Dünya Mirası "PAMUKKALE - HİERAPOLİS" Nasıl Kurtulur?
TMMOB Mimarlar Odası Merkez Danışma Kurulu, dünya mirası listesinde yer alan Denizli'deki Hierapolis Antik Kenti'ne ilişkin gözlemlerini açıklayarak, 2002 yılında "Pamukkale / Hierapolis Sit Alanı Yönetim Planı"nın hazırlatılmasına karşın bir türlü uygulamaya geçirilmemesini eleştirdi.
Mimarlar Odası Denizli Şubesi, "Yönetim planının, merkezi ve yerel yönetim birimleri arasındaki yetki karmaşası başta olmak üzere değişik nedenlere bağlı olarak uygulamaya aktarılamaması büyük sorunlara yol açmaktadır" açıklamasını yaptı.
Toplum ve kültür
Hierapolis antik mirasının korunması ve yaşamını sürdürmesinin, öncelikle onunla birlikte yaşayan, onu kimliğinin bir parçası olarak gören yerel unsurların bu mirası sahiplenmesi ve benimsemesi ile gerçekleşebileceği ifade edilen açıklamada, "Toplum ile mimari miras arasındaki barışıklığın oluşturulması için gerekli önlemlerin ivedilikle hayata geçirilmesi gerekiyor" denildi.
'Kamu yararı gözetilmeli'
Hierapolis'te yaptığı gözlem sonuçlarını açıklayan Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası Merkez Danışma Kurulu, dünya mirası listesinde yer alan antik kente ilişkin tüm planlama ve projelendirme çalışmalarının bölgenin önemi göz önüne alınarak yapılması gerektiği belirtildi.
Hierapolis'in kamu yararını gözeten ve alanın değerleriyle uyumlu kullanımlara açılması gerektiği belirtilen açıklamada, "Oysa alanda son yıllara değin izlenen olumsuz gelişmeler, bu dengenin plansız ve kaynak tüketici kullanımlar lehine bozulmasından kaynaklanmıştır.Bölgede koruma amaçlı imar planında öngörülen hususlar bir takvime bağlanarak kesintisiz olarak sürdürülmelidir. Özellikle arkeolojik nitelikli yapıların sağlamlaştırılması ve kapsamlı onarımı hizmetlerinin geciktirilmeden yapılması, bu eserlerin geri dönülemez kayıplara uğramamaları açısından önemlidir" denildi.
'SİT alanında tesis olmaz'
Hierapolis'te sadece onarım ve çevre düzenlenmesi gibi fiziki önlemlerin alınmasının yeterli olmadığı ifade edilen incelemede, başta Denizli Valiliği olmak üzere tüm yerel kuruluşların ilgi alanları doğrultusunda Hierapolis 'in korunması, değerlendirilmesi ve sunumuna ilişkin etkinliklere katılması ve bir eşgüdümün sağlanması gerektiği kaydedildi. Açıklamada, Denizli Valiliği'nin 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı'nda bulunan ve mülkiyeti İl Özel İdaresi'ne ait olan tesisleri bir an önce yıktırması gerektiği de belirtildi.
Yılda 1.5 Milyon ziyaretçi
Pamukkale - Hierapolis 1980 yılında, "Birinci Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı" olarak ilan edildi. 1987 yılında UNES-CO'nun Dünya Kültür Miras Listesi'ne giren alan, uluslararası toplumun dikkatini daha çok çekmeye başladı. 1950'li yıllarda yıllık ziyaretçi sayısı yaklaşık 10 bin kişi olan Pamukkale'de bu sayı 1990'h yıllarda büyük oranda artarak 2000'li yıllarda 1,5 milyon kişiye ulaştı.
Yetki karmaşasına kurban gitmesin
Denizli Valiliği tarafından 1991 yılında hazırlanan, "Pamukkale Koruma Amaçlı İmar Planı"nın hedefleri arasında, koruma ve kullanma arasında bir denge kurulması, arkeolojik araştırmaların diğer düzenlemelerle eşgüdüm içinde yürütülmesi, travertenlerin görsel ve yapısal güçlendirilmesi, kültür varlıklarının onarımı için önceliklerin saptanması, mevcut konaklama tesislerinin kaldırılması, yönetim planının hazırlanması, termal su dağıtım sisteminin sağlıklaştırması, ziyaretçilerin travertenlere girmesinin engellenmesi ve rezerv kullanım alanları oluşturulması yer alıyor. 2002 yılında da "Pamukkale / Hierapolis Sit Alanı Yönetim Planı" hazırlatıldı. Planın hedefleri, sit alanı için bir yönetim sistemi oluşturmak, koruma, geliştirme ve sunum hedeflerinin operasyonel, yönetsel ve parasal alt yapılarını oluşturarak sürekliliğini sağlamak, etkili bir sit alanı sunumu ve anlatımı için yeni bir bakış açısı yaratmak ve yerel toplumun bu olguya katılımını sağlamak olarak sıralandı ancak yönetim planı, merkezi ve yerel yönetim birimleri arasındaki yetki karmaşası başta olmak üzere değişik nedenlere bağlı olarak uygulamaya geçirilemedi.