Marmara Belediyeler Birliği (MBB) tarafından 1-2-3 Ekim 2021 tarihlerinde ikincisi düzenlenen Marmara Urban Forum’da (MARUF21) 50’den fazla ülkeden 500’den fazla konuşmacı, aynı anda 10 paralel odadan 100’den fazla yayın yapıldı. Oturum, eğitim, yan etkinlik, çalıştay, networking etkinlikleri gibi programların bulunduğu forum, bu rakamlarla toplantı şimdiye kadar yapılan dünyanın en büyük online kent forumu unvanını aldı.
COVID-19 salgınıyla birlikte yerleşik kentsel politikaları ve çözümleri yeniden sorgulama ihtiyacıyla, MARUF21 “Çözüm Üreten Kentler: Yeniden Düşün, Birlikte Hareket Et” başlığı etrafında şekillendi. Dünya genelinde, kentleri derinden sarsan salgın sürecinden çıkarılan dersleri öğretilere dönüştürmek ve köklü dönüşümleri başlatmak için bir fırsat sunan MARUF21’de birbirini besleyecek altı ana eksene odaklanıdı. “Sağlıklı”, “Kapsayıcı”, “Yenilikçi”, “Dayanıklı”, “Sürdürülebilir” ve “Yaratıcı” kentler olarak belirlenen bu eksenler ışığında kentlerin problemleri ve bunlara yönelik çözüm önerileri tartışıldı.
Forumun açılış konuşmalarını Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, UN-Habitat İcra Direktörü Maimunah Mohd Sharif ve MBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın yaptı.
“Yeniden Düşünme ve Birlikte Hareket Etme Çağrısı Umut Verici Bir Çağrı”
İlk karşılama konuşmasını yapan MARUF Genel Koordinatörü ve MBB Genel Sekreteri Dr. M. Cemil Arslan, yeniden düşünme ve birlikte hareket etme çağrısının, daha iyi bir yaşamın herkes için mümkün ve gerekli olduğuna ilişkin ümit veren bir çağrı olduğunu belirtti. Arslan, “Bildiklerimizi unutmamıza gerek yok. Onlar bize kılavuzluk etmeye devam edecekler. Yaşam, bir süreç ve birikimdir. Ancak ezberlerimiz, düşünce ve üretme-tüketme alışkanlıklarımız yeni duruma yanıt üretmekten uzak. Daha cesur, daha kapsamlı, daha işbirliğine dayalı çabalara ihtiyacımız var.” diye ekledi.
“Bu Yılın Teması Salgın Sürecinde Özellikle Çok Anlamlı”
Programın açılışında konuşan UN-Habitat İcra Direktörü Maimunah Mohd Sharif, açılış oturumu için gönderdiği video mesajda “Bu yıl ikinci kez düzenlenen MARUF’ta sizleri bir kez daha selamlamaktan onur duyuyorum. Marmara Belediyeler Birliğini bu önemli etkinliği düzenli olarak organize ettiği için kutluyorum. MARUF’un bu yılki “Yeniden Düşün, Birlikte Hareket Et” teması, devam eden salgın sürecinde özellikle çok anlamlı. Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusundaki taahhütlerimizi gerçekleştirebilmek için yeniden düşünmemiz ve hep birlikte hareket etmemiz gerekiyor. Krizlerle başa çıkma mekanizmalarımızı güçlendirmeye ve hem bireyler hem de şehirler arasında dayanışmayı artırmaya ihtiyacımız var.” dedi.
“Kentler Hiç Kimsenin Geride Kalmaması için Ana Aktörlerin Başında”
Kapsayıcılık yalnızca kentin kendi sakinlerini kapsaması değil diyen MBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın, “MARUF, Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ile paralel olarak, küresel ile yereli birlikte düşünmeye davet eden bir platform. Kentler, bu küresel amaçların başarıya ulaşması ve hiç kimsenin geride kalmaması için ana aktörlerin başında gelmektedir. Bu ise ancak on birinci amaçta da belirtildiği gibi “sürdürülebilir şehirler ve topluluklar” inşa etmekle mümkün olur.” ifadelerini kullandı.
