28 Haziran 1948 yılında İsviçre’nin Lozan kentinde kurulan ‘Union Internationale des Architectes’ (UIA), millet, ırk, din, dil veya mimari yaklaşım ayırdetmeden dünyanın tüm mimarlarını çatısı altında birleştirmeyi ve ulusal organizasyonlara kaynaklık etmeyi hedefleyen sivil bir örgüt. Kurucu mecliste bulunan 27 temsilin dışında, geçen yıllar boyunca 116 ülke ve bölgeden önde gelen profesyonel organizasyonları bir araya getirmeyi başaran UIA, bugün 1 milyon 300’ü bulan üye mimar sayısıyla önemsenen bir sivil kuruluş niteliği taşımakta. UIA’nın aynı zamanda tüm kıtalara uzanan yapısıyla kıyas kabul etmeyen bir profesyonel mimarlık iletişim ağı olduğu da bir gerçek.
UIA, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu, Birleşmiş Milletler Endüstriyel Gelişim Komisyonu, Uluslararası İş Örgütü, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü, Dünya Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Merkezi tarafından tanınıyor.
1994 yılında ‘Profesyonel Pratik Komisyonu’nu ve programını devreye sokan UIA, dokuz yıllık yoğun çalışmaların sonucunda ‘UIA Mimarlık Pratiğinde Önerilen Uluslararası Profesyonellik Standartları’nı geliştirmiş ve buna bağlı yönetmelikler oluşturmuştu. 1999 yılında Pekin’de gerçekleştirilen UIA Mimarlık Kongresi’nde sunulan ve oybirliğiyle kabul edilen bu kararlar, aynı zamanda meslek tarihinde ilk kez mimarlık uzmanlığına standartlaşma getiren tarihi bir adım.
Günümüzde tüm dünyadan çok sayıda meslek örgütü ile ortak çalışmalara imza atan UIA, düzenli olarak uluslararası yarışmalar, ödül programları düzenliyor. Ama belki de, örgütün mimarlık dünyasının nabzını tutmakta en etkili olduğu organizasyon, üç yılda bir gerçekleştirilen UIA Dünya Mimarlık Kongresi.
İlkinin gerçekleştirildiği 1948 yılından bu yana hemen her kıtada ve dünyanın farklı kentlerinde kutlanmış olan bu özel etkinlik, mimarlar ve mimarlık öğrencilerini küresel çapta buluşturan en büyük organizasyon olma özelliğini de taşıyor. Mimarlık Kongresi, her döneminde belli bir tema etrafında şekillendiriliyor ve bu tema, örgütün sayılı üyeleri ve Genel Kurul’u tarafından belirleniyor. Aynı şekilde, kongreye ev sahipliği yapacak üye ülkenin de belirlenmesiyle, kongre için yapılacak hazırlıkların sorumluları da kesinleşiyor. Tartışmalar, bildiriler, sergiler, konserler ve çok sayıda farklı etkinlikle bir tür mimarlık festivali haline gelen UIA Dünya Mimarlık Kongresi, meslektaş profesyoneller ve öğrencileri kültürel paylaşım içine sokabilen özgün bir platform oluşturuyor.
1948 yılından bu yana gerçekleştirilen 22 kongrenin sahne aldığı kentler ve temaları ise şöyle:
1948 LOZAN Architecture Faced with its New
Tasks
1951 RABAT How Architecture is Dealing with its New
Tasks
1953 LIZBON Architecture at the Crossroads
1955 THE HAGUE Architecture and the Evolutions of Building
1958 MOSKOVA Construction and Reconstruction
1961 LONDRA New Techniques and New Materials
1963 HAVANA Architecture in Underdeveloped Countries
1965 PARİS The Training of Architects
1967 PRAG Architecture and the Human Milieu
1969 BUENOS AIRES Architecture as a Social Factor
1972 VARNA Architecture and Leisure
1975 MADRİD Creativity and Technology
1978 MEXICO CITY Architecture and National Development
1981 VARŞOVA Architecture, Man, Environment
1985 KAHİRE Present and Future Missions of the Architect
1987 BRIGHTON Shelter and Cities - Building Tomorrow's World
1990 MONTREAL Cultures and Technologies
1993 CHICAGO Architecture at the Crossroads – Designing for a Sustainable Future
1996 BARSELONA Present and Futures. Architecture in Cities
1999 PEKİN Architecture of the 21st Century
2002 BERLİN Resource Architecture
2005 İSTANBUL Grand Bazaar of Architectures
2008 TORİNO Transmitting Architecture