Foto: Nurten Aslan (AA)
Çin Seddi'nden sonra en uzun olma özelliği taşıyan tarihi Diyarbakır surlarını köyden göç eden bazı aileler farklı amaçlar için kullanıyor. Oyma, kabartma motifler ve yazıtlarla bezeli ve sönmüş bir volkan olan Karacadağ'dan çıkan bazalt taşlarla yapıldığı için bozulmadan bugünlere gelebilen Diyarbakır surlarını kimi kümes, kimi ağıl, kimi de ahır olarak değerlendiriyor. Özellikle İçkale bölgesinde tarihi surların kapısında bir at, penceresinde bir keçi ve tavuk, taşlarının üzerinde ise saman torbaları görmek mümkün.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Abdullah Sevinç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi surların nefes almasını sağlamak amacıyla İçkale bölümünde TOKİ, Valilik ve Sur Belediyesi işbirliğiyle Kentsel Dönüşüm Projesi'ni hayata geçirdiklerini, proje kapsamında yaklaşık 150 bin metrekarelik bir alanda kamulaştırma çalışmalarını başlattıklarını söyledi. Kamulaştırmanın 113 bin metrekarelik bölümünün tamamlandığını, kamulaştırma için şimdiye kadar 3 milyon lira ödeme yapıldığını anlatan Sevinç, alanda bulunan 352 yapıdan 41'ini yıktıklarını, 111 gecekondu sahibinin de TOKİ'nin yaptığı evlerden istediğini, vatandaşların yeni evlerine geçer geçmez yıkımı yapacaklarını kaydetti. Büyükşehir Belediyesi olarak alandaki yıkımlar için yaklaşık 1.5 milyon lira harcama yaptıklarını aktaran Sevinç, İçkale'deki bütün bölgeyi yıkarak tarihi ve kültürel miras olarak değerlendirip turizme kazandırılması ile ilgili çalışmaları sürdüreceklerini aktardı.
2 bin 200 konutun yıkılması gerekiyor
Tarihi surların tamamen temizlenmesi için 2 bin 200 konutun yıkımının gerçekleştirilmesi gerektiğini bildiren Sevinç, bu konutların büyük çoğunluğunun gecekondu olduğunu vurguladı. Konutların yıkımıyla beraber surların daha da görünür hale geleceğini, bu konuda gerek Valilik, gerek İl Özel İdaresi ve gerekse de ilgili bakanlıklarla çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Sevinç, şöyle konuştu:
''Bu kapsamda ürettiğimiz projelerle ve dış kaynak da bulabilirsek çalışmaları hızlı bir şekilde yapacağız. surların restorasyon çalışması da çok önemli. Bunun için 130 ile 150 milyon lira arasında bir rakamdan bahsediliyor. Anıtsal yapıların şu anda restorasyonu Vakıflar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve belediyemizce kısmen yürütülüyor. Surların hem temizlenmesi hem de restorasyonu için ise toplam 500 milyon lira lazım. Tarihi surlar düzenlendiği zaman artık Diyarbakır'ın turizm potansiyeli açısından, tarihi ve kültürel açıdan büyük bir patlama yapacağına inanıyoruz.''
En büyük
sıkıntı surlarda hayvancılık''En büyük sıkıntı burada özellikle kente olan göçle birlikte vatandaşlarımızın büyük çoğunluğunun tarihi surlarda hayvancılık yapması. Tarihi surlarda en büyük sıkıntımız hayvancılık yapılması. Kimisi kümes, kimisi ahır kimisi de ağıl olarak kullanılıyor'' diyen Sevinç, burçların içerisinde hayvanların bulunduğunu aktardı. Hayvanları kısmen boşaltmaya çalıştıklarını anlatan Sevinç, ''Alanları temizlemeden de boşaltmak mümkün değil. Vatandaşlarımızın en büyük sıkıntısı da burada daha çok hayvancılıkla uğraştıkları ve tarım yaptıkları için maalesef böyle bir sıkıntı var'' diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Gül'ün Diyarbakır gezisi
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Diyarbakır'a yaptıkları geziyi çok önemsediklerini, Cumhurbaşkanı Gül'ün özellikle de Diyarbakır surlarını himayesine almasının çok sevindirici olduğunu söyleyen Sevinç, surların korunması, restorasyonu ve gelecek kuşaklara aktarılması konusunda işbirliğinin sağlanması gerektiğini vurguladı. Surların UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Ön listesine alındığını dile getiren Sevinç, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Bunlarla ilgili çalışmaların tümünü yapabilir ve kültür miras listesine aldırabilirsek Diyarbakır surlarını, kentin geleceği açısından bizim önemsediğimiz ticaret turizm kongre merkezi olması açısından da büyük bir öneme haiz olacak. Surların devamı olan İçkale bölgesi arkeoloji müzesi yapılacak. Burası Fransa'daki Louvre Müzesi gibi her yıl milyonlarca insanın gezebileceği bir yer olabilir. Bu da kente büyük bir ekonomik girdi sağlar. Bizim sayın Cumhurbaşkanından beklentimizi kısa sürede buradaki tarihi ve kültürel mirasımızın restorasyonla işlevlendirilmesi ve dünya hizmetine sunulmasıdır.
Cumhurbaşkanının himayesine alması çok önemli. Çünkü bundan sonraki bütün buradaki çalışmaları sayın Cumhurbaşkanımızın bilgisi dahilinde yapılacak ve bu konuda sürekli bilgi akışı olacak. Bizzat kendisi buradaki çalışmaların ne aşamada olduğunu denetleyeceği için bu konuda da bütün kamu kurum ve kuruluşları ve belediyelerimizin ortak işbirliği yapması ve bu çalışmaların sonucunu Cumhurbaşkanına iletmesini önemli bir çıktı olarak görüyoruz. Cumhurbaşkanımızın görev süresi bitmeden de sanırım bu alanların tümünün tarihi ve kültürel miras olarak kazandırılması söz konusu olacak diye düşünüyorum.''
''Bizim sayemizde buralar korundu''
Tarihi surlarda hayvanlarını besleyen vatandaşlar ise uzun yıllardır surları kullandıklarını belirterek, ''Bizim sayemizde buralar korundu'' dedi. Hem hayvanlarını barındırdıklarını hem de surların bakımını yaptıklarını ifade eden vatandaşlar, ''Biz olmazsak buraları uyuşturucu içicileri mesken tutardı. Bize belediye tarafından tebligat yapıldı. En kısa sürede boşaltmamız lazım'' diye konuştular.