Dünyaca ünlü mimarlık tarihçisi Doğan Kuban’ın 2007 yılında YEM Yayın tarafından yayımlanan Osmanlı Mimarisi adlı kitabının İngilizcesi, İngiliz yayıncı ACC Publishing Group tarafından Ottoman Architecture adıyla yayımlandı.
Yapı sektörünün ve mimarlık alanının bilgi merkezi Yapı-Endüstri Merkezi’nin önemli yapı taşlarından biri olan, kültür ve sanat yayıncılığı alanında uzmanlaşmış YEM Yayın, ülkemizde oldukça sınırlı sayıda telif satışı gerçekleşen bir alanda önemli bir başarıya imza attı ve bir Türk yazarının kaleminden Osmanlı mimarlığına ilişkin en kapsamlı kaynağın dünya literatürüne kazandırılmasını sağladı. Osmanlı mimarlık mirasının belgelenmesi ve tanıtımı konusunda önemli bir adım olarak nitelendirilen çalışma, bugüne kadar bu alanda yapılmış en ayrıntılı ve geniş kapsamlı araştırma olarak kabul ediliyor. Kitap, sadece mimarlık ve mimarlık tarihiyle ilgilenenlere değil, tarih, kültür ve sanata ilgi duyan çok daha geniş bir kitleye hitap ediyor.
Kitapta; erken Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e dek Osmanlı mimarlık mirasının en önemli örnekleri özgün fotoğraflar ve Doğan Kuban’ın yorumları eşliğinde sunuluyor. Kuban’ın yarım yüzyıllık birikiminin ürünü olan kitap, Türk ve İslam mimarlık tarihinin genel bir değerlendirmesini, Osmanlı döneminde yaratılan kent çevresi ve mimarlığın dünya mimarlığı ile karşılaştırmalı bir panoramasını ve bu alanda yapılmış en son çalışma ve bulguların verilerini de içeriyor.
Ayrıca, Osmanlı tarihi, kültürü ve sanatına ilişkin önyargıları ortaya koyarak 19. yüzyıldan bu yana kimi Türk ve yabancı tarihçiler tarafından oluşturulan klişelere son veren bu çalışmada, sosyal tarih ve mimarlık tarihi arasındaki ilişkiler de irdeleniyor.
Mimar Sinan öncesi ve sonrası Osmanlı mimarlığını referans almak üzere iki ana kategoriye ayrılan kitap 57 bölümden oluşuyor. Kitapta yaklaşık 200 yapıtın fotoğrafı ve 300 yapıtın özgün kaynaklardan yararlanılarak yeniden oluşturulmuş plan ve kesit çizimleri bulunuyor.
Bilindiği gibi Prof. Doğan Kuban, bu yıl, 30 Ekim - 7 Kasım 2010 tarihleri arasında düzenlenecek olan 29. İstanbul Kitap Fuarı “Onur Yazarı” olarak belirlendi. Fuar süresince Doğan Kuban’ın çalışmaları, projeleri ve eserleri üzerine söyleşi, panel gibi çeşitli etkinlikler düzenlenecek; çalışmalarından ve yaşamından kesitlerden oluşan özel bir sergi kitapseverlerle buluşacak.
Osmanlı Mimarisi - Ottoman Architecture
Mimarlık, şehircilik, kültürel miras, fotoğraf, sanat, endüstri tasarımı, grafik tasarım konu başlıkları altında, sayısı 170’e yaklaşan ansiklopedi, sözlük, kitap, dergi ve katalog vb. ürünleriyle YEM Yayın’ın en önemli çalışmalarından biri olan Osmanlı Mimarisi, alanının en kapsamlı eseridir. 2002-2007 yılları arasındaki uzun soluklu bir araştırmanın ürünü olan bu çalışma, özenle biraraya getirilen 1.000’e yakın fotoğraf, çizim, gravür, karşılaştırmalı tablo ve haritanın yanısıra Osmanlıca-Türkçe Mimarlık Sözlüğü’nü de içeren geniş kapsamlı bir kaynak olma özelliği taşıyor.
Kitapta yer alan tüm fotoğraflar bu kitap için, 2005 yılında altı ay süren bir çalışmayla Mimar-Fotoğrafçı Cemal Emden tarafından çekildi. Başlıca yapıların çizimleri özgün kaynaklarından yararlanılarak yeniden çizilmek suretiyle bilgisayar ortamına aktarıldı.
YEM Yayın, herhangi bir destek almadan kendi öz kaynaklarıyla hazırlık sürecini yürüterek finanse ettiği bu eserle, Osmanlı mimarlık mirasını, bu topraklarda yetişen bir uzmanın kaleminden dünya literatürüne iki ayrı dilde kazandırmayı hedefledi. Böylece, Kuban’ın büyük hayalini gerçekleştirmesine olanak sağlamış oldu.
