Devlet Fidanlıkları Müteahhitlerden (Şimdilik) Kurtuldu
Çevre ve Orman Bakanlığı 2004 yılında, 39 devlet orman fidanlığının kapatılmasına ve arazilerinin (fidanlık olarak kullanılma şartı aranmaksızın) özel kişi ve kuruluşlara satılmasına karar verdi. Fidanlıkların yap-satçı müteahhitlere gideceğini gören Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, yürütmenin durdurulması ve kararın iptali istemiyle idare mahkemesinde dava açtı.
Dava sonuçlanıncaya kadar 7 fidanlık satıldı. (1) Kayseri fidanlığı, konut yapılmak üzere Toptan Gıdacılar Toplu Konut kooperatifine, (2) İstanbul Alemdağ fidanlığı, konut yapılmak üzere TOKİ'ye satıldı. (3) Kütahya fidanlığının üçte biri konut yapacaklara satıldı. Kalanı park ve ortak kullanıma ayrıldı. (4) Sivas fidanlığı Özel İdare'ye, (5) Ankara fidanlığı Odalar Borsalar Birliği'ne satıldı. (6) Konya fidanlığı, inşaat yapılmak üzere Jandarma'ya ve Karatay Belediyesi'ne verildi. (7) Kırşehir fidanlığı Adalet Bakanlığı'na satıldı.
Devlet fidanlıkları satamadı
Çevre ve Orman Bakanlığı'nın kapatma gerekçesinde ise "kapatılan devlet fidanlıklarının, fidan üreticisi özel sektör tarafından ülke yararına daha iyi değerlendirileceği" belirtiliyordu. Ne iyi ki, İdare Mahkemesi yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Bu karar üzerine ise satış durdu.
Devlet orman fidanlıkları cumhuriyetin ilk yıllarında Mustafa Kemal'in talimatıyla kurulmaya başlandı. İlk fidanlık (TOBB'a satılan) Ankara Orman Fidanlığı'dır. 1991 yılında fidanlık sayısı 179'a, fidanlıkların üretim alanı 43 bin dönüme, yıllık fidan üretim kapasitesi 767 milyon fidana yükselmişti. Şimdilerde 108 devlet orman fidanlığı var. Bunların üretim alanı 20 bin dönüm, yıllık üretim kapasitesi 460 milyon fidan dolayında.
Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan aldığım bilgilere göre, devlet orman fidanlıklarında yetiştirilen fidanlar genelde ağaçlandırma çalışmalarında kullanılıyor. Bana verilen bilgiye göre, yılda 3.5-4.0 milyon dönüm çıplak alan, ağaçlandırma ve erozyon kontrolü amacıyla ağaçlandırılıyor. Ağaçlandırılan alanlara yılda 250 milyon fidan, 150 milyon ağaç tohumu dikiliyor, ekiliyor.
Ağaç sevgisi artıyor
Ağaçlandırılan çıplak alanlarda ağaçların ortaya çıkması, toprağa veya iklime göre en az 6 yılı gerektiriyor.
Günümüzde ağacın önemi giderek daha iyi anlaşılıyor. İnsanlarımızda ağaç sevgisi giderek artıyor. Ağaçlandırmanın önemine inananlar kendi çevrelerini de yeşillendirme arayışında fidan aldıklarından fidan talebi büyüyor. Orman ve süs fidanı kadar çok ülkenin kaliteli meyve fidanına da ihtiyacı var.
Özel sektörde çok sayıda yetiştirici bu işi öğrendi ve fidancılık yapıyor. (1) Fidancılar ekonomik büyüklükte arazi bulamıyor. Arazi pahalı ve yok. (2) Kaliteli üretim yapanlar (standardizasyon ve sertifikasyon) teşvik edilmiyor.
Fidancılık konusunu bilenlerin söylediklerine göre, devlet, fidanlık arazilerini müteahhitlere, kuruluşlara konut-bina yapımı için satacak yerde, fidanlıklarının devlet imkânlarıyla kullanılamayan bölümlerini, kısa süreli kira sözleşmeleri ile deneyimli üreticilere, sadece fidan üretme şartı ile tahsis edebilir. Böylece mevcut fidanlıkların daha verimli kullanımına kapı açılmış olur.