Saddam Hüseyin’in yardımıyla yapıldığı için “Saddam Konutları” olarak bilinen ve kiracı depremzedelerin yerleştirildiği İzmit’teki Arızlı Konutları’nda başlayan gerginlik devam ediyor. Depremzedeler, evlerinden çıkarıldıklarını ve yerlerine bürokratların yerleştirildiğini iddia ederek yaptıkları eylemle konuyu kamuoyunun gündemine taşımıştı. Kendilerine, yerleşirken “Bu evler sizin” sözü verildiğini belirten depremzedeler, evlerin tapularını istiyor.
İzmit Valisi Gökhan Sözen ise binaların depremzedelere geçici olarak tahsis edildiğini ve kalıcı olarak verilmesinin mümkün olmadığını söylüyor. Vali Sözen’e göre bürokratların kamu binalarına yerleşmeleri doğal ve depremzedeler ancak kiralarını ödedikleri müddetçe kalabilir. Ak Parti İzmit Milletvekili Fikri Işık ise, her iki tarafı da eleştirerek, “Depremzedelere tapuları vermek mümkün değil, TOKİ, çok uygun koşullarda ev vermeye hazır. Ancak, deprem için yapılan konutlarda bürokratların kalması da doğru değil” diyor.
Davayı kaybettiler
Irak Kızılayı, depremzedelere yardım amacıyla 10 milyon dolar tutan ham petrol gönderdi. Nakde çevrilen yardımla Yuvacık ve Arızlı’da konutlar yaptırıldı. Konutlara depreme kiracı olarak yakalanan ve birinci derecede yakınlarını kaybeden 237 dar gelirli aile yerleştirildi. Ailelere, ‘konutların 5 yıl süreyle geçici olarak tahsis edildiğine dair’ sözleşme imzalatıldı. 5 yıllık dönemin sona erdiği 2006 yılında süre 5 yıl daha uzatıldı, ancak, bu kez depremzedelere kira ve ortak giderleri ödeme şartı getirildi. Bugün 212 lira olan kira bedelini ödemeyen 45 aile konutlardan çıkarıldı. Yaklaşık 150 ailenin yaşamaya devam ettiği Arızlı’da tapu almak için hukuk yolunu seçen depremzedeler, açtıkları davayı kaybettiler. Depremzedelerin şimdiki hedefleri AİHM’de haklarını aramak.
Son dönemde boş konutlara vali yardımcısı, milli eğitim müdürü ve emniyet müdürü gibi bürokratların yerleştirilmesi üzerine depremzedeler eylemlere başlayınca Arızlı’nın çevresinde Çevik Kuvvet ekipleri nöbet tutmaya başladı.
Nasıl kamunun oldu?
Arızlı sakinleri yaklaşık 2 haftadır konutların içinde kurdukları çadırda nöbet tutarak eylem yapıyor. Çoğunluğunu ev kadınlarının oluşturduğu protestocuların tek isteği, yaşadıkları evin tapusuna sahip olabilmek. Depremde, ağabeyini ve babasını kaybeden, 5 saat enkaz altında kalan ve şimdi annesiyle Arızlı’da yaşayan Çisem Uğur, dönemin Kızılay yetkililerinin “Bu evler sizin” dediğini söylüyor. 2006’dan bu yana depremzedelerin kira ve ortak gider ödemesi yaptığını, bugüne kadar yapılan ödemelerin 24 bin liraya ulaştığını belirten Uğur, “Bizim TOKİ’ye ödeyecek paramız yok. Bu evleri Irak, Türk halkına hibe etti. Kamu binası olamaz” diyor.
‘Oğlumu kaybettim’
Ağabeyini ve kızını kaybeden ve babasından kalan 550 lira yetim maaşıyla geçinen Munise Davulcu, “Buradan başka yere taşınma, ev parası ödeme gücüm yok. Ne olursa olsun evimizden vazgeçmeyeceğiz” diyor. Oğlunu kaybeden, eşinin düzenli bir işi olmayan Meryem Kovsut ise, “Bu ev sizin dediler. Bizimle oynadılar” diye tepkisini gösteriyor. Evlerinde çatlaklar olduğunu, zeminin çöktüğünü anlatan Ramis Gönüller de “Gidecek yerimiz yok. Sonuna kadar dayanacağız ve çıkmayacağız” diyor.
‘Ayşe teyze ömür boyu kalmalı’
Kocaeli Depremzedeleri Derneği Başkanı Nurcan Taşpınar, depremzedelerin barınma sorununun TOKİ konutlarıyla çözüleceğine inanıyor. Taşpınar, 3 bin lira peşin, 200-300 lira aylık ödemeyle depremzedelerin evsahibi olacağını, temeli atılan 700 konutun 2010 sonunda tamamlanacağını söyledi. Taşpınar, Arızlı’da ekonomik durumu yetersiz olanların ömür boyu barındırılması gerektiğini savunarak, “Ayşe Teyze eşini kaybetmiş, tek başına yaşam mücadelesi veriyorsa, orada ömür boyu kalmalı. Ekonomik durumu iyi olduğu halde burada kalanlar ise çıkartılmalı” diyor.
Vali: Kışkırtan marjinaller var
İzmit Valisi Gökhan Sözen’in konuya yaklaşımı ise şöyle: “Konutlar, geçici olarak tahsis edildi. Aynı durumda olan binlerce depremzede varken Arızlı’daki depremzedelere tapu vermek mümkün değil. Kiralarını ödeyen depremzedeleri evlerinden çıkarmayacağız. 45 aileyi kira ödemedikleri için, 5 aileyi de evlerini kiraya verdikleri için çıkarttık. Son dönemde ise kimseyi çıkarmadık, çıkarmayacağız. Teminat istiyorlarsa yazarız. Depremzedeleri çıkarıp bürokratları yerleştirmek söz konusu değil. Kurulduğundan beri orada kamu binası var. Boş olan konutlara bürokratlar yerleşti. 56 bürokrat var. Depremzedelere TOKİ’nin en uygun koşullarla ev vereceğini söyledik, ödeyemeyenlere de ‘yardım edelim’ dedik. Arızlı’da depremzedeleri kışkırtan marjinal gruplar var.”
Ak Partili Işık: Lojman olmasın
Ak Parti İzmit Milletvekili Fikri Işık, seçim bölgesindeki gerginlik için şunları söyledi: “İşin duygusal boyutu, burada vali yardımcısı oturacağına, depremzede otursun. Realitesi ise, burada oturanlar hak sahibi tanımına uyan kişiler değil. Yani, sahibi oldukları ev yıkılmış değil. İzmit’te aynı durumda olup bu hakkı kullanamayan 20 bin kişi var. Yargıya gittiler, ancak, haklı bulunmadılar. Hukuken bu evlerin tapusunu almaları mümkün değil. Kendilerine TOKİ’nin en uygun koşullarla vermeyi taahhüt ettiği evleri önerdik. Çok sayıda kişinin bunu kabul edeceğini düşünüyorum. Deprem konutları 80-90 metrekare yapılırken, bu konutlar 130 metrekare. ‘Daha sonra kamu lojmanı yaparız’ denilmiş. Bu düşüncenin içinde iyi niyet yok. Deprem için yapılan konutlar sadece bu amaçla kullanılmalı. Ben, kesinlikle kamu lojmanı olmasına karşıyım. 2010’da depremzedeler TOKİ konutlarına geçince, bürokratlar da burayı boşaltmalı. Binalar Kızılay’a devredilmeli.”