Marmara Belediyeler Birliğinin bölgesel ölçekte yaptığı çalışmalara da değinen Başkan Büyükakın, “Marmara Belediyeler Birliği, son zamanlarda gerek Marmara Bölgesi Mekânsal Strateji Belgesi, gerek Marmara Bölgesi Göç Raporu, gerekse Marmara Denizi Eylem Planı konusunda farklı ölçekteki belediyeleri ve farklı kurumları bir araya getirerek diğer paydaşlarla iş birliği halinde ortak aklı harekete geçirme konusundaki inisiyatif almakta önemli çabalar sergilemektedir. Marmara Belediyeler Birliğinin bu çabası aslında sadece Türkiye ölçeğinde değil, uluslararası ölçekte de havza düzeyinde yönetime farklı bir bakış açısı kazandıracak yeni ve proaktif bir çabadır.” dedi.
“Yeni Dönemin Sloganlarından Biri de ‘Dayanıklı ve Esnek Şehir’ Olmalıdır”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, yurt dışı programı sebebiyle MARUF21’e video mesaj ile katıldı. Bakan Kurum, video mesajında “Geçtiğimiz üç ayın Türkiye fotoğrafına baktığımızda, kuzeyimizde seller, heyelanlar; güneyimizde ise tarihte eşine benzerine rastlanmamış büyüklükte yangınlar görüyoruz. Peki bu gidişat duracak mı? BM raporları durmayacak, daha yaygın ve yoğun bir şekilde hissedeceğiz, diyor. Tüm ülkeler, hep birlikte ortak mücadelemizi güçlendirmek ve iş birliğini en yüksek seviyeye çıkartmak zorundayız.” dedi.
Dayanıklı şehirlerin kurulmasının öneminden bahseden Bakan Kurum, “Bize göre yeni dönemin sloganlarından biri de ‘dayanıklı ve esnek şehir’ olmalıdır. Çünkü şehirlerimiz birçok nedenden ötürü, özellikle de sağlıksız yapı stokundan dolayı artık daha kırılgan hale geliyor. Değişen şartlara ve yükselen toplumsal taleplere göre politika belirlemek, buna göre adım atmak bizler için bir tercihten öte zorunluluktur.” diye ekledi.
Açılış Oturumu: Yeniden Düşün & Birlikte Hareket Et
Açılış konuşmalarının ardından açılış oturumuna geçildi. Çanakkale Üniversitesinden Dr. Nihal Eminoğlu’nun moderatörlüğünü üstlendiği açılış oturumunda ise LSE Cities İcra Direktörü Dr. Philipp Rode, UN-Habitat Kentsel Uygulamalar Yöneticisi Dr. Shipra Narang Suri, OECD Kentsel Politikalar ve İncelemeler Başkanı Soo-Jin Kim, UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Lousia Vinton ile MBB ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın konuşmacı olarak yer aldı. Açılış oturumunda kentlerin mevcut sorunları üzerine düşünmenin ve birlikte hareket ederek küresel stratejiler geliştirmenin önemi vurgulandı.
100’den Fazla Konuda 100’den Fazla Oturum Gerçekleştirildi
Biyoçeşitlilikten kültüre, katılımcılıktan ulaşıma, şehir teknolojilerinden afetlere, veri yönetiminden dirençli kentlere 100’den başlıkta oturumlar gerçekleştirildi.
Emsalsiz Zorluklara Karşı
“Salgınlara dirençli kentler: Emsalsiz zorluklara karşı durmak” oturumunda, salgınlara açık kapı bırakılmaması adına ne tür çalışmalar yapılması gerektiği, salgın anlarında oluşan temel zorluklar ve bu sorunlarla nasıl mücadelede edilebileceği üzerinde duruldu.
Pandeminin derinden etkilediği bir diğer alan da evlerimiz oldu. Konut ile ilgili eşitsizlikler bir kez daha su yüzüne çıktı, konut piyasası pandemiden direkt olarak etkilendi, yeni ihtiyaçlar doğdukça evi kullanma biçimimiz değişti. “Ev ve ötesi: COVID-19 sonrası konutu yeniden hayal etmek” oturumunda yeniden inşa edilen konut kavramı konuşuldu. “COVID-19 günlerinde gayrimenkulun değişen dinamikleri” panelinde akademisyenler ve sektörden duayenler ile birlikte dünya, Türkiye ve İstanbul için pandeminin gayrimenkule etkileri tartışıldı.
