Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgiye göre, Doğu Anadolu Bölgesine bağlı Ağrı, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Kars, Malatya, Muş, Tunceli, Van, Ardahan ve Iğdır'dan son 5 yılda 1 milyon 421 bin 544 kişi, Türkiye'nin çeşitli illeri ile en fazla batı illerine göç etti.
Bölgede, son 5 yılda batıya en fazla göç sırasıyla Van, Erzurum ve Malatya'dan gerçekleşti.
Söz konusu dönemde yurdun çeşitli illerine göç yaşanan bölgede en fazla göç gerçekleşen illerden Van'dan son 5 yılda 226 bin 677 kişi İstanbul, Ankara ve Bursa'ya, Erzurum'dan 196 bin 583 kişi aynı illere, Malatya'dan ise 152 bin 196 kişi İstanbul, Bursa ve Elazığ'a taşındı.
Doğu Anadolu'da bu dönemde en az göç veren iller ise Tunceli, Ardahan ve Iğdır oldu.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Demirdöğen, yaptığı açıklamada, Doğu Anadolu'daki göçün ülkenin büyük problemlerinden birisi olduğunu söyledi.
Bölgedeki göçün başlıca nedenleri arasında işsizlik olduğunu değerlendiren Demirdöğen, "Göçü önlemek için nedenlerini ortaya çıkarmak lazım. İşsizlik, kaliteli eğitim, sağlık, daha iyi gelir ile yaşam şartları göçün öncelikli nedenleri olarak ön planda görmekteyiz. Bu nedenleri ortadan kaldıracak tedbirlerin alınmasıyla da göçü ortadan kaldırmak mümkün." dedi.
Demirdöğen, hükümetin göçün nedenlerini ortadan kaldırmak için gerekli çalışmaları yürüttüğünü ifade ederek, "Devletimiz tespit ettiği göç nedenlerini ortadan kaldırmak için çalışmalar yapıyor. Şu anda uygulanan girişimci destek programları, yatırım teşvik tedbirleri göçü önlemeye ve bölgeler arasındaki farklılıkları giderip insanların aynı standartlarda yaşamasını sağlamaya yönelik tedbirlerdir." diye konuştu.
"İstihdam artırılırsa, göç engellenecek"
Demirdöğen, KUDAKA üzerinden cazibe merkezleri için yapılan başvurularda bölgede yaklaşık 7 bin kişilik istihdam ve 2 milyar lira civarında yatırımın ön görüldüğünü belirterek, "Şu anda Erzurum'da yaklaşık 14 bin kayıtlı işsiz, 21 civarında da toplam işsiz olduğu söyleniyor. Bu yıl için 7 bin civarında istihdam artışı sağlanırsa işsizlikte yüzde 35 oranında azalma olacak. Devletin bölgedeki teşvik ve yatırımları sayesinde istihdam artarsa çocuğu veya kendisi iş bulan kişiler artık dışarıda yaşamayacak. Özellikle işsizlik sorunu nedeniyle dışarıya giden insanlar buralarda iş imkanı olduğunu görürse geri dönecekler. Böylece göç engellenmiş olacak." ifadelerini kullandı.
"Son yıllarda terör olayları minimum düzeye indi"
Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) Genel Sekreteri Hüsnü Kapu da göçün başlıca nedenlerinin ekonomik refah, sosyal ve kültürel yaşam kalitesi ve bölgedeki terör olaylarından kaynaklandığını söyledi.
Kars, Ağrı Iğdır ve Ardahan illerinde insanların geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu dile getiren Kapu, "Terör olayları nedeniyle bölgedeki insanlar zaman zaman göç ederek daha güvenli yaşayacakları yerlere gitti. Aynı zamanda terör olayları bölgede hayvancılık yapanların da gitmesine neden oldu. Ama son yıllarda bölgede terör olayları minimum düzeye indi." dedi.
Kapu, cazibe merkezleri ve hükümetin amaçladığı teşvik programlarına yatırımcıların ciddi başvurular yaptığını anlatarak, "Bu başvurular bizleri çok sevindirdi. Cazibe merkezleri ve teşvik programlarına her bölgeden başvuruların yüzde 10'nu bile gerçekleşirse istihdam olacak ve işsizlik ile göçü önleme noktasında önemli katkı sağlanacak. Göçü engellemek ve genç nüfusu bölgede tutmak için için bölgenin yapısı gereği ekonomik programları sosyal rehabilitasyon programlarla destekleyip mekanizmalar geliştirmemiz gerekiyor." diye konuştu.
SERKA olarak sosyal ve kültürel programlar hazırlayıp bölgedeki insanların mutlu olması ve genç nüfusun bölgede kalabilmesi için çeşitli çalışmalar yürüttüklerini aktaran Kapu, sözlerini şöyle tamamladı:
"Ekonomik yatırımların sosyal kültürel programlarla desteklenmesi gerekiyor. Bölgede kadın ve genç nüfusta ciddi potansiyel var. Ekonomi iyi olsa da mutsuzluk var. Dolayısıyla bunu giderecek sosyal kültürel programlar ile rehabilitasyonu sağlarsak insanlar bölgede kalıcı olur. SERKA olarak kadın ve çocuklara yönelik eğitim ve kurs gibi çeşitli çalışmalarımız devam ediyor."