Atıkların çevreyi yok edici etkisi konusunda kendimizi sorgulamamız gerektiğine vurgu yapan Hakan Gürsu, dünyanın farklı noktalarında atıkların neden olduğu durumlara ilişkin insanı hayretler içinde bırakan fotoğraflar paylaştı; ambalaj yapımında kullanılan malzemelerin yaşam ömrüyle ilgili şaşırtıcı veriler sundu.
"Cam, sanıldığı kadar masum bir malzeme değil"
En uzun ömürlü olarak nitelendirilen camın doğa dostu olarak bilindiğini, ancak bakış açımızı biraz farklılaştırırsak gerçeklerin değişeceğini ifade eden Gürsu; doğada parçalanmaya başlayan cam şişenin kırılarak ayrıldığı her bir cam parçasının orman yangını çıkartma riskini düşünürsek, bu malzemenin gerçekten masum olarak nitelendirilemeyeceğine dikkat çekti.
"Atlas Okyanusu'nun ortasında Alabama büyüklüğünde atık anaforu var"
Ambalajların sakladıkları nesnelerden ya da yiyeceklerden daha uzun yaşamalarının ciddi bir çelişki barındırdığını ve özellikle atığa dönüştükleri zaman vahim bir senaryo ortaya çıkardıklarını söyleyen Hakan Gürsu, bu görüşlerini ortaya koyduğu verilerle de destekledi. Dünyada her saniye 65.000’in üzerinde pet şişenin doğaya terk edildiğini ve bunların ancak 1/5’inin geri dönüştüğünü belirten Gürsu, Atlantik Okyanusu’nun ortasında, şu anki büyüklüğü Alabama eyaleti kadar olan ve her geçen gün daha da büyüyen bir atık anaforu olduğunu anlattı.Bugün 1 plastik poşet yapımı için 32,5 gr plastik kullanıldığını ve 6 poşetin 1 kg CO2 salımı yaptığını belirten Gürsu, 2011 yılında 1 kg plastik üretmek için 6 kg CO2 salımı yapıldığına dikkat çekti. Plastik çöpün sadece ABD’de %7 oranında geri dönüştürüldüğünü, Türkiye’de ise bu oranın % 1’de kaldığını ekledi. Bugün, doğada çözünen (biodegradable) bir malzeme olan nişasta katılarak üretilen plastiklerin daha hizlı parçalandığını, ancak bu parçaların sulara karışıp, teneffüs ettiğimiz havaya savrularak daha ciddi felaketlere yol açtığını söyleyen Gürsu, atıkların görüntüsünü ortadan kaldırmanın çevreye verdiğimiz zararı yok etmediğine işaret etti.
"Atık yönetimi, 3R'den 5R'ye doğru evriliyor"
Hollanda’nın Atlantik Okyanusu'ndaki atık anaforuna talip olduğunu, çünkü üzerine toprak konulduğunda bu birikintinin, yüzebilme olanağına sahip bir adaya dönüşebildiğini aktaran Gürsu, 1970’lerde "3R" olarak adlandırılan atık yönetimini bugün farklı düşünmek gerektiğini belirtti. Reduce (azalt), Reuse (yeniden kullan) ve Recycle (dönüştür) kavramlarının tanımladığı 3R’nin 2000’lere geldiğimizde tasarımcının ödevi haline gelen Rethink (yeniden düşün) kavramıyla 4R’ye evrildiğini ve tasarımcının artık, tasarladığı ürünün yeniden kullanımı ve dönüşümünün yanı sıra, atığın nasıl ve ne kadar yaşayacağından da sorumlu hale geldiğini söyledi.
Dünyada en çok Green Dot ödülüne sahip tasarımcı olarak, tasarım bürosu Designnobis'in içerisinde Revive (ikinci bir yaşam) kavramıyla tasarım yaptıklarına dikkat çeken Hakar Gürsu, artık atıkların 5R ile yönetildiği bir döneme geçildiğini ekledi. Atıklara özel bir ilgisini olduğunun altını çizen ve çevreci bir tasarımcı olarak atıklara farklı bir gözle bakmayı benimsediği belirten Gürsu, kullanılmış pet şişe bardaklarla yaptığı DEco Wall; 5 lt’lik pet şişelerden üretilen ve evde organik tarıma izin veren PET Tree ve Cans+Caps adlı, alüminyum tenekelerin yeniden kullanımına izin veren, kapak tasarımlarını aktardığı sunumunu, şu öenmli ifadeler ile sonlandırdı:
"Dünyanın sorunu bina yapmak değil, tuğlaya anlam katmak. Çöp, dünyanın en hızlı artan malzemesi; bunun yanında geleceğin en verimli kaynağı olacağını düşünüyorum."