Dünyada petrol ve doğalgaz fiyatlarında son iki yılda yaşanan düşüş, sektördeki mühendis istihdamını da olumsuz etkiledi.
Petrol Mühendisleri Odası'nın (PMO) "Üniversite PMO-Sanayi İşbirliği Çalıştayı Sonuç Raporu'ndan" derlenilen bilgilere göre, dünyada 2014'ten bu yana petrol fiyatları yüzde 85 düştü. Söz konusu dönemde petrol ve doğalgaz mühendisi istihdamı da yüzde 20 azaldı.
Petrol fiyatlarındaki düşüşün devam etmesi halinde, dünya genelinde bu yıl ve sonraki dönemde mezun olacak petrol ve doğalgaz mühendislerinin istihdam problemleriyle karşılaşacağı belirtilen raporda, Türkiye'de de sürecin benzer şekilde olacağı ifade edildi.
Rapora göre, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti'nde (KKTC) petrol ve doğalgaz eğitimi veren 7 lisans programı bulunuyor. Bu programlara, 2015-2016 akademik yılında 351 öğrenci yerleşti. Son iki yılda ise üniversitelerin bu bölümlerinden 350 civarında öğrenci mezun oldu. Mezunların ancak yüzde 10'u sektörde istihdam edilebildi. Geriye kalan yeni mühendislerin bir kısmı bankacılık ve finans gibi sektör dışı alanlara geçiş yaptı. Büyük bölümü ise işsiz kaldı.
"Öğretim üyesi bulma konusunda sıkıntılar var"
ODTÜ Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Petrol Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Mahmut Parlaktuna, petrol ve doğalgaz mühendisi istihdamında petrol fiyatlarının önemli etkisi bulunduğunu belirterek, "Şu anda istihdam konusunda 2010-2015 yılları arasında yaşanan canlılığı yaşayamıyoruz. Mezunlarımız iş bulma konusunda sıkıntı çekiyor." dedi.
Petrol ve doğalgaz mühendisliği bölümlerinde de öğretim görevlisi sıkıntısı yaşandığını ifade eden Parlaktuna, petrol ve doğalgaz sektöründe çalışanlara verilen yüksek ücretlerle yurt dışına giden mezunların iyi koşullar nedeniyle orada kalmalarının üniversitelerde öğretim görevlisi sıkıntısına yol açtığını söyledi.
Parlaktuna, "Bizim avantajımız, Türkiye Petrolleri gibi dev bir kuruluşun kapı komşusu olmamız ve emekli olan öğretim üyelerimizin de eğitimimize katkıda bulunması. Şu anda bilfiil çalışan 6 öğretim üyemiz ve 8 yarı zamanlı öğretim üyemiz var. Yeni açılan üniversitelerdeki petrol ve doğalgaz mühendisliği bölümlerinin nasıl öğretim üyesi bulacağı konusunda soru işaretlerimiz var." dedi.
Türkiye'de petrol ve doğalgaz mühendisi yetiştiren çok iyi okullar olduğunu dile getiren Parlaktuna, "Biz bir petrol ülkesi değiliz, ama petrol mühendisliği eğitimi veren iki kaliteli okulum?uz var." diye konuştu.
"Kendisini yetiştiren mezunun iş bulma sıkıntısı ender"
İstanbul Teknik Üniversitesi Petrol ve Doğalgaz Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Satman da petrol ve doğalgaz mühendisliğine olan ilginin son yıllarda artarak devam ettiğini, ancak sektörde petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklanan bir sıkıntı olduğunu belirtti.
Petrol sektörünün tarihçesine bakıldığında bu tür sıkıntılı dönemlerin daha önce de yaşandığının görüleceğini anlatan Satman, "Şimdi bu programlara girenler, 4 yıl sonra mezun olacağından bu mevcut sorununun gelecekte de yaşanacağını düşünmemeli. Kaldı ki enerji sektörü dünyada en önemli sektörlerden birisidir. Petrol ve doğalgaz en çok kullanılan enerji kaynağı ve dünyanın gelişmek için enerjiye ihtiyacı var. Ayrıca bizim mezunlarımız jeotermal sektöründe de çalışmakta ve şu anda dünyada en hızlı gelişme gösteren jeotermal sektörü, Türkiye'dedir." dedi.
Petrol ve doğalgaz mühendisliği bölümlerindeki öğretim üyesi sıkıntısının da sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada yaşanan bir sorun olduğunu ifade eden Satman, şöyle konuştu:
"Mezunların yurt içi ve yurt dışında çalışma olanakları var. Başarılı bir öğrencilik dönemi geçiren ve kendisini iyi yetiştiren bir mezunun iş bulma sıkıntısının pek olmayacağını düşünüyorum. Çok sayıda mezunumuz yurt dışı şirketlerde çalışıyor. Birçok mezunumuz da ABD'deki seçkin üniversitelerin petrol bölümlerinde öğretim üyesi olarak görev yapmakta. Sahada çalışmanın kendine has bazı zorlukları her zaman vardır, ancak sahada çalışanların maaşının da sahada çalışmayanlara göre daha yüksek olduğu bir gerçektir."