Eston Yapı, 'Talep örgütlenmesi' modeliyle kooperatiflerle ortak çalışacak. Birarada yaşamak isteyen insanlar birleşip kooperatif kuracak ve Eston onlar için ev yapacak.
İnşaat sektöründe 1966 yılından itibaren faaliyet göstermeye başlayan, ancak gayrimenkul geliştirme konusunda uzmanlığı 1990'lı yıllara rastlayan Eston, Türkiye'de markalı konut modasının başladığı 2000'lerin başında bir çırpıda akla gelen üç isimden biriydi. Araya sektörün durgunluk yaşadığı uzun yıllar girdi, o dönemde 770 konutluk Ardıçlı Evler projesi tamamlandı. 2004'le birlikte canlanan konut sektöründe Eston'un adı yine pek çok projede duyulmaya başladı. Sektörün 'bekle-gör' dönemine girdiği son iki ayda ise Eston, başladığı projelerde önemli bir satış oranına ulaşmıştı. Eston Yapı Genel Müdürü Salih Kuzu, yine de iyimserliğini koruyor ve yeni dönem için yeni modeller geliştiriyor. En çarpıcı ve yeni olanı ise kooperatiflerle ortak iş yapma üzerine kurulan "talep örgütlenmesi" modeli. Salih Kuzu, yeni modelleri ve piyasaya ilişkin görüşlerini paylaştı...
Fiyat sorunumuz yok
Elimizde 5 proje vardı, Derince, Kandilli ve Ardıçlı Göl Evleri'nin tamamı satıldı. Eston Şehir'de bir etabın yüzde 80'i satıldı. Eston Deniz'in lansmanını 1 ay önce yaptık, beklentimizin üzerinde satışa ulaştık. Şu an için müşterimizle aramızda bir fiyat sorunu yok. Biz günlük hareketlere göre fiyat belirlemiyoruz. Daima maliyet+beklenti kârımıza göre belirliyoruz. Fiyatları piyasaya göre belirlediğinizde, bir kriz olduğunda geriye doğru çekmeniz gerekebilir. O zaman da daha önce satın alanlarla karşı karşıya gelirsiniz. Ama bazı müşterilerimiz kredi faizlerinin yükselmesiyle ev almaktan vazgeçti.
Orta vadede iyimserim
Konuttaki trendin orta ve uzun vadede yine yukarı doğru olduğunu düşünüyorum. Almaktan vazgeçme değil, bekleme dönemi var. Biz sakin karşılıyoruz. Zaten projelerimizin yüzde 80'den fazlasını sattık. Satışta TL'ye geçmiştik. Bu rahatlatan bir şey oldu. Şirketin uyguladığı faiz oranları 1.15. Bunları değiştirmedik, fiyatlarımızı artırmadık. Maliyet artışlarını, verimliliği artırarak karşılamaya çalışıyoruz. Alternatif malzemeler üzerinde çalışıyoruz. Bir de uzun yıllardır aynı işi yaptığımız için tedarikçiler maliyet artışlarını bire bir yansıtmıyor. Demirle çimento inşaat girdileri içinde en önemli kalem değil.
Kooperatiflerle ortak çalışmaya başlıyoruz
"Yakuplu bölgesinde yakında başlayacak olan Reşitpaşa Evleri diye 1000 konutluk bir proje var. Bunlar en fazla 10 katlı apartmanlar. Bu projede talep örgütlenmesi modeli üzerinde çalışıyoruz. Kooperatifçilik bu ülkede bitti gibi. Biz diyoruz ki ev alacaklar da örgütlensin bir kooperatif altında. Bir tarafta müteahhit olsun, onun karşısında tek tek müşteri olacağına örgütlenmiş bir kooperatif olsun. Bunlar bir şirket olabilir, bir banka olabilir. Sivil toplum kuruluşu altındaki insanlar olabilir. Birbirlerini tanıyan ve birarada olmak isteyen insanlar bir şekilde örgütlensinler. Bu söylediklerim hayal değil. Bu konuda görüşmelerimiz sürüyor. Bu arada bizim uzmanlaştığımız alan, küçük bahçeli evler. Apartman fiyatına satılabilecek, şehrin biraz dışında evler yapmak. Yeni modeller yanında buna da devam edeceğiz."
100 bin YTL'ye 3+1 ev
Derince'de 200 konutluk bir proje ile orta sınıfın altına ilk kez indiklerini anlatan Kuzu, bu modeli İstanbul'a da uyarlamaya hazırlandıklarını belirterek "100 metrekare net alana sahip daireleri 60-70 bin YTL'ye sattık. Bu bir deneme projesiydi, acaba biz de dar gelirlilere ev yapabilir miyiz diye baktık. Başarılı oldu. Bunu önümüzdeki günlerde İstanbul civarında yaygınlaştırmayı düşünüyoruz. Çorlu, İzmit tarafı olabilir. Bursa Denizli, İzmir'de de olabilir" dedi.
Şehir dışında çok kat olmaz
Eston Genel Müdürü Salih Kuzu, konutta talebin iki formatta biriktiğini belirterek şunları söyledi: "Biri orta sınıf için küçük metrekareli bahçeli evler. İkincisi ortanın altında ucuz apartman daireleri. Biz çok kattan yana değiliz. Şehrin içinde olabilse yüksek konut yaparız ama dışına çıktığınız zaman yüksek katın mantığı yok. Kent merkezi başka bir şey. Ama kentin dışına çıktığınızda olmaz. İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'da şehir dışında yüksek binalar yapıldı. Ama daha sonra bunları törenlerle yıktılar. Çünkü 80 ailenin girdiği bir ev insanları yalnızlığa itiyor. Ama az katlı dairelerde ve bahçeli evlerde yataylık hakim olduğu için insanlar mecburen ilişki kuruyor birbiriyle. Türkiye ekonomik açıdan çok güçlü olmadığı için bugünlerde sorun olarak görülmeyen bu konu 20 yıl sonra sorun olacak."
'Hazır Ev' projesi tuttu
Depremden sonra insanlarda tek katlı evlere talebin arttığını gözlemleyen Eston Yapı, Eston Villa adı altında yeni bir birim kurmuş. Türkiye genelinde anlaşma yaptığı iş ortaklarıyla şimdi www.estonvilla.com web sitesi üzerinden hazır konutlar pazarlıyor. Müşteri siteye girip evini seçiyor, değiştirebiliyor. Hafif çelik yapı sistemiyle oluşturulan evler müşterinin gösterdiği arsa üzerine 90 gün içinde kuruluyor. Eston'un bu konuda pek çok iş ortağı var ama evi alan kontratı Eston ile yapıyor.
Bugüne kadar 150 tane 'hazır ev' satan Eston, 2006'da 80 villa daha satmaya hazırlanıyor. Villaların metrekare maliyeti 450-500 dolar arasında değişiyor. Bu modele, elinde arazisi olan ve de yakınlarıyla, akrabalarıyla birarada yaşamak isteyenler büyük ilgi gösteriyor. Eston, Avrupa'da çok yaygın bir sistem olan hazır ev uygulamasını, Türk halkının betonu tüm malzemelerden daha fazla sevmesi nedeniyle 'hafif beton' sistemiyle de uygulama konusunda Ar-Ge çalışmaları yapıyor.