Ateşi her geçen gün daha da yükselen küresel kriz elektrik tüketimindeki düşüşü 2009 yılının ilk aylarında rekor seviyeye ulaştırdı. Sanayi kesiminde üreticilerin üretimi azaltması ve buna bağlı olarak elektrik şalterlerini indirmesi elektrik tüketiminin 2009’da ilk ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10 azalmasına neden oldu. Enerji Bakanlığı bu sene içinde elektrik tüketiminde düşüş değil yüzde 10 oranında bir artış bekliyordu.
Şubat rakamları da kötü
Ekonomide büyüme, bütçe açığı, işsizlik rakamlarının ardından elektrik tüketimi de küresel krizin Türkiye’yi teğet geçmediğini bir kez daha gösterdi. Elektrik tüketimi 2001 krizinden bu yana en düşük düzeye geriledi.
Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’nin (TEİAŞ) verilerine göre, 2008 yılı Ocak ayında 17.9 milyar kilovat saat elektrik tüketimi gerçekleştirilirken, 2009 yılının aynı aylarında bu rakam yüzde 10 azalarak 16.7 milyar kilovatsaat oldu. Şubat ayının ilk 15 günlük döneminde de benzer bir tablo yaşandı. 2008 yılı Şubat ayının ilk 15 günlük döneminde 8.6 milyar kilovatsaat elektrik tüketimi gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde ise bu rakam 7.7 milyar kilovatsaate indi.
Elektrik tüketimindeki düşüş günlük göstergelerde de kendini gösterdi. Geçen yıl günde 600 milyon kilovat saat olan tüketim, bu yıl günde 540 milyon kilovatsaate düştü. Bu daralma elektrik tüketiminin yıl sonunda tahminlerin yüzde 15 altında gerçekleşeceğinin sinyalini verdi.
Tahminler revize edilecek
TEİAŞ Genel Müdürü İlhami Özşahin, önümüzdeki aylarda elektrik tüketiminin daha da düşüş göstereceğini belirtirken, tahminlerin revize edileceğini söyledi. İlhami Özşahin, “Elektrik tüketimindeki azalmanın önümüzdeki aylarda da devam etmesini bekliyoruz. Ancak, yılın ikinci yarısından sonra ekonomide küresel krizin etkisinin azalması ile tekrar normal seyrine ulaşmasını bekliyoruz. Ancak, sene sonunda tahminlerimizin altında elektrik tükemi olacak” dedi.
Elektrik tüketiminde özellikle 2008 yılı ilk yarısına kadar dikkat çekici boyutta yükseliş söz konusuydu. Son yedi aylık dönemde yaşanan düşüş özel sektör elektrik üreticilerini de kaygılandırdı. 2007 yılında 189.5 milyar kilovat olan yıllık elektrik tüketimi, 2008’de sadece yüzde 4.2 oranında artarak 198.1 milyar kilovatta kalmıştı. Ancak TEİAŞ 2008 yılında elektrik tüketiminin 2007 yılına göre yüzde 7.7 artarak, 204 milyar kilovata ulaşacağını öngörmüştü.
Türkiye’nin yıllık elektrik tüketimi 2001 krizini izleyen yıllarda en düşük artışı yüzde 4.5 ile 2002 yılında görmüştü. Tüketimdeki artış 2003’te yüzde 6.5, 2004’te yüzde 6.3, 2005’te yüzde 7.2 olmuştu. 2006 yılında yüzde 8.3 ve 2007 yılında da yüzde 8.9 oranında artış gerçekleşmişti.
Senaryo raydan çıktı
Türkiye Elektrik İletim A.Ş.’nin önümüzdeki sekiz yıllık döneme ilişkin senaryosunda yeni santralların devreye girmemesi halinde elektrik üretiminin talebi karşılamayacağı öngörülmüştü. Senaryoya göre düşük talep dikkate alındığında 2010 yılında 230.7 milyar kwh, 2017 yılında 363 milyar kwh’e ulaşması halinde arz-talep bıçak sırtı dengede olacak. Bu kapsamda, TEİAŞ’ın uzun vadeli projeksiyon raporunda, “2017 yılından başlayarak puant güç talebi karşılanmıyor. Enerji üretimi açısından bakıldığında ise 2010 yılında güvenilir enerji üretimine göre, 2015 yılında ise proje üretimine göre enerji talebinin karşılanmadığı görülüyor” denildi.
Sanayi üretimi de düşecek
Elektrik tüketiminde yaşanan gerileme sanayi üretiminin daha da azalacağı anlamına geliyor. Nitekim elektrik tüketiminde kasım va aralık aylarında oluşan düşüşün ardından sanayi üretimi de düşük çıkmıştı.