Kültürel ve doğal mirasın korunarak geleceğe aktarılması için 21 yıldır çalışan Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı'nın (ÇEKÜL), bölge ve havza ölçeğinde bütüncül kültürel korumanın sağlanması için 'Kültür Yolu' başta olmak üzere yedi yıldır Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile ürettiği projeler ve bu süreçte kazanılan bilgi ve tecrübeler, yeni açılan Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi'nde paylaşılacak.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin satın alarak restore ettiği ve vakfın kullanımına verdiği Beymahallesi’ndeki tarihi ev, 14 Ocak Cumartesi günü Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Tarihi Kentler Birliği Başkanı Dr. Asım Güzelbey, ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Dr. Metin Sözen, Gaziantep Vali Yardımcısı Mevlüt Kurban, Kilis Valisi Yusuf Odabaş, Şanlıurfa Valisi Celalettin Güvenç, Adıyaman Valisi Ramazan Sodan, Mardin Valisi Turhan Ayvaz, Şahinbey Belediye Başkanı Mehmet Tahmazoğlu, Şehitkâmil Belediye Başkanı Rıdvan Fadıloğlu, Battalgazi Kaymakamı Abdülmuttalip Aksoy, Şanlıurfa Belediye Başkanı Ahmet Eşref Fakıbaba, Mardin Belediye Başkanı Mehmet Beşir Ayanoğlu, Battalgazi Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, TKB encümeni ve danışma kurulu üyeleri ve çok sayıda davetlinin katılımıyla açıldı.
Kültürel mirasın korunması alanında eğitim ve kültür öncelikli çalışmalar yapılacak
Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi’nde, kültürel mirasın korunması alanında eğitim ve kültür öncelikli sürdürülecek çalışmalarla, bölge ve havzaya farklı bir boyut kazandırılacak. Merkezde, Tarihi Yapılarda Koruma ve Onarım Esas ve Uygulamaları, Kent Kimliği ve Kentlilik Bilinci, Korumaya Yönelik Kentsel Canlandırma, Kültür Turizmi, Koruma Sürecinde Toplumsal Katılım ve Tartışma Kültürü, Tarihi Doku ve Kent Mobilyaları, Koruma Projelerinde Bilgisayarlı 3D Modelleme gibi başlıklarda eğitimler verilecek.
Restore edilen 120 yıllık Antep evi, kesme taş kullanılarak farklı kat sayısında inşa edilen üç bina ve bu binaların altında yer alan mağara bölümünden oluşuyor. Yöresel keymıh ve havara taşları kullanılarak inşa edilen evin mağarası sergi ve etkinlik alanı olarak kullanılacak. Evin diğer bölümleri ise eğitimlerin verileceği toplantı odaları, kütüphane ve çocuk kitaplığı olarak düzenlendi. Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi’nde ayrıca mahallelilere yönelik eğitim ve bilinçlendirme programları da yürütülecek.
Evin hikâyesi
19. yüzyılın sonlarında 2 oda ve 1 mutfaktan oluşan bir ev olarak inşa edilen yapı, 1920’lerin başında jandarma karakolu olarak kullanılmış. Bu dönemde ana binanın alt katında, girişin solundaki oda gözaltında tutulanların konulduğu mekân, binanın mağarası da atların barınağı olmuş. Karakoldan sonra yapı Ocak Ailesi’nin kullanımına geçmiş. 1960 yılında ise canlı koyun ticareti ve kasaplık yapan Mehmet Ali Çaprak tarafından satın alınmış. Üç kız, üç erkek çocukları olan Çaprak Ailesi zamanında girişte dükkân olarak kullanılan oda kiraya verilmiş, mağaraya inişi olan ikinci oda saman ve arpa deposu, üçüncü oda ise şire ve zahire deposu görevini üstlenmiş. Giriş katın karşı bölümünde yer alan iki oda günlük kullanım ve yemek yenilen yer, yola bakan yükseltili oda mutfak ve banyo; üst katta, yol cephesine ve iç avluya balkonla bakan cumbalı oda ortak yaşam alanı, büyük oda misafir odası olarak kullanılmış. Bu odanın penceresinden birkaç basamaklık ahşap merdivenle camla kapatılmış mutfağa geçiliyor, yine bu odadaki üst sekinin yatak odası olduğu oda kotundaki hazna ise eskiden banyo ve şire odasıymış. Evin mağarasından Amerikan Hastanesi’ne ve Kurtuluş Camisi’ne bir yol çıkıyormuş.
Ev, 2008 yılında, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından Çaprak Ailesi’nden satın alınıp restore ettirildi. Ocak 2012’de ÇEKÜL Vakfı ile birlikte işlevlendirilerek Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi olarak açıldı.
Adres: Metin Sözen Eğitim ve Kültür Merkezi, Tepebaşı Mah. Prof. Dr. Metin Sözen Cad. No: 4 Şahinbey/Gaziantep