinde yoğunlaştığını söyledi. Medin'e göre, bu konudaki en önemli sorunların başında kadastronun tamamlanmamış olması geliyor. 2B'lerin çözümü konusunda pek çok belirsizlik olduğu için şu anda gündeme gelen çalışmaların bölge arazilerinin değeri hakkında herhangi bir harekete neden olmadığını savunan Medin, bu konudaki belirsizliklerden birinin de sözkonusu arazilerde kaç kata kadar yapı izni verileceği konusu olduğunu söyledi.

Özlem Medin, "İstanbul dışındaki 2B yerleşimleri genelde tek katlı köy yapılaşması şeklinde. İstanbul'da birkaç katlı kaçak yapılara şahit oluyoruz. 2B'lerin satışı gündeme geldiğinde bu binaların yerine kaç kata kadar yeni yapı yapılabileceği belirsiz. Orman içinde kalması nedeniyle estetik kaygısıyla belki de yüksek binalar olamayacaktır. Bu nedenle şimdilik yatırıma uygun fazla alan olduğunu düşünmüyoruz" dedi.

2-B nedir?
Kamuoyunda 2-B arazisi olarak anılan yerler, Orman Kanunu’nun 2’nci maddesinin B bendinde, “31.12.1981 tarihinden önce bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş yerler” olarak tanımlanıyor. Ayrıca bu yerlerin “tarım alanları veya otlak, kışlak yaylak gibi hayvancılıkta kullanılmasında yarar” bulunması ve/veya “şehir ve kasaba yapılarının toplu olarak bulunduğu yerleşim yerleri” olması gerekiyor. Ormanlarımıza Sahip Çıkalım Birliği’nin tespitlerine göre, 2-B arazilerinin yaklaşık yüzde 10’unun üzerinde yerleşim bulunurken, geri kalan arazilerin büyük kısmının yeniden ormana dönüştürülmesi ya da kendiliğinden ormana dönüşmesi mümkün

Adalar'da metrekareye 130 YTL fiyat
İstanbul’da en değerli 2-B arazilerinin bulunduğu ilçelerin başında Adalar geliyor. Adalar’daki 2B arazilerinin metre karesine 130 YTL değer biçiliyor. Adalar’ın ardından en değerli 2-B’lerin bulunduğu ilçe Üsküdar. Bu ilçede 2B alanının metre karesine 125 YTL değer biçiliyor. Buna karşılık en ucuz 2B arazileri 07 YTL ile Silivri ve 1,5 YTL metre kare fiyatı ile Çatalca'da bulunuyor.