2012 yılı Alternatif Nobel Onur Ödülü’nün Hayrettin Karaca’ya veriliş gerekçesi şöyle açıklandı: ‘‘Başarılı girişimciliğini etkin çevrecilikle kaynaştırarak doğal yaşamın korunmasını ve doğru yönetimini yaşamı boyunca bitmez tükenmez bir enerji ile desteklediğinden ve savunduğundan dolayı 2012 Onur Ödülüne lâyık görüldü.’’
Uluslararası Right Livelihood Vakfı Müdürü Ole von Uexkull, Hayrettin Karaca için ayrıca, ‘’O, Türkiye çevre hareketinin dedesi sayılıyor. Başarılı bir işadamıyken, çevreyi korumak amacıyla bugün oldukça etkin duruma gelen bir hareket başlattı. Kuruluşuna öncülük ettiği Tema Vakfı bugün yüzbinlerin desteğiyle ülke çapında toprak ve doğal yaşam ortamlarını korumak için mücadele ediyor. 12 yıl sonra bütün dünya çevrecilerine örnek olacak bir Türkiyeli çevreciyi daha ödüllendirmekten mutluyuz’’ diye konuştu.
90. yaşında Alternatif Nobel Ödülü’nü kazanan Hayrettin Karaca, daha önce de birçok ödüle lâyık görülmüştü. Beş Türk üniversitesinden fahri doktorluk ünvanı bulunan Karaca, BM Çevre Programı’nın 'Global 500 Roll of Honor' adlı ödülünü, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin 'Çevre Ödülü'nü, Lions Club’ün 'Melvin Jones Ödülü'nü, Çevre Bakanlığı’nın 'En Büyük Hizmet Ödülü'nü ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü’nü kazanmıştı. Pekçok bilimsel topluluğun üyesi olan Hayrettin Karaca, Uluslararası Dendroloji Topluluğu'nun da başkan yardımcılığını yaptı. Hayrettin Karaca için 90. yaş armağanı olarak değerlendirilebilecek olan Alternatif Nobel Ödülü, Tema Vakfı’nın da 20. kuruluş yılına rastladı.
Para ödülleri
Deutsche Welle Türkçe'den Osman İkiz'in haberine göre toplam 150 bin Euro para ödülü ise Afganistan, Büyük Britanya ve ABD’ye gitti. Vakıf direktörü Ole von Uexkull, ödüllerin günümüzde karşı karşıya olduğumuz en acil sorunlara uygulanabilir ve örnek oluşturacak çözümleri sunanları onurlandırmak ve desteklemek için verildiğini hatırlatırken, küresel barış ve güvenlik için temel sayılacak önkoşulları tanımlamalarını, bu yıl ödül kazananların ortak yanları olarak gösterdi. Çevre, insan hakları, silahsızlanma ve adalet için mücadele eden, sürdürülebilir yaşamı savunanlar arasından seçilen ödül sahiplerinin temel ortak özellikleri hümanist oluşları. Bu yıl 52 ülkeden ve 122 aday arasından ödüle lâyık görülen Afganistan’dan Sima Samar, ABD’den Gene Sharp ve Büyük Britanya’dan CAAT hareketi, insan hakları, pasif direniş ve silahsızlanma için mücadeleleriyle tanınıyor. Ne dediler?
Dünyadaki çevrecilerin guru’su olarak tanınan Worldwatch Enstitüsü Başkanı Lester Brown: "Türkiye'de Hayrettin Karaca adı, doğa ve çevreyi korumayla eş anlamlıdır. Eğer günün birinde bir çevre azizi olacaksa, bu sıfatı alacak ilk kişi Hayrettin Karaca olacaktır"
Hannover Üniversitesi'nden Ekoloji profesörü Franz H. Meyer: "Şimdiye kadar, kişisel çıkar gütmeden, kendini insanlığın yararına çalışmaya adamış böyle birine rastlamadım."
Türkiye'deki kırsal kalkınma projelerinden birkaçını gördükten sonra TEMA'ya üye olan Avrupa Parlamentosu'ndaki çevrecilerden Hollanda'lı Doeke Eisma, Hollanda gazetelerine gönderdiği bir yazısında şöyle dedi: "İnsanlar onunla tanışmak ve konuşmasını dinlemek için yollara dökülüyor. Çiftçilerin karşısındaki mütevazi tavrı, Gandi'nin haline benziyor. O da Gandi gibi hizmet ettiği dava uğruna kendi kişiliğini adeta silmiş."
Alternatif Nobel Ödülü nedir?
Alternatif Nobel Ödülleri, 1980 yılında kurulan Right Livelihood-Doğru Yaşam Vakfı tarafından veriliyor. Ödül için temel kriter ve amaç şöyle belirtiliyor: ‘‘Günümüzde karşı karşıya olduğumuz en acil sorunlara uygulanabilir ve örnek oluşturacak çözümleri sunanları onurlandırmak ve desteklemek.''
Ödüller her yıl aralık ayının ilk haftasında İsveç Parlamentosunda yapılan bir törenle sahiplerine verlimekte. Bu yılki ödül töreni 7 Aralık’ta yapılacak.
Vakfın kuruluşunu ve ödüllerin temelini oluşturan fonu İsveçli-Alman profesyonel filatelist Jakob von Uexkull pullarını satarak gerçekleştirdi. Ödüllerin finansmanı ise kişi ve kuruluşların bağışlarıyla sağlanıyor. Bugüne kadar 62 ülkeden 149 kişi ödüllendirildi.
Vakfın kuruluşunu ve ödüllerin temelini oluşturan fonu İsveçli-Alman profesyonel filatelist Jakob von Uexkull pullarını satarak gerçekleştirdi. O tarihten beri ödüller özel bağışlarla finanse edilmektedir.