Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticisi Erdemir’in, ekonomik krize karşı önlem olarak genel müdür dahil tüm personel ücretlerinde yaptığı yüzde 35’lik indirimle, 218-260 milyon lira arasında tasarruf edebileceği tahmin ediliyor.
Erdemir ve iştiraki İsdemir’de örgütlü Türk Metal Sendikası ile işveren sendikası Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası’nın (MESS) salı günü İstanbul’da yaptıkları toplantıda, 7 bin 25’i Ereğli’de olmak üzere toplam 12 bin 587 çalışanın maaşlarının yüzde 35 düşürülmesi konusunda anlaşmaya varılmıştı. Analistlerin, şirkete sağlayacağı tasarruf açısından olumlu bulduğu karara göre, aralarında üst düzey yöneticilerin de bulunduğu çalışanlar maaşlarını, 16 ay boyunca yüzde 35 indirimli alacak, böylece işten çıkarılma olasılığı bulunan bin 400 kişi de işini kaybetmeyecek.
Çalışan azaltılmadı
Ata Yatırım’ın şirkete ilişkin değerlendirme notunda ücretlerde gidilecek indirim olumlu olarak nitelendirilirken, bu sayede şirketin yaklaşık 260 milyon liralık tasarruf sağlayacağı belirtildi. İş Yatırım raporunda da Erdemir’in 2008 yılında maaş ödemeleri için 829 milyon lira harcadığı, yüzde 35’lik indirimin 2009 yılında yaklaşık 218 milyon lira civarında maliyet avantajı getirmesinin beklendiği ifade edildi.
‘Kalıcı iyileşmeye kadar’
Geçen yılın son çeyreğinde 1.1 milyar lira zarar eden Erdemir yılın tamamını 211 milyon liralık konsolide net kârla kapatmıştı. Analistlerin hesaplamalarına göre, Erdemir, işçi ücretlerinde yapılan indirimle 2008 yılı kârından daha yüksek tutarda bir tasarruf sağlamış olacak. Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, çalışanlarına yönelik bir genelge yayımladı. Özgen şöyle dedi:
“Kriz dönemi başlarında tonu 1.200 dolar olan mamul fiyatlarımız 400 dolara gerilemiş olup gerilemeye de devam etmektedir. Erdemir tasarruf tedbirleri uygulamaya koymuş ancak krizin başından bu yana 6.5 aydır eleman çıkarmayı gündeme getirmemiştir. Bu tedbirler yeterli olmamıştır. Başta ben ve yardımcılarım olmak üzere tüm yönetici arkadaşlarım, kriz sonuna kadar ücretlerimizden belli oranda fedakârlık yapmayı kararlaştırdık. Toplu iş sözleşmesinin bazı maddelerinin 16 aylık süre için tadil edilmesi konusunda anlaşma sağlanmıştır. Ücretler ve ücrete bağlı diğer hakların, nakdi ve gayri nakdi sosyal yardımlar hariç, 1 Mayıs tarihinden itibaren yüzde 35 oranında indirilmesi karara bağlanmıştır. Uygulama, kalıcı iyileşmelere bağlı olarak tekrar gözden geçirilebilecektir.”
Erdemir, 2008’in ilk üç çeyreğinde 1.4 milyar kâr etmiş, son çeyrekte ise 1.2 milyar gibi rekor bir zarar açıklamıştı. Şirketin siparişlerinde büyük düşüş var. Genel Müdür Özgen, krizi ‘ölüm sarmalı’ olarak tanımlamıştı.
Ereğli’de büyük gerginlik konusuydu
Erdemir’de işveren ile işçi sendikası Türk Metal, Eylül 2008’de 22. dönem toplu iş sözleşmesi görüşmelerine başladı. Görüşmeler 5 aydan fazla sürdü. Tarafların karşılıklı grev ve lokavt kararları almalarına varan gerginlikler yaşandı. Görüşmeler sürerken Türk Metal’in 34 yıllık başkanı Mustafa Özbek, Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklandı, yerine Pevrul Kavlak seçildi. Toplu iş sözleşmesi de 26 Şubat’ta sonuçlandı. Ancak anlaşmanın içeriği konusunda ayrıntılı açıklama yapılmadı.
Erdemir Genel Müdürü Oğuz Özgen, mart ortasında yaptığı açıklamada ellerinde bir aylık sipariş kaldığını, yeni sipariş alamazlarsa bir ay sonra üretimi durdurabileceklerini söyledi. Erdemir’den 1400 işçinin çıkarılacağına ilişkin söylentiler üzerine 20 Nisan’da 2 bin işçi Türk Metal’i protesto etti. 21 Nisan’da görüşmelerden ücretlerde yüzde 35 indirim kararı çıktı.
Anlaşmanın ayrıntıları konusunda aradığımız Türk Metal Karadeniz Ereğli Şube Başkanı Y. Ziya Odabaş, “Genel Merkez’in açıklama yapmayın talimatı var” dedi.