Depremle yaşamaya alışık olan Japonlar, sarsıntıları önceden tespit etmek için kolları sıvadı. Çalışmalarını arzın merkezine çeviren bilim adamları 'Japonya' isimli dev bir burgu geliştirdi. Dünyanın kabuğunu delerek 7,5 kilometre derinliğindeki 'manto' tabakasına ulaşmayı planlayan Japonların, icat ettiği 52 bin ton ağırlığındaki sondaj cihazı, neredeyse Titanic ile boy ölçüşecek boyutlarda. Daha çok petrol endüstrisinde kullanılan bu tür cihazları geliştiren Japonlar, ilk kez bu kadar derinliğe inerek depremi önceden tespit için çalışacak.
Sistem nasıl çalışacak?
Bu çalışmayla birlikte dünyanın büyük bir kısmını oluşturan manto tabakası ilk kez incelenecek. Manto tabakasının, yerkabuğuyla birleştiği bölge 'deprem yuvası' olarak adlandırılıyor. 7,5 kilometrelik seyahatle pek çok sismik bilgiye kolaylıkla ulaşılacak. Bilim adamları, şimdiye kadar dünyanın geçmişine bakarak kayaç tabakalarının hareketini ve depremlerin ne kadar sık tekrar ettiğini ölçebiliyorlardı. Ancak olası depremin zamanlaması tam olarak bilinmiyordu. Manto tabakasına yakın yerleştirilecek elektronik duyargalar, hareket halindeki kayaçlardaki gerilimi ölçebilecek. Tabakalar kırılmadan önce bilim adamlarını uyarabilecek. Böylece önceden deprem tahmini yapılacak. Daha önce ABD'li bilim adamları, dünyanın merkezine doğru açılan bir delikten yerkabuğunun en alt tabakasına ulaşmayı başarmıştı. Ruslar, Almanlar, Azeriler de petrol aramak için arzın merkezine inen sondajlar yapmıştı.
Prof. Dr. Ahmet Ercan: Japonlara aferin
Çalışma dünyada yeni bir çığır açacak. Çünkü bilim adamları şimdiye kadar en çok 50 metreye kadar indi. Yani şu anda genelde yüzeydeki çalışmalara bakılıyor. Dünyadaki en şiddetli depremlerin odak derinliği ortalama 7-15 kilometre. Bunlara sığ depremler diyoruz. En yıkıcı depremler sığ depremlerdir. Japonların indiği derinliğe yerleştirilecek olan gerginlik ölçer ve yamulma ölçer cihazları, deprem olmadan önce o bölgedeki çatlama ve şişmeyi doğrudan iletecektir. Depremi önceden tespit mümkün olabilecektir. Çalışma heyecan duyulması gereken bir araştırma.
Prof. Dr. Naci Görür : Bu mümkün değil
Kıta ve okyanus altlarındaki yerkürenin kabuk kalınlığı farklıdır. Okyanus altındaki tabaka en fazla 10 kilometre, kıta üzerindeki kabuk tabakası ise 30-40 kilometre civarındadır. Ruslar bu çalışmayı kıta üzerinde yaptılar. Bu tür faaliyetlerde en fazla yer katmanlarıyla ilgili bilgiler alınır, havasız ortamdaki canlı izlerinin varlığı sorgulanabilir. Japonların bu çalışmasına rağmen depremin önceden tespiti mümkün değildir.