Foto: Berk Özkan (AA)
Yaşanan 2 deprem nedeniyle birçok evin kullanılamaz hale geldiği Van'da büyük korku yaşayan halk, soğuk havanın da etkisiyle çareyi başka şehirlerdeki yakınlarının yanına gitmekte buldu.
Van'ın en işlek caddelerinden biri olan 2 Nisan Caddesi, sessizliğe büründü. Normalde yoğun bir araba ve yaya trafiğinin olduğu caddede, yoldan geçen tek tük arabalar ile yıkık binalardaki evlerini boşaltmaya çalışan vatandaşlardan başka kimse bulunmuyor. Vatandaşlar, evdeki eşyalarını bir an önce boşaltmak istediklerini, ancak yüksek miktarda fiyatlar teklif etmelerine rağmen eşyalarını taşıyacak eleman bulmakta çok büyük sıkıntı yaşadıklarını söyledi.
İş merkezlerinin ve dükkanların yoğun olduğu caddelerden biri olan Zübeyde Hanım ve Maraş caddelerinde de iş yerlerinin neredeyse tamamının kapalı. Söz konusu caddelerdeki market ve lokantaların da büyük bir kısmı kapalı olduğu için vatandaş yiyecek ve ihtiyaç maddesi bulmakta zorlanıyor.
Van merkezde, akşam saatlerinde de hırsızların girmemesi için açık bırakılan veya kapatılması unutulan ışıklar haricinde binaların bulunduğu bölgelerde karanlık ve sessizlik hakim.
Depremi AA muhabirine değerlendiren Van esnafından Yaşar Erik, depremin ardından ailesini de alarak Hakkari'ye bir akrabalarının yanına taşındıklarını ifade etti.
Depremde 2 iş yeri ve 2 evinin büyük hasar gördüğünü belirten Erik şunları söyledi:
''Sitemiz 44 daireli. Hiçbiri oturulacak durumda değil. Tüm komşularımız taşındı. Hepimiz çok perişanız. Evden hiçbir şey alamadık. Çok sayıda akrabamız ve arkadaşlarımız da batıya göç etti. Şu an Hakkari'de Van'dan giden 400 aile bulunuyor. İşlerimizi takip etmek için sabah Hakkari'den kalkıp Van'a geliyoruz. Hakkari'de de kömür sıkıntısı yaşıyoruz. Van'dan oraya kömür götürüyordu esnaf genellikle. Artık kamyon da yok ki Van'dan çevre illere nakliyecilik yapsın. Herkes kendi başının telaşına düşmüş. Van'da bir kahvaltı yapacak yer yok, esnaf açmıyor artçılar olur da altında kalırız diye.''
Nezaket Ulucan da 2 çocuğu ve eşiyle birlikte İstanbul'a yerleşeceğini belirterek, ''2 gündür bilet bulmak için uğraştık. Bugün Van'dan gitme fırsatı bulduk. Burada havalar da çok soğudu. Allah kalanlara yardım etsin'' dedi.
Otobüs firması yetkilisi Musa Özaydın ise gelecek hafta için tüm rezervasyonların dolu olduğunu söyledi. Özaydın, ''Hiç boş yerimiz yok. Bilet talepleri halen çok yoğun bir şekilde bulunuyor. Günde yaklaşık 35 sefer yapıyoruz. Yine de yer bulunmuyor. Bunun diğer otobüs firmaları var, uçak var, yine de yetişemiyoruz yolcuları taşımaya. Van'da artık bitti hayat. Şehre gittiğinde kimseyi bulamıyorsun, bomboş bir şehir. İkinci depremden şu ana kadar tek bizim firmamızdan diğer illere 25-30 bin yolcu taşıdık''dedi.
Binaların yıkımlarına başlandı
Kentte depremler sonrası hasar gören ve yıkım kararı verilen binaların yıkımına da başlandı. Hacıbekir Caddesi'nde oturulamaz durumda olan ve boşaltılan bazı binaların yıkımına Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekiplerince başlandı. Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin de güvenlik önlemi aldığı yıkım sırasında bazı vatandaşlar evlerinden çıkarabildikleri eşyaları kamyonlara yükledi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ekipleri ise hedeflerinin il merkezinde yıkım kararı alınan bütün binaların yıkma işleminin kısa sürede tamamlanması olduğunu kaydetti.
