DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı) ve İKMİB (İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği), Dış Ticaret Kompleksi’nde düzenledikleri seminerde, Türk ihracatçısını kendilerini bekleyen büyük tehlikeye karşı uyardı. AB’de üretilen ve AB üyesi olmayan ülkelerden birliğe ithal edilen kimyasal maddeleri düzenleyen REACH tüzüğü ile en önemli aşama 1 Haziran 2008 tarihinde başlayacak ön kayıt süreci. 1 Aralık 2008’e kadar ön kayıt yaptırmayan firmaların AB’ye yaptıkları ihracat tamamen duracak.
Avrupa Birliği tarafından 1 Haziran 2007 tarihinde yürürlüğe konulan REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanması anlamına geliyor. Avrupa Birliği tarafından, çevrenin ve insan sağlığının korunması, omurgalı hayvanlar üzerindeki testlerin azaltılması gibi amaçlarla hazırlandığı belirtilen tüzük, AB’ye ihraç edilen yıllık 1 tonun üzerindeki kimyasal maddelerin Helsinki’de bulunan Avrupa Kimyasallar Ajansı’na bildirilmesi ve kayıt altına alınmasını zorunlu kılıyor. Avrupa Kimyasallar Ajansı’na, AB’de yerleşik üreticiler, ithalatçılar ve temsilciler başvurabiliyor.
Türk kimya sektörü, ihracatının önemli bir bölümünü Avrupa Birliği ülkelerine yapıyor. 2007 yılında AB’ye yapılan ihracat 3 milyar 730 milyon dolara ulaştı. REACH’in etki alanı ana kimya sanayi ile de sınırlı değil. Kimyasal madde içeren bir ürün ihraç ediyorsanız ve miktarı yılda 1 tonu aşıyorsa, bu kimyasal maddenin de kayıt altına alınması gerekiyor. REACH, demir-çelik, maden, metal alaşımlar, tekstil, otomotiv, kırtasiye gibi pek çok sektörü etkileyecek gibi görünüyor.
Uzun ve zorlu bir süreci beraberinde getiren REACH’in fiili ilk uygulaması 1 Haziran – 1 Aralık 2008 tarihleri arasındaki ön kayıt süreci. AB’ye ihracat yapan firmalarımızın hem ihracatlarının kesintiye uğramaması hem de sonraki aşmalarda zaman kazanmaları açısından ön kayıtlarını yaptırmaları büyük önem taşıyor.
İKMİB’in belirlemelerine göre kimya sanayii içinden yaklaşık 2 bin 500 firma AB’ye ihracat yapıyor. İKMİB, bu firmalardan REACH’den öncelikli olarak etkileneceğini düşündüğü, 1 tonunun üzerinde ihracat yapan 770 firma ile birebir görüşerek, firmaları REACH hakkında bilgilendirecek.
Dış Ticaret Müsteşarlığı, İKMİB, Çevre ve Orman Bakanlığı, TKSD (Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği) ve TUV Rheinland temsilcileri, seminerde yaptıkları sunumlarda REACH’in kapsamı, ihracatımıza etkileri, firmalara getirdiği maliyetlerle yapılması gerekenler konusunda katılımcı firmalara yol gösterdiler.
Seminerin moderatörlüğünü üstelenen DTM İhracat Genel Müdürü Ali Boğa, firmaların bir araya gelerek hareket etmeleri halinde REACH’in ülkemiz için bir avantaja da dönüşebileceğinin altını çizdi. TKSD (Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği) Genel Sekreteri Mustafa Bağan, ön kayıt sürecini tamamladıktan sonra firmalarımızın rehavete kapılmaması gerektiğini, 3 – 5 yıl içinde ülkemizde de REACH uygulamasına başlanacağını söyledi. Çevre ve Orman Bakanlığı adına seminere katılan Şeref Yılmaz da REACH’in Türk kimya sektörüne etkilerinin ne olacağına ilişkin bir etki analizi projesini Avrupa Komisyonu’na sunduklarını ve projenin 2009 yılı ortasına kadar hayata geçmesini beklediklerini dile getirdi. Uzmanlar, REACH kapsamındaki kayıt ve dosyaların hazırlanma sürecinde firmaları yüksek maliyetler ile karşı karşıya kalacakları konusunda da uyardılar. Aynı kimyasal maddenin kaydını yaptıracak firmaların bir araya gelmesiyle maliyetlerin düşeceğinin altını çizdiler. TUV Rheinland adına seminere katılan Michael Urban’ın verdiği örnekte, bir kimyasal madde için tek başına bir firma 643 bin Euro’luk bir maliyeti üstlenirken, 25 firmalık bir konsorsiyum aynı testleri firma başına 88 bin Euro ödeyerek yaptırabiliyor. Böylece yüzde 88’e yakın bir tasarruf elde edilebiliyor.
İKMİB Başkanı Murat Akyüz de birlikleri bünyesinde bir Yardım Masası (Help Desk) kurduklarını belirterek AB üyesi olmayan ülkelerin Avrupa Kimyasallar Ajansı’na doğrudan başvurma hakkına sahip olmadığından dolayı AB’de bir tek temsilcilik ofisinin açılması için çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Katılımın yüksek olduğu ve firmaların REACH ile ilgili merak ettikleri konuları uzmanlara sorma fırsatı da bulduğu seminer, İstanbul’la sınırlı kalmayacak. Dış Ticaret Müsteşarlığı ve İKMİB işbirliğindeki seminerlerin, önümüzdeki günlerde Ankara, İzmir, Mersin gibi illerde de yapılması planlanıyor.