Dünya Durdukça-Mimar Sinan 'Gün Yüzüne' Çıktı



Mimar Sinan’ın ölümünün 400.yıl dönümüne rastlayan ve ‘1988 Uluslararası Mimar Sinan Yılı’ ilan edilmesi nedeniyle hazırlanan ‘Dünya Durdukça-Mimar Sinan’ Belgeseli, uzun bir araştırma ve çekim sürecinin sonucunda aynı yıl Suha Arın imzasıyla Türk ve Dünya Kamuoyunun görüşlerine sunuldu.

MTV bünyesi içinde kurulan ‘Mimar Sinan Araştırma Merkezi’nde mimarlar, sanat tarihçileri, sosyal antropologlar, Farsça-Arapça ve Osmanlıca uzmanlarından kurulu bir ekibin çalışmaları sonucu 10.000 in üzerinde bilgi fişlendi. Adı geçen uzmanlar tarafından, 16.Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu Dönemi’ndeki tüm yapı ve sanat faaliyetlerinin yanı sıra, aynı yüzyılın siyasal, sosyal ve ekonomik olayları da incelendi, 16.Yüzyıl’daki diğer dünya ülkeleri ile Osmanlı’nın bu dönemi ait faaliyet ve olayların karşılaştırması da çalışmalar kapsamında gerçekleştirildi.

Her biri 30’ar dakikalık altı bölümden oluşan belgesel dizisi için Türkiye sınırları içinde 30’dan fazla ilde çekim yapıldı. Yurtdışında ise; Yunanistan (Atina, Tırhala, Rodos); Macaristan (Budapeşte, Estergon, Erd, Zigetvar, Mohaç, Peç, Dunaföldvar, Tuna Nehri); Yugoslavya (Belgrat, Vişegrad, Çanniçe, Praça, Foça, Saraybosna, Mostar, Poçitel, Ustulçe, Trebinye, Dubrovnik ve Tuna Nehri); Sovyetler Birliği (Kırım-Gözleve, Volga-Don Kanalı); Suriye (Şam, Halep)’de çekimler gerçekleştirildi.

Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseli, 1989 Kasım ayında İsviçre’nin Lozan kentinde yapılan ‘Uluslar Arası Mimari Filmler’ yarışmasında ‘Jüri Özel Ödülü’, Fransa’nın Bordeaux kentinde yapılan 4.Uluslararası ‘Şehir Planlaması ve Mimari Miras’ konulu film festivalinde ‘Avrupa Konseyi Özel Ödülü’nü kazandı. Ayrıca, 14 Kasım 1990 günü Strasburg’da Avrupa Konseyi Merkezi’nde yapılan özel bir törenle belgesel dizinin yönetmeni Suha Arın’a Fransa Kültür Bakanı ve Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Catherine Lalumier tarafından ödül verildi. Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseline, daha sonra UNESCO Mimarlık ödülünü de verildi.



13 Şubat-14 Mayıs 1990 tarihleri arasında Paris’te düzenlenen ‘Muhteşem Süleyman’ sergisi süresince ziyaretçilere sunulan Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseli, 28 Mayıs-10 Haziran 1990 tarihleri arasında Montreal’de; 12 Eylül-1 Ekim 1990 tarihleri arasında Ottawa’da; 4 Ekim 1990 da Bordeaux’da; 5-10 Ekim 1990 tarihleri arasında Paris’de; 20 Ekim-9 Kasım 1990 tarihleri arasında Montreaux’de; 22-25 Ekim tarihleri arasında Le Mans’da,25-Ekim 4 Kasım tarihleri arasında Paris, Uluslararası Mimarlık Fuarı’nda gösterildi.

Yapımcılığını MTV’nin üstlendiği Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseli, Portekiz’in Lizbon ve Porto kentlerinde, İtalya’nın Perugia kentinde, Paris’de, Marsilya’da, Grenoble’da, Lille’de ve Toronto’da gösterildi.

Fransa’da Sorbonne Üniversitesi’nde bir sempozyum eşliğinde gösterilen Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseli, Fransa’nın uluslararası televizyon kanalı TV-5 de ‘Prime Time’ da üç saat boyunca gösterildi, ayrıca Avrupa’da ve ABD’de de kültür kanallarında da gösterime girdi.

2005 yılında İstanbul’da toplanan 22.Dünya Mimarlık Kongresi nedeniyle Suha Arın’ın diğer mimari belgeselleri ile birlikte konukların ilgi ile izledikleri Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgeseli, geçtiğimiz yıl Sakıp Sabancı Müzesi’nde de izleyiciler ile buluştu.

Yönetmenliğini Suha Arın’ın, Görüntü Yönetmenliğini İlhan Arakon’un, özgün müziğini Turgay Erdener’in  yaptığı Dünya Durdukça-Mimar Sinan belgesel dizisi  Türkçe, İngilizce Fransızca dublaj; Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca ve Japonca alt yazı seçeneklerini içeren menüsü ile ve 35 mm orijinal kopyasından telesine edilip plan plan uğraşılarak ve günümüz teknolojileri ile filtre edilmiş görüntüsü ile “DVD” Formatında ‘Gün Yüzüne’ çıktı.