Fracking, Türkçesiyle 'hidrolik kırma' aslında prensipte yeni bir teknoloji değil; mevcut bir tekniğin geliştirilmiş hali. Yöntem, belli bir karışımın yerin binlerce metre altındaki tabakalara pompalanarak, daha önce mümkün görülmeyen kaya gazı ve kaya petrolünün çıkarılmasını esas alıyor.
ABD öncü oldu
Amerika Birleşik Devletleri, bu teknolojinin tatbikinde öncü oldu. Bu teknolojiyi kullanarak 2009 yılında doğalgaz üretiminde Rusya’yı geçti. Deutschlandradio’ya konuyu değerlendiren, Londra’daki Avrupa Güvenlik Çalışmaları Merkezi'nin (CESS) enerji uzmanı Frank Umbach, Amerika’nın 2015 ve 2017’den itibaren uzun bir dönem için dünyanın bir numaralı doğalgaz üreticisi olmasını bekliyor.
Umbach, “ABD’de kaya gazı devrimini kaya petrolü devrimi izledi. Kaya gazı devrimi, dünya çapındaki gaz piyasasını ciddi şekilde etkiliyor. Almanya’daki enerji dönüşümü de bundan etkileniyor. Doğalgaz ve kömür ithalatını kıyaslıyoruz. Diğer taraftan Rusya ile doğalgaz tedariği konusunda imzalanmış uzun vadeli sözleşmeler var. Bütün bunların hepsi tartışmalı hale geldi" diyor.
Fiyat bağımlılığı bitti
Deutsche Welle Türkçe'nin haberine göre, hidrolik kırma teknolojisinin tetiklediği bir başka gelişme de doğalgaz fiyatlarının petrole bağımlılıktan çıkması oldu. Birçok uzman, 2012’yi petrolle doğalgaz arasındaki bu fiyat bağımlılığının sona erdiği bir sürecin başlangıcı olarak görüyor. Enerji uzmanı Frank Umbach, Amerika’da gerileyen doğalgaz fiyatlarının dünya ekonomisi üzerinde ciddi etkileri olacağına dikkat çekiyor.
Enerji yoğun Alman ve Avrupa ekonomisinin rekabette zorlanacağına işaret eden uzman Umbach, gelişmenin jeopolitik yansımalarını vurguluyor: “Amerika Birleşik Devletleri Ortadoğu’nun istikrarı için her yıl 50 milyar dolar harcıyor. Petrole olan bağımlılığı Amerika’nın askeri müdahalelerine yol açıyordu. Amerika dış politikasını yeniden düzenliyor. Savunma bütçesini azaltıyor. Washington yönetimi, bölgede güven ve istikrarın sağlanmasında daha fazla çıkarı bulunan Avrupa ve Asya ülkelerinden daha fazla katkı talep edecektir.”
En pahalı doğalgaz
Alman uzman Frank Umbach, bir başka kaçınılmaz gelişme olarak Rusya’nın konumuna işaret ediyor. Rusya’nın Avrupa Birliği’nin özellikle doğudaki yeni üyeleriyle imzaladığı doğalgaz anlaşmalarının son gelişmeler ışığında tartışmalı hale geldiğini kaydediyor.
Umbach, “Avrupa Birliği’nin yeni doğalgaz politikaları Rusya’nın tekel konumunu yeniden şekillendirecek. Koşullar değişiyor ve Rusya bunlara uyum sağlamakta zorlanıyor. Rusya artık dünyanın en pahalı gazını satar hale geldi. Ki bu trend, önümüzdeki yıllarda güçlenerek artacak. Zira Rusya’nın doğalgaz çıkardığı yeni yatakların maliyeti oldukça yüksek. Bunlara yatırım kararı, bundan 10 yıl kadar önce, çok daha farklı koşullar çerçevesinde alınmıştı. Ancak koşullar esaslı şekilde değişti" şeklinde konuşuyor.
Moskova gergin
Hidrolik kırma teknolojisiyle ortaya çıkarılan kaya gazı ve petrol fiyatları etkiliyor, jeopolitik bağımlılıklar üzerinde etkili oluyor. Avrupa Güvenlik Çalışmaları Merkezi'nin (CESS) enerji uzmanı Frank Umbach, Avrupa Birliği’nin bu alanda değişen politikaları ve 2008’de yürürlüğe giren yeni doğalgaz stratejilerinin Moskova’da gerginliğe neden olduğunu belirtiyor: “Rusya’nın Avrupa üzerindeki etkisi değişiyor. Rusya daha marjinal bir konumda olacak. Avrupa siyasetinde oynadığı yeni rol, değişikliklere verdiği tepki ölçüsünde şekillenecek. Bir yandan maliyeti yüksek doğalgaz yatakları diğer yandan Kuzey Akım ve Güney Akım gibi boru hatlarının uzunluğunu göz önüne aldığınızda Rusya’nın değişen koşullara esnek bir şekilde yanıt verme ihtimali zorlaşıyor.”
Sözkonusu gelişmelerin Avrupa Birliği’nin bu alandaki düzenlemelerinde de etkili olması bekleniyor. AB’nin yeni stratejisinin öncelikle çok daha fazla enerji tasarrufu öngördüğünü belirten Umbach, şöyle devam ediyor: “Yenilenebilir enerji oranının yüzde 9’dan yüzde 20’ye çekilmesi hedefleniyor. Doğalgaz ithalatında pazarların çeşitlendirilmesi, tek bir kaynağa bağımlılıktan kaçınılması bu stratejinin bir başka ayağını oluşturuyor. Nabucco boru hattı, bu kapsamda önem verilen seçeneklerden. Diğer taraftan Romanya ve Bulgaristan açıklarında bulunan yeni doğalgaz yatakları seçenekleri artırıyor.”