GYODER’in 2000 yılından bu yana düzenlediği zirvelerin sekizincisi 4-5 Haziran 2008 tarihlerinde, T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ), Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Urban Land Institute (ULI), National Assocation of Real Estate Investment Trusts (NAREIT) ve European Public Real Estate Association (EPRA)’ nın katkılarıyla Swissotel İstanbul’da gerçekleştirildi.
Türkiye’nin 100 yıllık gayrimenkul potansiyelinin ortaya konulmasına yönelik olarak, Ekonomik Bakış: Global Piyasalar ve Türkiye, Yatırım Ortamı: Gayrimenkul Sektörünün Cazibesi, Alışveriş Merkezi Yatırımları, Konut Yatırımları, Gayrimenkulde Fırsatlar, Kentsel Dönüşüm ve Yenilemede Örnek Uygulamalar, Gelişen Şehirlerimizde Yatırım Fırsatları başlıkları, ele alınarak tartışıldı. Zirvede, Türkiye Perakende Pazarı ve AVM’ler için Öngörüler 2015, Affordable Housing: Dar Gelirlilerin Konut İhtiyacı ve Çözüm Önerileri ile Gayrimenkul Sektörü ve İller İçin Öngörüler 2015 olmak üzere üç raporun sunumu yapıldı.
Gayrimenkul sektöründe yaşanan son gelişmeler, sorunlar ve fırsatlar yukarıda bahsedilen başlıklarda ele alınarak irdelendiği zirvede ortaya çıkan tespitler ve bu tespitlere yönelik çözüm önerileri, ülkemizin gerek ekonomik, gerekse sosyal ve kültürel açıdan gelişmesine katkı sağlaması amacıyla bir sonuç bildirgesinde açıklandı.
Bildirgenin maddeleri şunlar:
· T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ); Türkiye genelinde sürdürülebilir ve uygulanabilir ülkesel ve yerel gayrimenkul politikalarının, teşvik sistem ve stratejilerinin oluşturulmasında daha etkin liderlik yapmalıdır.
· Ülkemizde geniş bir kitle olan ve nitelikli yasal konut ihtiyacı olan dar ve orta gelirli kesimin konut edinimine yönelik olarak TOKİ; sektörü yönlendirecek, arzdan ziyade talep tarafını destekleyecek, bunu yaparken yapımdan ziyade finansmana konsantre olacak şekilde kendi kaynağını oluşturmalı (hasılat paylaşımı veya arsa satışı ile) , projelerde ağırlıklı olarak yatırımcı ve tüketiciye borç veren konumunda olmalıdır.
· Kentsel gelişim desteklenmelidir. Kentlerin dönüşümü ve arsa üretimi konularında belediyeler ve kamu kurumlarının daha aktif olması sağlanmalıdır.
· Alışveriş Merkezi (AVM) yatırımlarının, fizibilite çalışmalarının sağlam temelli finansal göstergeler ışığında, ve kent planları paralelinde yapılması sektörün sağlıklı gelişimi açısından önem taşımaktadır. AVM yatırımları uzun vadeli düşünülerek planlanmalı, yer seçimi, proje geliştirme ve kiralama aşamalarında tüketicilerin talepleri ve harcama gücü göstergeleri göz önünde bulundurularak projeler geliştirilmeli ve kent planları çerçevesinde onaylanmalıdır.
· Tüm gayrimenkul projeleri geliştirilirken kentlerin kimliği göz önünde bulundurulmalı ve uygulamalarda bu kavramdan uzaklaşılmamalıdır.
· Türkiye’de imar planı yapım ve onaylanma sürecinin karmaşıklığı sektörün önünü kesmektedir. Bu süreçte yer alan kurumların, yetkilerin ve sınırların yeniden ele alınarak, açık şeffaf ve hızlı çözümlenebilir, uzun vadeli planlama süreci oluşturulmalıdır. Bu konuda çalışma yapan kurumlar arasında koordinasyon sağlayacak bir organ oluşturulmalıdır.
· Turizm yatırımları yapılırken, Türkiye’nin yüksek turizm potansiyeli göz önünde bulundurularak, büyük yatırımcılar kadar bireysel ve yerel yatırımcıların da kurumsallaşmasına önem verilmeli, talebe yönelik yatırımların planlanması ve yapılması teşvik edilmelidir.
· Türkiye’nin Avrupa ve Asya arasındaki köprü konumu, lojistik yatırımlar açısından çok önemli imkanlar yaratmaktadır. Sektörün temel ulaşım ağları ve kritik bağlantıları göz önünde tutularak kent planlarında gerekli yatırımlar için alanlar belirlenmelidir.