Londra'daki British Museum'u ziyaret ederek eserleri yerinde inceleyen Bodrumlu sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, müze yetkilileriyle görüştü. Eserlerin iadesinin hayal bile edilemeyeceğini, ayrıca iadesi konusunda da bugüne kadar herhangi bir girişimde bulunulmadığını öğrenen Bodrumlu heyet, şaşkına döndü.
BOYTAV Başkanı Mehmet Kocadon, Bodrum Otelciler ve Turistik İşletmeciler Derneği (BODER) Başkanı Halil Özyurt, Bodrum Ticaret Odası Başkanı Mahmut Kocadon, Gümüşlük Belediye Başkanı Mehmet Ülküm, Yalıkavak Belediye Başkanı Mustafa Saruhan, Bodrum Denizciler Derneği Yönetim Kurulu üyesi İsmail Özyurt ve turizmciler, British Museum'un 21 numaralı salonunda sergilenmekte olan ve yaklaşık 150 yıl önce Bodrum'dan savaş gemileriyle İngiltere'ye götürülen Kral Mousolos'un mezarının parçalarını inceledi. Daha sonra dünyanın dört bir köşesinden getirilen eserlerle birlikte sergilenmekte olan parçaların Bodrum'a iadesi için Biritish Museum'un üst düzey yetkilileriyle görüşen Kocadon başkanlığındaki heyet, şu ana dek Türkiye Cumhuriyeti resmi makamlarından herhangi bir
iade talebi bulunmadığını öğrendi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Genel Müdür vekili Ülkü Saygılı, Radikal'e yaptığı açıklamada, Kral Mousolos'un Mezarı'nın, British Museum'da sergilenen parçalarının iadesi için, bugüne kadar hiçbir başvurunun yapılmadığını doğruladı.
Kültür Bakanlığı yetkilileri ise eserin 1800'lü yıllarda Osmanlı Padişahlarından biri tarafından Britanya'ya verildiği bilgisinin var olduğunu ama bu bilginin kanıtlanamadığını açıkladı. Kaçırıldığının da kanıtlanamadığını söyleyen yetkililer, "kaçırıldı" gibi işlem yapmak istediklerini bu amaçla araştırma yaptıklarını, sonuca göre iade başvurusu yapılacağını belirtti.
Dünyanın yedi harikasından biri olan Kral Mousolos'un mezarına ait parçaların geri getirilmesi için 30 avukatla birlikte yasal girişim başlattıklarını belirten Alternatif Sinemacılar Birliği sözcüsü avukat Remzi Kazmaz da, "İade için 1.5 yıl önce başlattığımız kampanyada toplanan 124 bin imzayı Kültür ve Turizm Bakanlığı'na iki ay önce verdik. İade için bakanlığın girişimini bekliyoruz. İngiltere'den gelecek yanıta göre gerekirse AİHM'de dava açacağız" diye konuştu.
Parçalar 150 yıl önce gitti
Karya Kralı Mousolos, o zamanki adı Halikarnas olan Bodrum çevresinde M.Ö. 377-353 yılları arasında hüküm sürdü. Yerine geçen karısı ve aynı zamanda kız kardeşi olan Kraliçe Artemis, Mousolos için görkemli bir anıt mezar inşa ettirdi. Pythea adlı mimarın eseri olan mezar bugün ayakta değil. Ancak tarihçi Plinius'un aktardığına göre yapılan bir resmi var.
Mezar kaidesi 25x30 m. idi ve İon stili sütunlarla süslenmişti. Basamaklı bir piramit görünümündeki anıtın yüksekliği, 45 metreyi geçiyordu. 150 yıl kadar önce antik eserleri gün ışığına çıkaran İngiliz arkeologlar, heykel ve kabartmaları alıp gitti. Eserler halen British Museum'da.