Malzeme maliyeti arttı, inşaatçılar hesabı tutturamıyor. Ancak talep de durdu, satış olmayınca fiyat ayarlaması yapmanın anlamı yok. Şimdilik yüzde 3-5 fiyat zamla yetinen inşaatçılar, tatil dönüşünü bekliyor.
Önce çimento, demir zamlarıyla başlayan ve kısa sürede yüzde 30'u aşan maliyet artışlarından yakınan inşaat sektörü, piyasalardaki dalgalanma, konut kredi faizlerinin yükselmesi ve kurdaki yükselişle köşeye sıkıştı. Talepteki mevsimsel durgunluğa psikolojik faktörler eklenince satış ofisleri boşaldı. Konut piyasasının canlı olduğu 2004 ve 2005'in en önemli oyuncusu olan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar'ın önce yerli müteahhitleri eleştiren açıklamaları, ardından çimentocularla karşı karşıya geldiği İTO toplantısı da moralsizliği artırdı.
Şimdi proje geliştiriciler, artan inşaat maliyetleri karşısında yeniden fiyatlama yapmanın telaşına düştü. Talepteki daralma, maliyetleri fiyatlara yansıtmayı zorlaştırırken, proje geliştiriciler, dalgalanmanın durulacağına ve talebin yeniden canlanacağına inandıkları eylül ayına kadar pansuman önlemlerle yetinmek zorunda kalacak. Bazı projelerde fiyatlar temmuz ayıyla birlikte yüzde 3-5 gibi oranlarda artarken, şirketler asıl zam kararlarını eylül ayını bekleyerek verecek.
'Yeni fiyat düzenlemesi için çalışıyoruz'
Hakan Kodal (Yapı Kredi Koray)
Şu anda İstanbul'da yeni başlamış bir proje yok. Hepsi teslim aşamasında. Ama Ankara'da bir projemiz var. Biz zaten geçen ay yüzde 3'lük bir zam yapmıştık. Önümüzdeki günlerde yeni bir zam daha yapmaya zorunluyuz. Bunun çalışmalarını da şu anda yapıyor ekibimiz. 2004 sonu ile bugün arasında kaba inşaat maliyetleri yüzde 30 oranında arttı. Arsa hariç tabii. Arsalarda da fiyatlar uçtu bu arada.
'Yazın azar azar, ama asıl zam sonbaharda'
Ali Dumankaya (Dumankaya İnşaat)
Şu anda satışta olan Trend ve Akdeniz Evleri projemiz var. Yaz sezonu boyunca yüzde 1-2 gibi normal aylık fiyat artışlarını yaşacağız. Ancak maliyetler bu seviyede kalırsa eylül ayında fiyatlarımız yüzde 15-20 oranında artabilir. Yaz dönemini yaşayarak fiyatlarda ne olabileceğini sonbaharda göreceğiz. Sezonun yavaşladığı bir dönemde maliyeti fiyatlara yansıtmanın bir anlamı yok. Bence elinde imkanı olan şimdi alsın. 1.30-1.60 aralığına oturttuk faiz oranlarını. Bu oranlarda ve bugünün fiyatlarında alım yapan yine avantajlı olacak. Bu dönemde yeni proje lansmanları da olmaz, faizlerin biraz daha durulduğu dönemde lansman yapmak daha doğru. Piyasaya yeni girecek olanların, hesaplarını çok çok iyi yapması lazım. Arsalara daha dikkatli fiyatlar vermek gerek. Herkes maliyet artışlarını yansıtmak zorunda. Aşırı fiyatlanmış projelerde belli oranda gerileme olabilir ama normal fiyatlanmış projelerde maliyet artışlarını yansıtmak kaçınılmaz.
'Eylülde zam var oran % 10'u bulur'
Ziya Yılmaz (Dap Yapı)
Şu anda tamamlanan Premium projemiz teslim aşamasında. Ama yeni yapılan projelere maliyet artışlarını yansıtacağız. Şu anda yapımı süren Space Center projesi var. Eylül ayında fiyatları artıracağız. Şimdi bir ayarlama yapmıyoruz çünkü fiyatlar tam oturmadı, kurun da yansıması olacak. Eylülde yüzde 5-10'luk bir artış yaparız.
'Zam yapmadık evleri küçülttük'
Halil Çelik (Hektaş İnşaat)
İnci, Mercan, Yakut adını verdiğimiz önceki konut tiplerimize ilave olarak, müşterilerimizd en gelen talep doğrultusunda, Safir adını verdiğimiz yeni bir konut tipi geliştirdik. Bu konut tipindeki en belirgin özellik daha küçük alanlı 2+1 ve 3+1 dairelerin yer alması. Ayrıca, artan faiz oranlarına ve inşaat maliyetlerine rağmen fiyatlarımzda bir değişiklik yapmadık.
Salih Kuzu (Eston)
Fiyat ayarlaması olacak elbette. Bunlar büyük rakamlar değil, Estonşehir ve Estondeniz projelerinde yüzde 3 ve 4'lük fiyat ayarlaması yaptık. Ama onun dışında bir zam planımız yok. Şu anki düzeyde uygun bu fiyatlar. Beton fiyatları çok yüksek şu anda, kendi beton santralimi kurup kendi betonumu kendim üretmeye karar verdim. Estonşehir'de kuruyoruz bunu. Yan şirketimiz vardı bizim, onlarla işbirliği içinde kuruyoruz. Firmalar isterse beton üretimine girerler. Çünkü şu anda fiyatlar çok fahiş. Biz bu yolla piyasanın üzerine koyduğu fiyattan kurtuluyoruz en azından. İşimiz aksamayacak çünkü beton bulabileceğiz. Büyükler yapabilir bunu. Fiyatı yükselen malzemeleri alternatifleriyle değiştiriyoruz. Mesela petrol türevli bazı levhalar zamlandı, onların yerine kiremitli başka sistemlere geçiyoruz. Başka çalışmalarımız da var. Fiyatları kontrol etmeye çalışıyoruz.