Salgınlar gibi küresel problemler yaşlılar için daha derin ve yaygın olumsuz sonuçları beraberinde getirmekte. “Zamana değer katmak: Yaşlılar için kentsel politikalar” oturumunda, pandemide en dezavantajlı konumda bırakılan yaşlılar için yaşanabilir ve refahın sağlandığı kentler için neler yapılması gerektiği tartışıldı.
“Hataya yer yok: Afetlere dirençli kentler” oturumunda ise kentlerin afet ve kriz durumuna dirençli hale gelebilmesi için uygulanabilecek yaklaşım ve çeşitli çözüm önerileri aktarıldı.
Bir diğer küresel zorluk olan iklim krizi, “İklim eylemi için kentsel kapasiteyi geliştirmek” oturumunda küresel amaçlara erişmek için yerel adımların ne kadar önemli olduğunun farkındalığıyla tartışıldı.
Peki küresel sözleşmeler, ulusal kalkınma planları, sektör ve şehirlerin iklim eylem planları yapılırken kimleri ve neleri unuttuğumuzu biliyor muyuz? İklim krizinde görülmeyen ve duyulmayanlar “İklim krizinde kimseyi geride bırakmamak” oturumda konuşuldu.
“Mültecilere kulak ver: Kamusal yaşama aktif katılım” oturumunda ise göçmen ve mültecilerin kamusal yaşama katılımları ve özellikle COVID-19 sonrası dönemde karşılaştıkları zorluklar mülteciler tarafından anlatıldı.
Doğa lehine ve yaşam kalitesini artıracak doğa ile barışık kentlerin oluşturulmasında, Şehir Oyunları, ciddi oyunlar arasında özel bir yere sahip olup, yeni bir kentsel inovasyon alanıdır. Bu konudaki her türlü deneyimin paylaşımı, çözüm üreten kentlerin geleceğine ışık tutması amacıyla “Kenti ciddi oyunlarla keşfetmek” oturumunda anlatıldı.
Ekonomik kalkınmışlık ile üretilen atık miktarı arasındaki korelasyonu kırmanın altının çizildiği “Çöp devrimi: A(r)tıksız yaşam” oturumunda hem topraklarımızı depoladığımız atıklardan koruyabilir, denizler ve okyanuslarımızı tek kullanımlık ambalajların atığından kurtulabileceği mesajı verildi.
“Veri! Veri! Veri! Kil olmadan tuğla yapılmaz” oturumu ekseninde politikaların üretilmesinden geliştirilmesine tüm süreçlerde verinin önemi ve ne şekilde kullanıldığı, açık verinin bu konuda nasıl bir rolü olabileceği üzerinde duruldu.
Kamusal alanda sanat oturumunda, kamusal alan ve sanat kavramları, sanatın kamusal alan aracılığı ile daha erişilebilir ve rastlantısal hale gelmesi aracılığıyla kamusal alanın nasıl ortak kullanım alanı haline gelebileceği konusu ele alındı.
Play Marmara “Denizi” Ciddi Oyun
İlk kez 2019’daki MARUF’ta gerçekleşen Play Marmara bu yıl da devam ediyor. Play Marmara “Denizi”, noktasal ve yayılı kaynaklar aracılığıyla Marmara Denizi’yle buluşan atık suyun sürdürülebilir yönetimine bağlı deniz suyundaki değişikliklere ve deniz ekosistemindeki farklılıklara odaklanan çok aktörlü “ciddi” bir oyun. Bu oturumda Play Marmara “Denizi”nin ikinci aşaması, Marmara Denizi’nin sürdürülebilir çevre yönetimine ilişkin gelişmeler ve Marmara Denizi Eylem Planı çalışmaları birlikte değerlendirildi. Etkileşimli anket sonuçları ve oturumun çıktıları değerlendirilerek 21 Ekim’deki fiziksel oyun hazırlıklarına dahil edilecek.
Marmara Bölgesi’ndeki Belediye Başkanları MARUF21’de
“Başkanlar Konuşuyor: Marmara için Yeniden ve “Birlik”te” Marmara Bölgesi’nde uygulanan politikaların dünü, bugünü ve yarını Marmara Bölgesi belediye başkanları tarafından ele alındı.
