Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün yetki alanı genişletildi. 10 Aralık Cuma günü Resmi Gazete’de yayımlanan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (TKGM) Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinin g bendi uyarınca, kuruma, “taşınmaza yönelik aracılık faaliyetlerini düzenlemek, lisans vermek, bu faaliyetlerin usul ve esaslarını belirlemek” yetkisi verildi. Buna göre, emlakçıların lisansını verecek ve denetlemesini yapacak merci TKGM oldu. Ancak bu durum, meslek odaları tarafından hoş karşılanmadı.
‘Kaosa neden olur’
Türkiye’de kayıtlı emlakçıların 3’te 1’ine başkanlık eden İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası’nın Başkan Yardımcısı Nizameddin Aşa, serbest piyasada faaliyet gösteren bir meslek grubunu, TKGM gibi tescil makamı olan bir kurumun denetlemesinin ve faaliyetlerini düzenlemesinin yanlış olacağını belirtti.
Aşa, yasayı Anayasa Mahkemesi’ne götürmenin yollarına bakacaklarını ifade ederek, şunları söyledi: “Haritacılık ile ilgili de kural koyma yetkisi almışlar. Harita meslek birliklerinin de buna sıcak bakmayacağı düşüncesindeyim. Emlakçılık, yalnız alım satım yapıp tapuda işleme geçirmek değil; mühendislik, belediyecilik, mimarlık gibi pek çok konuda da kanunları işe adapte etmektir. Bu konuda uzman olmayan, piyasayı bilmeyen kişiler nasıl müdahale edecekler? Sistem, oturana kadar yıllar geçer; kaosa neden olur. Meslek grubuna haksız müdahalede bulunuluyor”.
‘Düzenleme geleceğe yönelik’
Kanun ile TKGM’ye, haritacılık ile ilgili kural koyma ve denetleme yetkisi de verildi. Buna göre, TKGM, büyük ölçekli kadastral ve topografik haritaların üretilmesi amacı ile jeodezik altyapı, havadan fotoğraf alımı, 1/5000 ve daha üst ölçekli fotogrametrik ve yersel harita üretim hizmetlerini yapacak veya yaptıracak, kontrol edecek, denetleyecek ve temel prensipleri belirleyecek. Ayrıca, kurum, harita ve kadastro mühendislik bürolarına lisans verecek; bu büroların faaliyet usul ve esaslarını belirleyecek ve denetleyecek. Konuyla ilgili görüştüğümüz TKGM İstanbul Bölge Müdürü Ali Ataman, yasal düzenleme yetkisi almalarının uzun vadeli değişikliklerle ilgili olduğunu belirterek, “Geleceğe yönelik uygulamalar. Muhtemelen odalar da müdahil olurlar ama konuşmak için erken. Alt detaylar olgunlaşmadı” dedi.
Komisyon oranı ne olacak?
Türkiye’de kayıtlı emlakçı sayısı 30 binin üzerinde. Ancak kayıt dışı çalışanların sayısı 100 binlerle ifade ediliyor.
- 30 bin kayıtlı emlakçının yaklaşık 10 bini İstanbul’da bulunuyor. Emlakçılar bugün itibarıyla lisansa tabi çalışmıyor.
- Meslek odaları ve ticaret odalarından sicil ve eğitim belgesi alıyorlar.
- Türkiye’de ortalama emlak komisyonu yüzde 3 oranında alıcıdan, yüzde 3 oranında da satıcıdan alınan miktar.
- Yeni yasadaki usul ve esasları belirleme yetkisinin emlakçıların aldığı komisyonu da kapsayıp kapsamayacağı henüz yanıtlanmayan bir soru.
Nizameddin Aşa, Emlak Müşavirliği Yasası için daha önce TKGM ile görüşme yaptıklarını ama tapudan emekli olanların direkt lisans alıp emlak müşaviri olması dayatıldığı için anlaşamadıklarını söyledi. Aşa, “Yasayı, denetlemeyi, lisanslı çalışılmasını çok istiyoruz. Ama böyle bir kuruma bağlanmadan... Biz de yasa için çalışırken bize atılmış bir goldür bu. Tapu herhalde istediğine sicil verecek, istemediğine vermeyecek” dedi.