''Elektrik Tesisleri Proje Onayı ve Tesis Kabulü Kamu Görevidir, Piyasalaştırılamaz''
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası,
elektrik tesisleri proje onayı ve tesis kabulünün kamu görevi
olduğunu, piyasalaştırılamayacağını savundu. Oda'dan
yapılan yazılı açıklamada, elektrik üretim ve dağıtım özelleştirmelerine
değinilerek, merkezi bir plan ve kamusal anlayışla ele alınması gereken
ve yapısı gereği tekel niteliğinde olan bu alanlarda kamu tekelinin
parçalanarak, fiili olarak özel tekeller yaratılması sürecine girildiği
belirtildi.
Bu uygulamaların, bir yandan elektrik enerjisinin daha pahalı bir şekilde
tüketilmesi diğer yandan da bu alanı yönetilemez hale getirme sonucunu doğurduğu
iddia edilen açıklamada, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun ilgili maddesi gereğince kurulacak olan dağıtım
tesislerinin projelendirilmesini ve bunların kontrol ve kabullerini yapmanın
Bakanlığın görevi olduğu hatırlatıldı.
Dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi öncesinde bu görevin yapılan
düzenlemeler ile Bakanlık adına TEDAŞ tarafından gerçekleştirildiğine işaret
edilen açıklamada, özelleştirme sürecinde bu denetimlerin kimin tarafından ne
şekilde yapılacağı sorununun oluştuğunu, Elektrik Mühendisleri Odası tarafından
da kamusal görev niteliğindeki projelerin denetimi ve onaylanması işleminin özel
şirketler eli ile değil, kamu eli ile yürütülmesi gereğinin defalarca
vurgulandığı kaydedildi.
Bakanlığın aldığı kararla da bir kısım proje ve denetim onaylarını TEDAŞ
(kamu) birimlerine, bir kısım proje ve denetim onaylarını ise özel dağıtım
şirketlerine bıraktığı ifade edilen açıklamada, şöyle denildi:
''Elektrik Tesisleri Proje Onay ve Kabullerinin kamu görevi olmasına rağmen
üçüncü kişilere hizmet satılması olarak değerlendirilmesi ve kamu adına onay
görevinin özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi yasal mevzuatla
çelişmektedir. Özel firmaların doğal önceliği olan kar hedefi, sosyal devlet
kavramını ortadan kaldırdığından, proje onayı ve tesis kabullerinde kamu yararı
artık öncelikli olmayacak, şirketlerin karlılığı temelinde serbest piyasa
mekanizmasının kaderine terk edilecektir.
Çözüm basittir, kısa vadede 1000 kVA sınırı olmaksızın, tüm proje onay ve
kabul işlemlerinin kamu eliyle ve kendi bölgesinde yapılmasının sağlanması, orta
vadede hiçbir anlam ifade etmediği alınan son kararla açık hale gelen dağıtım
bölgelerinin özelleştirilmesi politikalarından vazgeçilmesi ve en nihayetinde
uzun vadede üretimi, iletimi ve dağıtımı ile dikey entegre olmuş bir kamu
tekelinin yeniden tahsisi ve alanın merkezi-demokratik planlama ve kamusal
anlayışla yeniden yapılandırılmasıdır.''
Açıklamada, yapılan yanlış uygulamalardan en kısa sürede vazgeçilmesi ve
halkın daha fazla mağdur edilmemesi gerektiği ifade edilerek, olumsuz
uygulamaların giderilmesine yönelik gerekli hukuki ve idari gerekli girişimlerde
bulunulacağı belirtildi.