Maddi durumu uygun olan Vanlı depremzedeler, Mersin'de konut almaya veya kiralamaya başladı
Mersin, depremin de etkisiyle Van'dan yoğun göç almaya başladı. Depremzedeler ''yeni bir başlangıç'' için çok sayıda hemşehrilerinin de yaşadığı Mersin'i tercih ediyor.
Mersin Valiliği kayıtlarına göre, Van Valiliği tarafından bildirilen isimler doğrultusunda ilk etapta Silifke ilçesine bağlı Atayurt beldesindeki Kapızlı 23 Nisan Spor ve İzcilik Tesisleri'ne yerleştiren depremzede sayısı 650'ye ulaştı.
İlerleyen günlerde 400'den fazla kişinin daha Erdemli ilçesine gelmesi beklenirken, bunlardan 88'i İller Bankası Tesislerine, 250'si Alata Bahçe Kültürleri Tesislerine, 100'ü ise Ayaş Toros Tesislerine yerleştirilecek. Talebin artması halinde Silifke'ye bağlı Taşucu beldesiyle Aydıncık ilçesinde de depremzedelere barınacak yer oluşturulması için de çalışma başlatıldı.
Maddi durumu iyi olmayan aileler valilikler kanalıyla Mersin'e gelirken, gelir seviyesi biraz daha yüksek olan aileler ise, kentte ev kiralamaya ve ev satın almaya başladı.
Artan konut talebi emlak piyasasını hareketlendirmeye başladı
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu (TEMFED) Genel Başkan Yardımcısı ve aynı zamanda Mersin Emlakçılar Odası Başkanlığı görevini yürüten Yavuz Selim Madenli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Mersin'in genel olarak ucuz konut imkanlarıyla dikkati çektiğini söyledi.
Şu an için kentte 50 bin TL'den, 750 bin TL'ye kadar değişen fiyat aralıklarında ev satın alınabildiğini ifade eden Madenli, ''Mersin, her keseye uygun eve sahip. Ayrıca büyükşehir olmasına rağmen çok ucuz. Mesela sahil bandında, denize bakan evler 150 bin TL'ye rahatlıkla alınabiliyor. Bunun yanı sıra Akdeniz ikliminin hakim olduğu bölge hava şartları nedeniyle de tercih sebebi oluyor'' dedi.
Madenli, bu etkenlerin Mersin'i depremzedeler için cazip hale getirdiğini dile getirerek, şöyle konuştu:
''Van'dan ayrılan ve uzun vadede dönmeyi düşünmeyenlerin tercihleri arasında Mersin ilk sıralarda yer alıyor. Mersin halkı da depremzedelere kucak açıyor. Fakat arz-talep dengesi nedeniyle fiyatlarda artışın yaşandığını gözlemliyoruz. Şu an için konut ve kira bedellerinin yüzde 10 civarında tırmandığını gözlemliyoruz. Bu artış aslında çok doğal. Çünkü evlere talep arttıkça fiyatlar da bir miktar yukarı çıkıyor. Ama bazı vatandaşlar ise depremzedelere ev satarken, normal müşterisine göre daha fazla yardımcı olmaya özen gösteriyor.''
Mersin'de Vanlı sayısının her geçen gün arttığının rahatlıkla gözlemlendiğini anlatan Madenli, ''Mersin genelindeki emlak ofislerimize günlük ortalama en azından 2-3 depremzede veya yakını gelip, ev fiyatlarıyla ilgili bilgi alıyor. Şimdilik fiyatlarda yüzde 10 civarında artış oldu' diye konuştu.
Depremzedelerden komisyon alınmıyor
Madenli, oda olarak emlakçıların depremzedelerden komisyon almaması için üyelere bir yazı gönderdiklerini vurgulayarak, ''Ama odamıza üye olmayan bazı kişiler mağdurlara yardımcı olmak yerine fiyatları yukarı çekmeye çalıştığını duyuyoruz. Ama bunun insani olarak kabul edilebilir bir tarafı yok. Bazı insanlar bunu yaparken misafirperver vatandaşlarımız ise yazlık evlerini ücretsiz olarak depremzedelere tahsis ediyor'' diye konuştu.
Madenli, boş olan evlerini depremzedelere vermek isteyenlere de yardımcı olabileceklerini anlatarak, bu konuda herkesin odaya başvurabileceğini sözlerine ekledi.