‘Doğu’daki Fay Hatlarında Enerji Birikimi Var’



Bingöl’de 2 gün arayla meydana gelen 5,7 ve 5,9 büyüklüğündeki iki ayrı deprem gözleri bölgeye çevirdi.

Dünkü sarsıntının aynı yerde ve ilkinden daha büyük olması korkuya yol açarken, iki depremde de can kaybının yaşanmaması sevindirdi. Uzmanlara göre, Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu fay hattı birbirine yaklaşırken, bölgede büyük bir enerji birikimi var. Özellikle iki fayın kesiştiği Karlıova ve Yedisu ilçeleri riskli alanları oluşturuyor.

Uzmanlar, Yedisu’da 221 yıldır enerji sıkışması yaşandığına dikkat çekiyor. Bilim adamları, Bingöl’deki iki depremi aynı fay üzerindeki kırıkların ürettiğini ve aktif haldeki başka kırıkların da depreme yol açabileceğini belirtiyor. Bingöl’ün bu açıdan beklenilen bir durumla karşılaştığı vurgulanırken, artçı sarsıntıların yoğun olarak yaşanacağı, vatandaşların özellikle hasarlı binalara girmemeleri gerektiği dile getiriliyor.

Doğu Anadolu ile Kuzey Anadolu fay hattının birleştiği nokta olan Kargapazarı’ndan Karlıova ve Erzincan’a 2 fay hattı uzanıyor. Karlıova ile Erzincan arasında ise Yedisu bulunuyor.

İÜ Yer Bilimleri Araştırma Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tüysüz, deprem ürettiği için kritik bir özellik taşıyan bölgede ciddi zarara yol açacak bir depremin olabileceğini söyledi. Tüysüz, yaşanan depremlerin, Yedisu’daki riski artırdığını düşünüyor. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat da, sarsıntıların büyüklüklerinin birbirine yakın ve aynı kırık parçası üzerinde olduğunun altını çizdi. “Fay hatları içerisinde birçok farklı büyüklükte deprem üretebilecek kırıklar mevcut.” diyen Kalafat, son depremlerin Kuzeybatı ve Güneydoğu istikametinde olduğunu, ancak birbirinin öncüsü ya da artçısı denemeyeceğini kaydetti. Bu tür depremlerin Türkiye’nin farklı bölgelerinde de görülebileceğini söyleyen Kalafat şu bilgileri verdi: “Arap ile Avrasya Plakası arasında bulunan Anadolu’ya, her yıl 1,7 cm itme var. Aktif deprem kuşağında yer alan bu yörede sarsıntılar bitmez.”

Bingöl’de yaşanan depremler için “Beklenmeyen şeyler değildi.” değerlendirmesinde bulunan Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Yard. Doç. Dr. Oğuz Gündoğdu, Erzincan’ın doğusundan Karlıova’ya kadar kırılmayan fay hattının bulunduğunu söyledi. Depremlerin öncü özellik göstermediğini belirten Gündoğdu, uyarıcı olarak algılanmasını istedi. Gündoğdu şöyle konuştu: “Oluşum karmaşık. Büyük enerji var. Deprem olmaz diyemeyiz. Ama ne zaman olacağını da bilemiyoruz. Bölgede büyük bir deprem olacağını 15 yıldır söylüyoruz. Önlem alınması gerektiği konusunda kafa yorulmuyor.”

Kuzey Anadolu ile Doğu Anadolu fay hatlarının birbirine yaklaştığını ifade eden Ulusal Deprem Konseyi Başkanı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan, deprem aktivitesinin devam etmesi sebebiyle bölgeye daha fazla barınma ve yiyecek malzemesi gönderilmesini istedi. Türkiye Jeofizik Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ercan ise, “İran’da meydana gelen depremden sonra Varto-Karlıova-Erzincan üçgeninde gerginlik birikiyor, boşalacaktır, diye uyarmıştım ve bu deprem oldu. Alışılmışın dışında art arda gerçekleşti. 5,7’nin öncü 5,9’un ise ana deprem olduğu görülüyor. Ancak yeni bir deprem gelebilir mi, bunu bilemiyoruz.” Kandilli Rasathanesi de yoğun artçı depremlerin beklendiğine dikkat çekerek, hasarlı binalara girilmemesi konusundaki uyarısını yeniledi.


Prof. Oktay Tüysüz

Bingöl ve civarı deprem ürettiği için kritik bir özellik taşıyor. Bölgede ciddi zarara yol açacak bir deprem olabilir. 3 yıla kadar bir hareketlilik bekliyoruz.


Prof. Ahmet Ercan

5,7’nin öncü 5,9’un ise ana deprem olduğu görülüyor. Yeni bir deprem gelirse büyüklüğü 7 olur. 150 kilometre doğusu ve batısı çekince altında.


Doç. Oğuz Gündoğdu

Erzincan’ın doğusundan Karlıova’ya kadar kırılmayan fay hattı var. Oluşum karmaşık. Büyük enerji var. Deprem olmaz diyemeyiz. Ama zamanını bilemiyoruz.


Dr. Doğan Kalafat

Fay hatları içerisinde farklı büyüklükte deprem üretebilecek kırıklar mevcut. Son depremler için öncü veya artçı denemez. Anadolu’ya, her yıl 1,7 cm itme var.