Türkiye’ye enerjisini verimli kullanmayı öğretmek misyonuyla yürütülen enverIPAB (Binalarda Enerji Verimliliğine Yönelik Toplum Bilincinin Artırılması) Projesi kapsamında, enerji verimliliği konusunda önemli mesafe kat etmiş olan ülkelerdeki uygulamalar incelendi. EİE (Elektrik İşleri Etüt İdaresi) uzmanlarının katılımıyla Finlandiya, Danimarka, Hollanda, Avusturya, Fransa ve İspanya’da düzenlenen eğitim turlarının, AB ülkelerinde uygulanan programların ülkemiz koşullarına adapte edilerek, enerji verimliliği konusunda kamu bilincinin artırılması için geleceğe dönük projelere ışık tutması hedefleniyor.
Finlandiya’nın Helsinki, Danimarka’nın Kopenhag, Hollanda’nın Utrecht, Avusturya’nın Viyana, Fransa’nın Paris ve İspanya’nın Madrid şehirlerinde; Mayıs, Ekim ve Kasım aylarında gerçekleştirilen seyahatlerde 17 uzman eğitim aldı. Bu ülkelerdeki enerji verimliliği uygulamalarının ve kamu bilincinin artırılması çalışmalarının incelendiği eğitim turlarında, “enerji ajansları” ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarının gerek son kullanıcılar gerekse işletmelere yönelik yoğun faaliyetlerde bulunduğu görüldü.
AB ülkelerinde enerji verimliliğinin en öncelikli konulardan biri olduğunu vurgulayan enverIPAB Proje Müdürü Sebahattin Öz, bu ülkelerin 2006’da enerji verimliliği için hareket planı oluşturduklarını ve 2020 için enerji tüketiminin yüzde 20 azaltılması hedefinin konulduğunu belirtti. Örneğin; Finlandiya’da yürütülen “Enerji Verimli Ev Kampanyası” ile 2010 yılında yeni müstakil evlerin yüzde 25’inin düşük enerji tüketen evler olması hedefleniyor. “İş Yerlerinde Verimli Enerji Kullanımı Projesi” ile de bilgisayarların ve ofis ekipmanlarının enerji tasarruf potansiyelini hesaplayan bir yazılım geliştirilerek kullanıcılar enerji tasarrufuna yönlendiriliyor. Davranış ve alışkanlıkların küçük yaşlarda şekillenmesinden hareketle, ilk ve ortaokulların müfredatlarında aktif öğrenme metoduyla enerji verimliliği eğitimi yer alıyor.
Hollanda’da “SenterNovem” adlı kuruluş, enerji harcamalarını düşürmek isteyen KOBİ’lere ücretsiz danışmanlık hizmeti veriyor. Bu sayede ülkede enerji maliyetleri, 2006’da 5 milyon Euro ve 2007’de 12 milyon Euro düşürüldü. Hollanda’da, davranış değişikliğini eğlenceli hale getirme anlayışından hareketle pilot projeler de yürütülüyor. Yüzde 10 enerji tasarrufunun hedeflendiği proje kapsamında, enerji danışmanları kapı kapı dolaşarak insanlara ulaşıyor. Vatandaşlar yüzde 10 enerji tasarrufu konusunda belediye başkanları ile iddiaya giriyor ve kazananlar yerel süpermarketlerde geçerli 10 Euro’luk alışveriş çeki kazanıyor. Tasarrufa bir yıl devam edenler ise 40 Euro’luk çek kazanıyor. Bu projenin başarılı olmasında ise kendi vatandaşlarıyla yoğun iletişim içinde olarak onları etkileyen Türk ve Faslı kadınların etkisi çok büyük… Proje kapsamında öğrenciler, okullarındaki enerji problemlerini bulup enerji tüketen her yere etiketler yapıştırıyorlar.
Danimarka’da kuruluşlara enerji ve çevreyle ilgili faaliyetlerinden dolayı “Yeşil Diploma” veriliyor. “Yeşil Diploma” alan işletmeler gelecek yıl da; elektrik, su, ısı tüketimi ya da atık ve ulaşım gibi en az iki çevresel konuyu geliştirmek zorunda… Avusturya’da “WienEnergia”, enerji verimliliği uygulamaları konusunda halkı bilinçlendirme çalışmaları yürütüyor. Helsinki’de de benzer şekilde, insanlara elektrikli küçük ev aletlerinden beyaz eşyalara ve ısıtma sistemlerine kadar enerji tasarrufu konusunda bilgi vermek için “Enerji Tavsiye Merkezi ve Sergisi” yer alıyor. Öz, ülkemizde Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü’nde yer alan “Enerji Parkı” ve EİE’nin hayata geçirdiği “Örnek Bina”nın da insanlara elektrikli ev aletleri satın almada tavsiye verecek bir merkez haline dönüştürülebileceğini açıkladı.