Kadın Gibi Yönet
Dünya çapında kadınlar belediye başkanlarının %5’inden daha azını oluştururken, Güneydoğu Avrupa bölgesinde NALAS tarafından yapılan anket çalışmasına göre belediye başkanlarının %8’inden azı kadındır. NALAS ve UNWOMEN işbirliğinde düzenlenen “Kadın gibi yönet: Kadın Belediye Başkanları Forumu” oturumunda kadın liderler kent yönetimine dair tecrübelerini aktardı.
Başakşehir Living Lab – Marmara Urban Forum Girişimci Günü 13’te Girişimciler Yarıştı
Girişimcilerin, yatırımcılar, mentorlar ve girişimcilik ekosisteminde yer alan kurum ve kuruluşların temsilcileri ile bir araya gelerek katma değer sağlayan projelerini sunmalarını ve iş ilişkilerini geliştirme ortamı sağlanması amaçlandığı “Başakşehir Living Lab – Marmara Urban Forum Girişimci Günü 13” gerçekleşti.
MARUF21 Doktora Çarşısı’nda 3 Dakikada Doktora Tezleri Dinlendi
“Doktora Çarşısı” başlıklı yarışmada, araştırmacılar 3 dakikada çevre, ikilim değişikliği, biyoçeşitlilik, sürdürülebilirlik, kentleşme, ulaşım, dayanıklılık, altyapı, sosyal hizmetler, göç, kentsel tasarım, akıllı şehircilik, yerel yönetimler, yönetişim, kamu sağlığı alanlarında yürüttükleri doktora tez çalışmalarını sözlü olarak sunarak yarıştı. Yapılan sunumlar akademisyenler, yerel yöneticiler ve belediye başkanlarından oluşan jüri tarafından değerlendirildi. Birinci seçilen sunum 1000$ kazanırken iki sunum ise 250$ mansiyon ile ödüllendirildi.
MARUF21 İyi Uygulama Çarşısı’nda Projeler Anlatıldı
İyi Uygulama Çarşısı, yerel yönetimlerin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) kapsamında ele alınan sosyal, ekonomik ve çevresel problemlere çözüm üretmek amacıyla geliştirdikleri projeleri 5 dakika içerisinde tanıttıkları oturuma verilen isimdir.
Yerel yönetim sahasında çalışma yürüten ve projenin bir paydaşı belediye olan her türlü kurumun başvurabildiği oturum ile yerel yönetimlerin birbirleriyle bilgi ve deneyim paylaşımına olanak sağlanması ve iyi uygulamaların yaygınlaştırılması amaçlanmıştır.
Marmarathon’da Fikirler Yarıştı
“Marmarathon: Yaban için Kent” isimli oturumda farklı disiplinlerden alanından uzman kişiler günümüz kentlerinin yaban hayatı ve ekosistem ile ilgili çıkmazlarına çözüm aramak için bir araya geldi. Konu üzerine konuşmalar ile başlayan oturum MARUF on the GO kapsamında 28-29 Eylül’de gerçekleştirilen Marmarathon’da geliştirilen fikirlerin sunumları ve jüri değerlendirmesi ile devam etti.
YoundTable Oturumlarında Gençler MARUF’u Değerlendirdi
“YoundTable” oturumları gençlerin bir araya gelerek forumu değerlendirdiği ve genel izlemeye açık yuvarlak masa toplantılarıdır. Gençler forum boyunca tüm oturumları ve yan etkinlikleri takip ederek gün sonunda moderatörlerin katkıları eşliğinde forumu kendi bakış açılarından değerlendirdi. MARUF’ta üç gün boyunca her akşam gençler forumu canlı olarak değerlendirdiler.
Forumun sonunda kapanış konuşmasını yapan MBB Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın: “MARUF gibi etkinlikler, eksiklikleri çok iyi ortaya koyan, hali hazırda yapılan bir uygulamanın daha iyi yapılabileceği fikirlerini sunan çok iyi platformlar. Ama bunların uygulamaya dökülmesi için çalışmalar yapmamız lazım. Pilot belediyeler seçip örnek projeler ortaya çıkarmamız gerekiyor. Bir sonraki MARUF’a kadar olan dönemde bunların hayata geçirilmesi önemli bir kazanım olacaktır.” diyerek iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması mesajında bulundu.