Muş’ta yıkılan tarihî Ermeni evlerinin altını kazan defineciler Facebook aracılığıyla buldukları Ermenilerden pay karşılığında yardım talep ediyor. Taraf'ın haberine göre, ABD’de yaşayan Nadya Uygun, Muş’taki yıkımlar başladığından beri definecilerden 10’dan fazla mesaj aldığını anlattı. Mesajlara sert yanıt verdiğini söyleyen Uygun, “Muş’taki arkadaşlarımla Facebook üzerinden yaptığım paylaşımlar nedeniyle beni bulmuşlar. Böyle ahlaksız taleplerle karşılaşınca soykırıma uğrayan atalarım bir kez daha öldürülüyormuş gibi hissediyorum. Evlerin yıkıntıları içinde define aramak ahlaksızlığın son noktası... Muş’ta Ermeni kalmadı, bitti, şimdi kültürel soykırım devam ediyor, izleri ve hafızayı silmekle meşguller. Engellenmesi sadece devlet eliyle olur” diye konuştu.
Kepçeyle define avı
Muş’ta yaşayan Robin Erdenci de tarihî evlerin yıkıntıları arasındaki talanı doğruladı. Bazen kazmayla bazen de kepçeyle define arandığını belirten Erdenci şöyle konuştu: “Muş’ta özellikle çevre köylerinde altın aramaya ilişkin ciddi bir meyil var. Çünkü Ermenilerin yoğun yaşadığı kentlerden biriydi burası. Göç sırasında Ermenilerin altınlarını gömdüklerine inanıyorlar. Bu yüzden gömü bulabileceklerini tahmin ettikleri her yeri kazıyorlar. Arayışlardan bir sonuç alındığını da görmedim ama o kazılarla birlikte doğayı yakıp yıktıkları ortada. Yıkılan evlerin altında altın aranması bu evlerin belediye başkanının beyanının aksine tarihsel bir değerinin olduğunu da ortaya koyan bir durum.”
“Defineciler tarafından kaçırıldım”
Yeşilköy Ermeni İlkokulu yöneticisi Garo Paylan, Ermenilerin sık sık definecilerin yardım talebiyle karşılaştıklarını belirterek 90’lı yıllarda Diyarbakır ziyareti sırasında defineciler tarafından kaçırıldığını anlattı:
“90’lı yıllarda bir turist olarak Diyarbakır’a gittiğimde Surp Giragos Ermeni Kilisesi civarında dolaşırken, kiliseyle ilgili bir şeyler öğrenmeye çalıştım. Ermeni olduğumu söyleyince gece vakti, ‘Define bulmaya geldin’ diyerek kaçırıldım. Gözümü bağlayıp bilmediğim bir yere götürdüler. ‘Sen define bulmaya geldin, bize yerini göstereceksin. Yoksa seni öldürürüz’ diye tehdit ettiler, şiddet de uyguladılar. Malatyalı olduğumu Diyarbakır’ı bilmediğimi anlattım. Bir gece orada mahsur kaldım. Sabahında define aramadığıma inanıp bıraktılar.”
Papaz büyüsünü çözelim
Define ararken Ermenilerden yardım istemenin yaygın olduğunu söyleyen Paylan, “Hatta birçok kişi uyduruk bir harita bulunca ne olduğunu sorup yardım ister. Bazıları papaz duası diye bir şeye ihtiyaçları olduğuna inanmışlar. Bir papaz getirip dua okutturunca o hazineyi bulacaklarını düşünürler. Bizden papaz talep edenler var. Kiliseye gidip böyle taleplerde bulunuyorlar” dedi.
Yıkım geçici olarak durdu
Muş’ta tarihî Ermeni evlerinin yer aldığı Kale Mahallesi’ndeki kentsel dönüşüm kapsamında yapılan yıkım şimdilik durdu. Kale Mahallesi 21 ekim 2012’de Bakanlar Kurulu kararı ile kentsel dönüşüm kapsamına alınmıştı.
Dönüşüm projesi çerçevesinde mahallede yıkılması planlanan 500 evin yerine TOKİ, 770 daire inşa edecekti. Binaların yüzde 80’i yıkıldı ancak Van Koruma Kurulu’nun bir evi tescillemesiyle devam eden yıkım şimdilik durdu.