İstanbul ’un 2020 Olimpiyat Oyunları’na adaylığı, şehir planlamasıyla ilgili tartışmaları da beraberinde getirdi. 2020 için yapılması planlanan birçok tesis Olimpiyat Komitesi üyelerine sunulan kataloglarda ilk kez ortaya çıktı. 2020 planlarında öne çıkan bölge Haydarpaşa , şimdilik en çok dikkat çeken proje ise Selimiye Kışlası’nın önüne yapılması planlanan ‘Boğaziçi Stadyumu’.
Radikal Gazetesi'nden Elif İnce'nin haberine göre, 463 milyon dolarlık stadın olimpiyat oyunlarının açılışında 70 bin kişi alacak şekilde yapılması planlanıyor. Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç’ın açıklamalarında ‘geçici’ -yani portatif- olacağını söylediği stat, komite üyeleri ve basına dağıtılan resmi kitapçıkta ise ‘kalıcı’ olarak işaretlenmiş. Bakanlık yetkilileri, olimpiyat oyunlarından sonra ek tribünlerin söküleceğini, stadın konser ve etkinlikler için 20 bin kişilik kapasiteyle ‘kalıcı’ olacağını söylüyor. Haydarpaşa bölgesinde, stadın yanı sıra ‘plaj voleybolu merkezi’, ‘okçuluk parkuru’ ve denize ‘kürek parkuru’ gibi projeler de hazırlanmış. Ancak projeler kâğıt üzerinde duruyor. Ne statik araştırması yapılmış ne de imar mevzuatlarına dikkat edilmiş. Stadın yapılması düşünülen yer ise dolgu alanı...
Meslek odaları, stat projesine dair hiçbir bilgileri olmadığını ve haberi gazetelerden öğrendiklerini söylüyor. Odaların tepkisi, şehrin anayasası niteliğindeki üst ölçekli planlara uyulmadan proje hazırlanmasına. Ayrıca geçen eylül Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde onaylanan Haydarpaşa Port projesi planlarına göre bölge kruvaziyer limanı olarak planlanmıştı. Bu planlara da dava açan odalar, Haydarpaşa gar ve limanının şehrin en önemli endüstri mirası olduğu ve orijinal fonksiyonuyla korunması gerektiğini savunuyor.
Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk: Burası bizim (belediyemizin) sınırlarımıza dahil değil. Daha önce burada yat limanı ve villalar olacaktı, şimdi bunlar nereye gitti belli değil. Acaba yat limanını kaldırıp da stat mı koyacaklar bilemiyoruz, ortada bir imar planı yok. Bunu kim ortaya attıysa bir fikir olarak söylemiş. Ama bu fikir yarın bir plan olur, yürürlüğe girer. Koruma kurullarının da bir önemi kalmadı artık, bir telefon açılıyor, problem bitiyor. Statların kent merkezinde yapılmasına karşı değilim. Ancak siluete ne kadar etki yapacak görmek lazım.
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman:
Taksim Meydanı’nda da yaşadık aynısını, ne plan ne de proje vardı. Şimdi bu görsel üzerinden projelendirme yapılıp kılıfına uydurmaya çalışılacak. Burada trafik, altyapı, sirkülasyon nasıl olacak? Ayrıca burada 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu geçerli. Haydarpaşa, Selimiye Kışlası hepsi tescilli eserler ve bunların siluetine giriyor. Kentin herhangi bir yerinde olabilecek bir stadı tam da deniz kenarında yapmak göz boyamaktır.
‘İstanbul oyun alanı değil’
Mimarlar Odası Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Kurulu üyesi Mücella Yapıcı: Burası proje çöplüğüne döndü. Önce kruvaziyer liman yapılacak dendi, turizme, ticarete, iş merkezlerine açılması planlandı. Bu planları hazırlayan da İBB’ydi, şimdi bütün bunlar sanki yokmuş gibi stat yapılacak deniyor. Basmakalıp görsellerle proje yaratmak artık âdet haline geldi. Orası liman için doldurulmuş alandır, dolgu alanında stat nasıl yapılır? Yüz bin ölçekli çevre düzeni planları ne işe yarıyor? İstanbul kimsenin oyun alanı değil.
Raylar gidecek, AVM, rezidans, oteller gelecek
Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara, Kadıköy Belediyesi’ni ve meslek örgütlerinin tepkisini çeken planın detaylarını Radikal’e anlattı:
2020 Olimpiyatları İstanbul’a verilse de verilmese de bizim burada Haydarpaşa Port projemiz yapılacak. Proje kapsamında Harem Otogarı kalkıyor, Haydarpaşa Limanı kalkıyor, raylar kalkıyor. Tarihi Haydarpaşa Tren Garı kültürel tesis olarak kalıyor. Haydarpaşa Port içinde ayrıca oteller, AVM’ler ve opera salonları olacak. Numune Hastanesi’nin arkasında da rezidanslar var. Yakında özelleştirme idaresine devredilecek, ya yap işlet devret ya da kat karşılığı olarak yapılacak. 2020 Olimpiyat Stadı da bu projenin içerisinde yapılmak isteniyor.
Stadın yapılması planlanan yerde büyük bir dolgu alanı var ama raylara yani içeri doğru gittikçe zemin iyileşiyor. Burada kazık çakılacak, zemin iyileştirmesi yapılacak, sıkılaştırılacak.
İmar planına aykırı bir şey yok. Buralarda sergi, konferans, gösteri salonları yapılabilir notu var planlarda. Direkt bir stat olarak yok, eğer olimpiyatlar kesinleşirse hem planlarda hem de proje olarak değişiklik yapılması gerekiyor. Siluetten dolayı da her halükârda Anıtlar Kurulu’ndan onaylanması gerekiyor öncelikle.
Üst ölçekli planla çelişki de yok: Sonuçta sanayi tesisi veya konut yapılmayacak.