Yayımlandığı günden bugüne Türkçe baskısıyla kamuoyunda büyük ilgi gören bu çalışma, Osmanlı mimarlığı konusunda bir gündem yarattı ve birtakım tartışmalarla konuya dikkatlerin çekilmesine aracı oldu. Yayımlandığı 2007 yılında içeriğine uygun olarak Topkapı Sarayı’nda düzenlenen bir sergiyle tanıtımı yapılan kitap, Türkiye’nin onur konuğu olduğu 2008 Frankfurt Kitap Fuarı’nda da yayıncılara bu sergi eşliğinde tanıtıldı. Fuarda Avrupa’nın belli başlı yayıncıları tarafından büyük bir ilgi ve beğeniyle izlenen kitap, farklı dillere çevrilmesi konusunda teklifler aldı.
Bu gelişmeler sonucunda YEM Yayın, Osmanlı Mimarisi kitabının İngilizce baskısı için dünyanın en büyük yayınevlerinden ACC Publishing Group ile bir anlaşma imzaladı. Böylece Osmanlı Mimarlığı, Temmuz 2010’da Ottoman Architecture adıyla tüm dünyadaki ilgili çevrelere sunulmuş oldu.
Osmanlı mimarlığını böylesine kapsamlı bir yapıtta toplamanın ancak bir Türk’e yakışacağını vurgulayan Yapı-Endüstri Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Hasol, kitapla ilgili olarak şunları söyledi: “Bu çalışmayı ortaya koyacak olan Türk elbette Doğan Kuban olmalıydı ve oldu da… Yapı-Endüstri Merkezi bütün projelerinde toplumsal çıkarları gözetir. Dolayısıyla bizim için böylesine önemli bir projenin desteklenmesi kaçınılmazdı. Bundan dolayı gururluyuz.”
Kitabın yazarı Prof. Doğan Kuban ise çalışmasını şu cümlelerle anlatıyor: “Osmanlı mimarlığı, Osmanlı kültürünün en uluslararası niteliğe sahip üretimi ve ürünüdür. Ben bunun tarihçisiyim. 50 yılı aşkın bir süredir bu alanda çalışıyorum. Bu işin hocası olarak, şimdiye kadar yapılanlardan daha farklı bir anlayışla, mimariyi Osmanlı tarihi ve kültürüyle iç içe geçmiş bir biçimde, biraz daha ayrıntılı anlatmak gereğini hissettim. Aslında bir ansiklopedi niteliği taşıyan ve çok sayıda insanın ancak yapabileceği bir işi tek bir yapıtta özetledim diyebilirim. ‘Özetledim’ diyorum, çünkü bütün Osmanlı mimarlığını 720 sayfaya sığdırmak mümkün değil. İşte, 50 yılımı harcadığım bir alanda bunu gerçekleştirmeye çalıştım ve başardım. O nedenle mutluyum.”
Bu çok önemli eseri İngilizce olarak bütün dünyada ulaşılabilir hale getirmenin önemine değinen, kitabın İngilizce baskısının yayıncısı ACC Publishing Group’un Satış Direktörü James Smith, kitabın İngilizcesini yayımlamış olmaktan duyduğu mutluluğu şu sözlerle ifade ediyor:
“Doğan Kuban’ın ününü zaten yapmış olduğum daha önceki çalışmalardan çok iyi biliyorum. Bu nedenle kendisini de tanıyorum. ACC Publishing Group pek çok kitap yayımlıyor, fakat son yıllarda mimarlık üzerine çok fazla çalışması olmamıştı. Osmanlı mimarlığı üzerine olan bu çalışmayı yayımlamak bizim için karşı konulmaz bir fırsattı. Kitabın kopyalarını ilettiğimiz ABD ve İngiltere’deki çok önemli akademisyenler ‘Ottoman Architecture’ı ülkelerinde ‘mutlaka okunması gerekenler’ listesine eklediler. Kitabın yayımlanmasıyla ilgili duyduğum memnuniyeti anlatamam, şahane bir eser olduğunu düşünüyorum.”
Ottoman Architecture
Yazar: Prof. Doğan Kuban
Fotoğraflar: Mimar-Fotoğrafçı Cemal Emden
Çeviri: Adair Mill
Editörler: Gülçin İpek / Louisa Yorke
Dili: İngilizce
Yayıncı: ACC Publising Group, 2010 (özgün dil: Türkçe, özgün basım: YEM Yayın, 2007)
Boyut: 23,5 x31 cm
Sert kapak, şömizli
Türkiye’deki ana dağıtımcısı YEM Kitabevi olan Ottoman Architecture ve Osmanlı Mimarisi kitaplarına tüm seçkin kitabevlerinden, YEM Kitabevi’nin Beşiktaş ve Fulya’daki mağazalarından ve www.yemkitabevi.com/ottoman internet adresinden ulaşılabilir.