30 Ekim 2020'de İzmir'i vuran 6,9'luk deprem felaketinde 117 can gitti, 1034 vatandaş yaralandı, yüzlerce bina hasar gördü. Depremden sonra Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yeni yapı inşası için yedi proje alanı belirledi. İnşaat çalışmaları başlarken, hak sahibi depremzedeler kendilerine bilgi verilmediğini belirtti. Mağdur vatandaşlar, Bayraklı Adalet Mahallesi, Barış Sitesi önünde toplanarak sorunlarını anlattı.
Sözcü’den Gökmen Ulu’nun haberine göre; deprem sonrasında vatandaşlar, enkaza ve hasarlı binalara can güvenliği gerekçesi ile sokulmamış, yetkililer yıkım ve enkaz kaldırma işleminin ardından eşyanın teslim edileceğini açıklamıştı. Ancak yurttaşlar önemli eşyalarına kavuşamadığını söyledi. Serap Deringöl, deprem anında tamamen yıkılan Emrah Apartmanı sakiniydi. 250 bin lira değerinde altının enkaz altında kaldığını belirterek, “Enkaza yaklaştırılmadık, bize hırsız muamelesi yapıldı. ‘Siz ellemeyin, biz ayrıştırıp tüm eşyanızı teslim edeceğiz' dediler. Aylar geçti, daha bir tanesini bile alamadık. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na yıkım işlemini yapan firma ile nasıl anlaşmaları olduğunu sordum. Cevap verilmedi.” dedi.
Orhan Önderoğlu, Barış Sitesi sakiniydi. Ağır hasarlı binanın yıkım işleminin hoyratça yapıldığını söyledi. “Benim kaskosuz engelli aracım ikiye bölündü. Bir parçası burada kaldı, diğer parçasını moloz alanına götürdüler.” dedi.
“Çelik kasam nasıl bulunmaz?”
Mehmet Selahattin Timur, Cumhuriyet Sitesi sakiniydi. “Depremde annem ve kardeşim evin içindeydi. Üzerlerine dolap devrilmişti, yaralıydılar. Önce onları kurtarmanın peşine düştük. Sonra etrafımızda can derdi olan insanlara yardıma koştuk. O sırada evimizdeki eşyayı düşünmedik.” diye konuştu. Evinde çelik kasası olduğunu söyleyen Timur, “Hafriyattan kasanız çıkacaktır ve size teslim edilecektir denildi. Ancak enkaz kaldırıldı, ayrıştırma yapıldı, buna rağmen çelik kasaya rastlanmadığı söylendi. Akıbetini bilmiyoruz. Kasa dayanıklı. Aklım almıyor, nasıl bulunamaz?” diye sordu.
Barış Sitesi sakinlerinden Abdullah Yaşar, kendilerine “Korkmayın, eşyanız molozlardan ayıklanarak size geri verilecek” denildiğini belirterek, şunları anlattı: “Vali yardımcısıyla görüştük, ‘Rahat olun, eşyanızı alacaksınız’ dedi. Hâlâ eşyamız verilmedi. Bize gereken kolaylığı göstersinler, ikinci bir deprem yaşatmasınlar. Devletimize güvendik, suiistimal etmesinler. Duamızı alsınlar, bedduamızı almasınlar.”
Bazı vatandaşlar eşya yardımı alamadı
Taner Duman, Ali Çolakoğlu Sitesi'nin yöneticisiydi. Eşya mağduriyetinin bir başka boyutuna dikkat çeken Duman, “Binamızdan eşyamızı alabilmemiz için bize bir saatlik yarım yamalak izin verdiler. Çoğu kişi eşyasını taşıyamadı. Fakat eve girdiğimiz için 30 bin liralık eşya yardımı verilmedi. 13 bin lira taşınma yardımı da verilmedi.” diye konuştu.
Yeni konut süreci şeffaf değil
Felaketzede vatandaşların en önemli sorunlarından biri de depremde kaybettikleri evlerin akıbeti hakkında. Yurttaşlar, arsa paylarının gasp edildiğini, evlerinin metrekaresinin düşürüldüğünü anlattılar. Ayrıca, kendilerine boş sözleşme imzalatıldığını fakat ne kadar ödeyeceklerinin açıklanmadığını, evlerinin nasıl inşa edildiğini bilmediklerini, hiçbir yetkilinin de kendilerine bilgi vermediğini ifade ettiler. Bayraklı Belediye Meclisi ile İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi'nde oybirliği ile evleri yıkılan vatandaşların aynı konumda, aynı ölçüde evlerine sahip olmaları yönünde karar alındığını vurgulayan yurttaşlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın bu kararlara uymadığını belirttiler.
Fazla daireler kimlerin olacak?
Barış Sitesi sakinlerinden Mustafa Tabak, “6306 sayılı kanunun 6/A bendi kapsamında evlerimizin otomatikman Hazine'ye geçmesinden dolayı ciddi şekilde hak kaybına uğramış vaziyetteyiz.” dedi. Aynı site sakinlerinden Özcan Kulaksız, evlerin 138 metrekare olduğunu, şimdi 74 metrekareye düşürüldüğünü söyledi. Kulaksız, “İnşa edilen 229 hanede kura çekimi yapılacak. Seçim hakkı tanınmıyor. Oysa ben aynı evimin, aynı yerde olmasını istiyorum. Hepimiz böyle istiyoruz. Bizim blokta 84 hane vardı, yeni binada 96 haneye çıkarıyorlar. Fazladan çıkardıkları 12 ev kimlere gidecek?” diye sordu.
AFAD, yıkılan evleri devlet tarafından yeniden inşa edilecek vatandaşlara Ziraat Bankası kanalı ile sözleşme imzalatıldı. Sözleşmede ücret kısmının boş bırakıldığını belirten depremzedeler, “Bu sözleşmeyi imzalamazsak hak sahibi olmayacağınız söylendi. Yeni evimiz için kaç para ödeyeceğimizi bilmiyoruz” dedi.
Haberin tamamına linkten ulaşılabilir.