"İdeal ev aydınlatması, mekana göre yapılandır" diyen aydınlatma tasarımcısı Aslı Kıyak İngin, tasarım yaparken ürünün insan ve mekanla ilişki kurabilmesine özen gösteriyor.
Mimar Sinan Üniversitesi'nde mimarlık eğitimi aldıktan sonra yüksek lisansını İstanbul Teknik Üniversitesi'nde yapan ve tasarım alanındaki eğitimini Bilgi Üniversitesi'nde katıldığı Tasarım Kültürü ve Yönetimi programıyla tamamlayan mimar, tasarımcı Aslı Kıyak İngin, aydınlatma alanında dünya çapında bilinirliği olan bir tasarımcı. Çelik Dizayn isimli firmanın mağaza düzenlemelerini yaparken bir anda aydınlatma konusuyla haşır neşir olduğunu ve aydınlatma tasarımı yapmaya başladığını söyleyen İngin, mekanlarda doğru bir aydınlatma için 'karma' ışık kullanmanın yerinde olacağını söylüyor. Tasarımda duygusallığın ön plana çıkmasıyla aydınlatma elemanlarının da tasarımının değiştiğine değinen İngin'e göre, en ideal ev aydınlatması diye bir şey yok; esas olan mekanın özellikleri.
Mimarlık eğitimi aldınız. Aydınlatma tasarımında uzmanlaşma sebebiniz nedir?
Zaten aydınlatma mimarinin bir parçası. Çelik Dizayn'ın mağazasını düzenlerken bütün olay ürünlere doğru kaydı ve devamlı tasarım yöneticiliğini yapmaya başladım. Mekanı yorumlayarak bu noktaya geldim. Şurada şu olmalı, böyle bir ışık efekti olmalı falan derken... Branşlaşma gibi bir şey oldu aslında. 98'de Çelik Dizayn'la çalışmaya başladım. 2000 yılından itibaren de fuarlara katılmaya başladık.
Çelik Dizayn'da eve ya da kişiye özel ürünler geliştiriliyor mu?
Açıkçası biraz seri üretime endeksliyiz firma olarak. Dekoratif daha az sayıda olacak bir şey, armatür gibi binlerce üretilemez. Ama özel tasarımlar da yapıyoruz. Mekana uyumlu olabilecek ve aydınlatmayı sağlayacak özel ürünler koyduğumuz oluyor ortaya tabii. Açığız buna. Tasarım söz konusu olunca alternatif sunmak ve sorunları çözmek önemli olduğundan özel de çalışıyoruz. Evler için de kendi portföyümüz var zaten.
 |
| Aslı Kıyak İngin |
İdeal ev aydınlatması nasıl olmalı?
En ideal ev aydınlatması diye bir kalıp yoktur. Mekan çok önemlidir. Verileri mekana göre sağlarsınız. Orada ne tür aktiviteler mümkün, mekandaki ihtiyaçlar neler, mekanın boyutları, rengi... Mesela, yemek masasının üstünü aydınlatmak için, yemeği görebileceğiniz, karşınızdakine rahat bakabileceğiniz, gözünüzü de yormayacak bir ışık lazım. Ama bunu elde edebileceğiniz pek çok farklı tasarım varyasyonu olabilir. Köşeden aydınlatma, endirekt aydınlatma gibi... Aynı mekanda birkaç farklı çeşit ışık kaynağı da kullanılabilir.
Nelere dikkat edersiniz tasarım yaparken?
Bir aydınlatma sağlamak o kadar kolay değil. Mekan doğru aydınlatılmalı ve kişisel olarak o insana hitap etmeli. Aydınlatma mekanın olduğu kadar ürünü kullananın da yansıması. Kullanıcının kişiselleştirebileceği ama standart olarak üretilebilecek bir tasarımla ara kesit bulmaya çalışıyorum. Buna özen gösteriyorum. Kullanıcının ürünü kişiselleştirebilmesi ve farklı şekillerde kullanabilmesi gerek. 'Dalga' öyle bir tasarım mesela. Çok farklı şekillerde kullanılabilir tercihe göre. Kendi boyutlarınıza, ışık yoğunluğu tercihinize göre ayarlayabilirsiniz.
Aydınlatma elemanlarının tasarımında trend nedir şu anda?
Kullanıcının farklı modları için farklı ışık ayarlamaları ve ayarı değiştirilebilen ışıkların kullanımı ön planda son zamanlarda. Bunların hepsi için tek ürün de olabilir, farklı ürünlerle değişik ışık kompozisyonları da sağlanabilir. İnsanın tasarımla ilişki kurabilmesi çok önemli. Emotional (duygusal) denen bir döneme geçiliyor artık. Tasarımda duygular ve duyuların ön planda olduğu bir çağa geçtik. Sempozyumlar yapılıyor bu konuda. Bu yöne bir kayış var; sadece teknik olmasının dışında psikolojik, algısal, kimliğe dayalı tasarımlar yapılıyor artık. İnsanların ihtiyacı olan bu. Bir aydınlatması insanla ve o insanın mekanıyla iletişime geçebilmeli.
 |
| Aslı Kıyak İngin'in 'Dalga' isimli ödüllü tasarımı. |
Enerji tasarrufu için de, göz sağlığı için de en iyi ışık seçiminin 'karma' ışık, yani sarı ve beyaz ışığın birlikte kullanılması olduğunu söyleyen İngin, şöyle konuşuyor: "Uzun süreli yanan ışıklar vardır mesela, özellikle mutfakta... Burada çok ışığa ihtiyaç olduğundan sıcak ışık tercih edilir. Ama tasarruf için soğuk ışık kullanıp, tezgah gibi daha aydınlık olması gereken yüzeylerin üstüne gerektiğinde açılabilecek sarı ışık uygulanabilir. Yani, karma ışık. Banyoda yine ayna etrafında net bir ışık olmalı, diğer bölümler kısılabilir. LED de tasarruf için tercih edilebilir. Fakat, en önemli tasarruf ışık seviyesini sağlamak ve tüm ışıkların yanması gerekmeyen ortamlarda yeteri kadarını sağlayabilmek."
Dalga İle Finale Kaldı
'Dalga' isimli İngin tasarımı, uluslararası tasarım yarışması 'Lights of the Future'da finale kaldı ve Frankfurt'taki Lights&Building Fuarı'nda sergilendi.
Aydınlatma elemanlarının...
- Metalle ve sıcaklıkla olan ilişkisine,
- Düşmemesi için denge ilişkisine,
- CE standartlarına ve diğer farklı standartlara uymasına,
- İç mekan ve dış mekan olarak bakıldığında uygunluk sağlamasına,
- Buhara, suya, yağmura darbeye karşı dayanıklı olması*a ...dikkat edilmeli.
Düzgün ve sağlıklı bir aydınlatma için
- Bilgisayar ekranından veya televizyondan ışığın yansımaması gerek,
- Işık direkt göze gelmemeli,
- Difüzör ya da yansıtıcılarla kullanılmalı,
- Pencereden ışığın yansımaması gerekli,
- Işık gözü yormamalı,
- Beyaz ve sarı ışık birlikte kullanılmalı,
- Florasanda balast ayarı yapılmalı.