Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) yaptığı düzenlemeyle artık herkes şirket kurup lisans almadan küçük ölçekli su, güneş, rüzgar gibi enerji kaynaklarından elektrik üretilmesinin önü açıldı. Buna göre yaklaşık 700 kadar konutun elektriğine karşılık gelen 500 kilovata kadar üretim tesisi kuranların lisans alması gerekmeyecek.
EPDK tarafından Türkiye çapındaki küçük çaplı yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretilip sistemine bağlanmasına yönelik düzenleme yapıldı. Kurumun ''Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliği'' Resmi Gazetenin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmelik, elektrik piyasasında; yalnızca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişilerden lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulacaklara ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücü azami 500 kilovatlık üretim tesisiyle mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişilerden lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutulanlara uygulanacak usul ve esasları kapsıyor. Yönetmelikte yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücü azami 500 kilovatlık üretim tesisi ve mikro kojenerasyon tesisi kuran tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesi halinde uygulanacak teknik ve mali usul ve esaslar da yer alıyor.
Yeni düzenlemenin getirdikleri
Düzenlemeye göre, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı, kurulu gücü azami 500 kilovatlık üretim tesisi ile mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf tutuldu. Bu tüzel kişilerin ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisinin sisteme verilmesine imkan sağlandı.
Artık herkes şirket kurup lisans almadan Türkiye'nin her yerindeki küçük ölçekli su, güneş, rüzgâr gibi enerji kaynaklarından elektrik üretip ihtiyacını karşılayabilecek ve tüzel kişiler fazla üretimini de piyasaya satarak para kazanabilecek. Böylece 500 kilovata kadar üretim tesisi kuranların lisans alması gerekmeyecek.
Üretim fazlası sisteme satılabilecek
EPDK Başkanı Hasan Köktaş, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, bu düzenlemeyle dağınık şekildeki enerji kaynaklarından mümkün olduğu kadar çok kişinin en az bürokratik işlemle elektrik üretimi yapmasını bununla öncelikle kendi ihtiyacını karşılanmasına, üretilen fazla elektrik enerjisinin dağıtım sistemde en yakın noktada tüketilmesine imkan verdiklerini ifade etti. Anonim ve limited şirket kurma imkanı bulunmayan özellikle toplu konutların, sanayi tesislerinin, üniversitelerin ve hastanelerin gerek ısı gerekse kesintisiz ve güvenilir elektrik enerjisi ihtiyacını verimi yüksek kojenerasyon tesisi kurarak sağlayabilmelerine de imkan tanındığını anlatan Köktaş, şunları kaydetti:
''Bir yandan her yıl serbest tüketici limitini azaltarak piyasada elektrik alım satım alanını genişletiyoruz, tüketicinin rekabetten faydalanıp daha ucuza enerji tüketmesini sağlıyoruz. Diğer yandan üretim cephesinde kendi bölgesinde enerji kaynakları olan herkesin de bunları ekonomiye kazandırmalarını sağlıyoruz. Böylece enerji kaynaklarının azami ölçüde sisteme katılması, tüketim noktasına en yakın yerde üretimin gerçekleştirilmesi sonucu iletim ve dağıtım kayıplarının azaltılması, sürdürülebilir, kesintisiz ve kaliteli enerji sağlanması gibi faydalar sağlanacak. Bu şekilde kendi bölgesinde küçük enerji kaynağı tüketiciler öyle maliyeti çok yüksek olmayan santrallar, paneller düzenekler kurarak elektrik üretip kendi makinesini çalıştıracak, konutlarını aydınlatacak. Fazla enerjiyi de belirlediğimiz teknik kriterlere göre sisteme bağlayarak satabilecek.''
Süreç nasıl işleyecek?
Düzenlemeye göre, tesis kuracak gerçek veya tüzel kişi, üretim tesisinin kurulacağı yerin kullanım hakkına sahip olunduğuna, rüzgar ve güneş hariç olmak üzere kaynağın kullanım hakkına sahip olunduğuna, kojenerasyon tesisleri için tesis verimliliğine ilişkin bilgiler ve bağlantı başvuru formu ile birlikte bölgesindeki dağıtım şirketine başvuracak.
Dağıtım şirketi, bir ay içerisinde yapılan başvuruları toplu olarak değerlendirecek. Bu değerlendirme esnasında bağlantı kısıtı olması halinde, sırası ile başvurunun yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olması, başvurunun tüketim tesisi ile aynı yerde olması, başvuru sahibinin önceden uygun bulunmuş bir başvurusunun olmaması kriterleri ile öncelik sıralaması yapılacak.
Uygun bulunan başvurular için dağıtım şirketince ilgili kişiye bildirimde bulunacak. İlgili kişi, onaylı projeler, kullanılacak tesisata ilişkin tip test raporlarını dağıtım şirketine 60 gün içinde sunacak. Dağıtım şirketi, ilgili kişiyle bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını 30 gün içinde imzalayacak.
Yüksek gerilim seviyesinden (1 kV üzeri gerilim seviyeleri) bağlanacak tesislerin 2 yıl, alçak gerilim seviyesinden (1 kV ve altı gerilim seviyeleri) bağlanacak tesislerin 1 yıl içerisinde tamamlanması gerekiyor. Bundan sonra Bakanlık veya Bakanlığın yetki verdiği kuruluş ve/veya tüzel kişiler tarafından üretim tesisinin geçici kabulü yapılacak, tesis 15 gün içerisinde işletmeye alınacak.
Satış nasıl yapılacak?
Yönetmelik kapsamında kurulan elektrik üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisinin, kuran tüzel kişinin tüketim tesislerinde tüketimini aşan miktarı, tesis yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ise YEK Kanununda öngörülen fiyat, mikrokojenerasyon ise Türkiye ortalama toptan elektrik satış fiyatı üzerinden perakende satış lisansı sahibi dağıtım şirketi tarafından satın alınacak.
Üretim tesisinde kullanılan makine ve/veya elektro-mekanik aksamın yüzde 75'inin yerli üretim girdilerden oluştuğunun belgelendirilmesi aynı kapsamda satın alınacak elektrik enerjisine, tüketicinin abone grubuna uygulanan Kurul onaylı perakende satış tarifesi uygulanacak.
Yönetmeliğin esas faydası, kişilerin Yönetmelik kapsamında kuracakları tesislerde üretecekleri elektrik enerjisini satmaları değil, kendi tüketimlerini karşılamaları durumunda ortaya çıkıyor. Bu durumda dolaylı olarak perakende satış tarifesi üzerinden teşvik verilmiş olunacak.