Kriz yılı 2009'da Türkiye ekonomisinin ne kadar hasar aldığı, bugün (31 Mart 2010) Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıklayacağı 2009 yılı son çeyrek ve 2009 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) sonuçları ile ortaya çıkacak. Ekonomistler, Reuters'in anketine göre 2009 son çeyreği için yüzde 4 seviyelerinde büyüme beklerken, 2009 yılının tamamı için yüzde 5,2 civarında daralma öngörüyor.
Hükümetin yüzde 4 büyüme diye yola çıktığı, ardından yüzde 3,6 küçülme olarak revize ettiği ancak bu oranda kalmayacağı anlaşılarak yüzde 6 seviyesine çıkarılan ekonomide 2009 yılı daralması, öngörülenden iyi gelecek. Her ne kadar son çeyrekte toparlanma sinyallerinin başlamasının yanı sıra düşük baz yılının etkisi de büyük. 2008'in son çeyreğinde ekonomi yüzde 6,5 daralmıştı.
Ak Yatırım Başekonomisti Hakan Aklar ise son çeyrekte ekonomide yüzde 5,5 büyüme bekliyor. GSYH'de yüzde 25-30 ağırlığı olan sanayi üretiminin son çeyrekte yüzde 9 seviyelerinde büyüdüğünü söyleyen Aklar, sanayinin büyümeye 2.5 puanlık katkı yapmasını beklediğini belirtti. Sanayinin yanı sıra ticaret ve hizmet sektöründe büyüme olmasını beklediğini dile getiren Aklar, stokların biraz daha iyi olmasını ve artık büyümeyi aşağı çekmekte etkisinin azalacağını öngördüklerini vurguladı.
Verimlilik artışa yansıyacak
Son çeyrekte verimlilikte çok ciddi artış yaşandığını ifade eden Aklar şöyle devam etti: "İşsizlik arttığı için kişi başına düşen üretim artıyor, fakat daralmalardan sonra bir yıl içinde verimlilik artışı oluyor. Verimlilik artışıyla büyüme arasında korelasyon yüksek ve bu büyümeye de yansıyacak." Aklar ikinci çeyrekten itibaren çeyrekler arası değişimin hep artış yönünde olduğunu hatırlatarak bunun son çeyrekte ivmelenerek sürmesini beklediklerine dikkat çekti. Aklar, büyümedeki hareketliliğin 2010'da da devam edeceğini, ilk çeyrekte yüzde 7-8 civarında büyüme beklediklerini kaydetti. Aklar'ın 2010 sonu için büyüme öngörüsü ise yüzde 4,2 seviyesinde ancak yukarı revize ihtimali yüksek.
Fortis Yatırım Ekonomisti Erkin Işık ise son çeyrekte yüzde 5,2 büyüme beklediklerini, 2009 yılının tamamı için daralma öngörülerinin ise yüzde 5,1 civarında olduğunu söyledi. Işık, bugün açıklanacak verilerde sanayi üretimine dikkat edilmesi gerektiğini belirtti. Milli hasıla hesaplarında bu yıl kafaların karıştığını dile getiren Işık, normal zamanlarda üretim ve katma değer yakın giderken, son yıllarda farklılıklar yaşandığını kaydetti. İmalat sanayiinin son çeyrekte yüzde 9 üretim artışı yaşadığını ve bunun 5-5.5 civarında katma değer artışı yansıtması gerektiğini hesapladıklarını söyleyen Işık, bu veride bir sürpriz yaşanabileceğine dikkat çekti. 2010 yılı ilk çeyrekte yüzde 8-9 civarında büyüme beklediklerini, yılın tamamı için öngörülerinin yüzde 6 olduğunu söyleyen Işık, "Bu çok ciddi bir toparlanma anlamına gelmiyor. 2009'un baz etkisinden dolayı olacak" dedi.