DOCOMOMO_Türkiye'nin Gündemi Tescil ve Koruma Sorunları




DOCOMOMO_Türkiye, Uluslararası Yapı 2006 istanbul Fuarı'na "20. Yüzyıl Mimarlık Mirasına Bakış: Tescil ve Koruma Sorunları" başlıklı panelle katılıyor. 6 Mayıs Cumartesi günü Karadeniz Salonu'nda yapılacak panelin başlangıç saati 13:30. DOCOMOMO_Türkiye'den Ebru Emay Polat'ın yürütücülüğündeki panelin konuşmacıları ise Can Binan, Cengiz Can, Yegân Kâhya ve Gülsün Tanyeli.

Panelde, 20. Yüzyıl ve Modern Mimarlık mirası kapsamında gündeme gelen yapılar özelinde yaşanan tescil ve koruma sorunlarını ortaya koymak ve bu mirasın Türkiye'nin güncel koruma platformunda nerede yer aldığı ve bu konuda koruma kriterleri ve ilkeleri geliştirilmesine yönelik ne tür çalışmalar yapılması gerektiği konularını tartışmaya açarak değerlendirmek amaçlanıyor.

Türkiye'de Modern Mimarlık mirasının korunmasını zorlaştıran etmenlerin başında, genel olarak 20. yüzyıl mimarlığının koruma platformunda henüz tanımlı bir yasal çerçeveye yerleştirilmemiş olması gelir. Özellikle 1950 sonrasında tarihlenen yapıların da "mimarlık mirası" kapsamında değerlendirilebileceği konusunda, konuyla ilgili uzmanlar ile koruma konusunda karar verme yetkisine sahip kişilerin bir uzlaşma içinde olduğu söylenemez.

Son dönemlerde farklı kentlerde bulunan, Balıkesir Kervansaray Oteli, Kayseri Sümerbank Bez Fabrikası Lojmanları'nın bir bölümü gibi bir çok örnek yıkılarak ortadan kalkmış ve Seyfi Arkan'ın Talimhane'de yer alan Ayhan Apartmanı gibi bazı yapılar "restorasyon" adı altında mimari açıdan tamamen değiştirilmiştir. Benzer tehditler altında varlığını sürdüren yapılar arasında ise Dolmabahçe İnönü Stadyumu, Mecidiyeköy Tekel Likör Fabrikası ve Ankara Ulus Ticaret Bölgesinde yer alan çok sayıdaki yapı gibi Modern Türkiye Mimarlığı açısından büyük önem taşıyan örnekler sayılabilir.

DOCOMOMO_International
1920-1975 yılları arasında uluslararası anlamda biçimsel ve kuramsal açıdan hakim mimarlık üslubu niteliğini sürdüren Modern Hareketin ürünlerinin belgelenmesi ve korunması amacıyla 1990 yılında Eindhoven Konferansı'nda uluslararası bir örgüt olarak temelleri atılan DOCOMOMO_International, bugün merkezi Fransa/Paris'te bulunan ve 45 farklı ülkede ulusal ya da bölgesel çalışma grubu ile 2000'den fazla üyeye sahip bir uzmanlar topluluğu haline gelmiştir. Fransa Kültür Bakanlığı ve Fransız Mimarlık Enstitüsü (IFA) tarafından desteklenen kuruluş, UNESCO ve ICOMOS gibi kurumlarca alanında uzman bir örgüt olarak tanınmakta ve ilgili konularda işbirliği ve danışmanlık yapmaktadır.

DOCOMOMO_Türkiye
2002 Paris Konferansı'nda üyeliği onaylanan DOCOMOMO_Türkiye, farklı alanlarda uzmanlaşmış 100 kadar üyesi ile örgütün en etkin ulusal çalışma gruplarından biridir. Modern Mimarlık ürünlerinin korunması kavramı, ancak son 20 yılda uluslararası biçimde gündeme gelmiştir.

Geçmiş devirlere ait tüm kültür varlıklarının belgelenmesi, korunması ve onarımı konusunda güncel sorunlar yaşayan ülkemizde çalışma grubu, Modern Mimarlık ürünlerin korunması konusunda karşılaşılan engel ve sorunları tanımlayarak gündemde tutmak için hem bilimsel, hem de popüler kamuoyu oluşturmak üzere, bu konuda çalışmalar yapan diğer kuruluşlarla işbirliği içinde kapsamlı envanter çalışmalarına başlayarak bir bilgi/belge merkezi oluşturmayı açmayı amaçlıyor.

Söz konusu mimarlık mirasına kültür varlığı olarak yasal statü kazandırılması ve özellikle yokolma tehlikesiyle karşı karşıya kalan yapıların sürdürülebilirliğinin sağlanarak korunması / değerlendirilmesi öncelik taşıyan konular arasında.