‘Türkiye'de konut sorununun siyasi bağlamda araştırılması ve değerlendirilmesi' konusunda doktora tezi hazırlayan Dr. Yasemin Alkışer, Emlak Kredi Bankası'nın amacından sapmasının toplu konutta başarıyı engellediği tespitini yaptı.
Dr. Alkışer, "Emlak Kredi Bankası'nın özellikle son dönemde oldukça lüks konutlar üretmesi ve amacından sapması ve ülkedeki ekonomik krizin de etkisiyle kapanması, toplu konut çalışmalarının istenen başarıyı elde edemediğini göstermiştir." dedi.
Dr. Yasemin Alkışer, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mimarlık Fakültesi'nde 1993'te başladığı araştırmasını 2003'te tamamladı ve Prof. Dr. Hülya Yürekli yürütücülüğünde yaklaşık 600 sayfalık bir tez hazırladı. Tezinde Cumhuriyet'in kuruluşundan bugüne kadar çıkarılan imarla doğrudan veya dolaylı ilgisi bulunan 400 üzerinde kanunu inceledi. Alkışer Aralık 2003'te doktora unvanını kazandı. Araştırmada ele alınan konulardan biri, toplu konut ve kooperatif sistemi. Türkiye'de kooperatifler ve kooperatif hareketlerin önemli olduğu ifade edilen araştırmada, ancak konut kooperatifine ziraat sektöründeki kadar önem verilmediği kaydedildi.
Alkışer, kooperatif kavramına en yakın ev modellerinin toplu konut sistemleri olduğunu ifade ederek, "Toplu konutların gelişimi özellikle 1960'lı yıllara dayanmaktadır. 1980'li yıllarda önemli bir patlama yapsa da toplu konutlar, dar gelirli kesimin sorununa çözüm olamamıştır." ifadesini kullandı. Dar gelirli kesim için konut üretme amacını taşıyan Emlak Kredi Bankası'nın son dönemde lüks evler yaptığına dikkat çekilen tezde, "Emlak Kredi Bankası'nın özellikle son dönemde oldukça lüks konutlar üretmesi ve amacından sapmasıyla ve ülkedeki ekonomik krizin de etkisiyle kapanması, toplu konut çalışmalarının istenen başarıyı elde edemediğini göstermiştir." değerlendirmesi yapıldı.
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) İstanbul Şube Başkanı Cemal Gökçe, araştırmada ortaya çıkan Emlak Bankası'nın amacının dışına çıkması sonucunun yerinde bir tespit olduğunu belirtti. Kuruluşu 1926'ya dayanan bankanın 1980'lerden sonra lüks konuta yöneldiğini söyleyen Gökçe, "Gelir seviyesi çok çok yüksek, konut almada hiçbir zaman sorun yaşayamayacak kesime yönelik evler yapmaya başladı." dedi. Gökçe, bankanın sosyal bir anlayışın dışına çıktığını kaydetti. TOKİ'ye devredilen kurumlardan Emlak Gayri Menkul Yatırım Ortaklığı AŞ (Emlak Konut) İstanbul, İzmir ve Ankara'da lüks konut yapımını devam ettirdi. İstanbul'da toplu konut yapımında önde gelen kurumlardan Kiptaş AŞ şimdiye kadar 20 bine yakın ev inşa etti. Sosyal konut üretmeyi ana hedef belirleyen Kiptaş AŞ de lüks daireler de yaptı. Kiptaş’ın gerekçeleri ise şunlar: İmar planlarının yoğunluğunun düşük olduğu bölgelerde lüks konut veya villa yapmak plan şartlarından. Kat karşılığı veya arsa maliklerinin sözleşmeye lüks konut yapımını ekletmesi. Arsanın toplu konut yapımını elverişli olmaması. Her yıl yaklaşık 480 bin konut ihtiyacı olan Türkiye'de, ancak 200 bin civarında konut yapılabiliyor. Türkiye'nin konut ihtiyacının 2010'da 7,5 milyona ulaşması bekleniyor.