Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, buradaki konuşmasında, Türkiye'nin enerji piyasasının son 10 yılda önemli gelişme kaydettiğini belirterek, bu durumun son AB İlerleme Raporunda da yer bulduğunu vurguladı. Türkiye'de enerji sektörünün istihdam kalemini elen alan çalışmanın yok denecek kadar az olduğuna dikkat çeken Köktaş, sektörün iş gücü haritasını çıkarmaya ihtiyaç olduğunu söyledi.
Köktaş, doğal gaz sektörünün her geçen yıl ciddi istihdam sağladığını, en önemli sorununun ise deneyimli kadro eksikliği olduğunu belirterek, doğal gaz dağıtım sektöründe en çok ihtiyaç duyulan personelin ikincil derecede tekniker ve teknisyen olmasına rağmen mesleki eğitim almış personel arzının talebi karşılayamadığını söyledi. Beyaz-mavi yakalı ayrımı olmasına rağmen doğal gaz piyasasında 2012 yılında kişi başına 79 saat eğitim verildiğini bildiren Köktaş, "Piyasadaki şirketlerin yüzde 61'inde istihdam planı var olduğunu söylersek, istihdam planı olmayan yüzde 39'luk bir kesimin olduğunu söylememiz lazım" diye konuştu.
Bu çalışmadan EPDK faaliyetleri için dersler çıkarttıklarını ifade eden Köktaş, Kurumun kendi personelinin eğitimine çok önem verdiğini anlattı. Köktaş, şöyle devam etti:
"2013 yılı bütçemizden ayrılan ödenek 2 milyon lirası yurt dışı, 1,5 milyon lirası yurt içi olmak üzere toplamda 3,5 milyon liradır. Oransal olarak bütçemizin yüzde 3'üdür. 2012 yılında yurt içinde çeşitli eğitim, seminer, kurs ve benzeri programlara 400 personelin katılımı sağlandı. 2013 yılının ilk 10 ayında bu konularda yaklaşık 350 personelimizi çeşitli etkinliklere göndermişiz. Kurumumuz kurulduğundan beri 55 personel lisansüstü eğitim ve araştırma yapmak üzere yurt dışına gönderilmiş olup, hali hazırda 14 personel yurt dışı eğitim ve araştırmalarına devam ediyor. Yurt dışına gönderdiğimiz kurumlar arasında Harvard, Stanford gibi dünyanın ilk beşinde, ilk onundaki üniversiteler de mevcuttur".
"Eğitim için üniversitelerle işbirliğinin geliştirilmesine ihtiyaç var"
Doğal gaz piyasasında çok ciddi eğitim ihtiyacı bulunduğuna dikkat çeken Köktaş, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Aslında sektörde çok ciddi bir eğitim ihtiyacı var. Belli noktalarda eğitim veren kuruluşların var olduğu ve Anadolu'ya yayılabilecek tarzda ve çeşitli konu alt başlıklarına indirgenecek tarzda eğitim fırsatlarının çok da olmadığını görüyoruz. Hep beraber el birliğiyle bu imkanları, enstrümanları oluşturmamız lazım. Sektörde norm kadroların oluşturulması ve eğitim için üniversitelerle işbirliğine ihtiyaç var. Norm kadroların oluşturulması, eğitim için üniversitelerle işbirliğinin geliştirilmesine ihtiyaç var. Çünkü Türkiye'de 150-160'ın üzerinde üniversite var olmasına rağmen, doğal gaz sektörümüz şu anda 72 ilde fiilen faaliyette bulunması rağmen üniversitelerimizle yoğun sayılabilecek bir işbirliği maalesef yok. Belki bunu geliştirmeye ihtiyaç var diye düşünüyorum".
Elektrik piyasasının fotoğrafını çekmek için tüm aktörlerin katkısına ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Köktaş, asıl katkıyı paydaşların koyacağını dile getirdi.
"Doğal gaz piyasasının istihdam kapasitesi 100 bin kişi"
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan, sektörün doğal gaz ticaret hacminin son 10 yılda 10 milyar metreküpten 45 milyar metreküpe ulaştığını belirtti. AB desteğiyle yaklaşık 400 bin avro bütçeyle test merkezi kurduklarını ve akreditasyonu tamamlanan bu merkezin sektöre yönelik tüm eğitimleri verdiğini kaydeden Arslan, "Türkiye'nin doğal gaz piyasasının istihdam kapasitesi 100 bin kişi. Bu çalışma ilk olması nedeniyle bunlar gündeme gelmedi. Bundan sonraki çalışmalarımızda daha da önemli olacak. 90'lı yıllarda bu hizmetlerin çoğu yurt dışı kaynaklı yapılmaktaydı. Bugün yüzde 90'ı oranında yerli hizmet ve malzeme kullanmaktayız. Önerilerimiz doğrultusunda birçok yerli üretici oluşmuş, birçok Avrupalı firma da Türkiye'de üretime başlamıştır. Bugün Türkiye kombi pazarında lider üretici durumuna gelmiştir. Diğer yatırım kalemlerimizin üretimleri bugün artık ihraç edilir seviyeye gelmiştir" diye konuştu.
Petrol Platformu Derneği (PETFORM) Başkanı Orhan Duran, Türkiye doğal gaz piyasasının temellerinin 1980'lerde atıldığını anımsatarak, doğal gaz ithalatının bugün 50 milyar metreküpe yaklaştığını belirtti. Doğal gazda bugün BOTAŞ dışında 283 lisanslı şirketin faaliyet gösterdiği çok oyunculu rekabetçi ve liberal bir sektör bulunduğunu belirten Duran, özel sektör istihdamının bugün BOTAŞ'ın çok çok üzerinde olduğuna dikkat çekti. Duran, "Önümüzdeki yıllarda sektörde en büyük dönüşüm toptan satış ve ithalat segmentinde yaşanacak" dedi.
Duran, doğal gaz kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerektiğini vurgulayarak, bu bağlamda Enerji Borsası'nın oluşturulmasını çok önemsediklerini de sözlerine ekledi.
Rapor
Enerji Sektörü İnsan Kaynakları Envanteri Projesi Doğal Gaz Piyasası Sonuç Raporuna göre, 2012 yılı itibariyle doğal gaz piyasasında 16 bin 258 kişiye kayıtlı ve kalıcı istihdam sağlandı.
Sektörde asıl işveren tarafından bordrolu olarak 7 bin 968, alt işveren tarafından taşeron olarak 8 bin 290 kişi istihdam ediliyor. Doğal gaz dağıtım sektörünün gelecek 3 yılda 6 bin yeni istihdam oluşturması bekleniyor. Doğal gaz sektöründekilerin yüzde 83'ü erkek, yüzde 17'si kadın çalışanlardan oluşuyor.
Raporda, "nitelikli, eğitim ve deneyimli iş gücü bulunamaması, bölgesel eğitim ve danışmanlık firmalarının yetersiz olması nedeniyle personele hizmet içi eğitim verilememesi, ara teknik eleman bulunamaması ve aranılan pozisyonlara yeterli başvuru olmaması", sektörün en önemli sorunları olarak sıralanıyor.