Deprem Riski Altındaki İstanbul’da Binaların Yüzde 20’si Yıkılmak Üzere
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Ali Koçak’ın yaptığı araştırma, İstanbul’daki binaların büyük çoğunluğunun depreme karşı dayanıksız olduğunu ortaya çıkardı.
17 ilçedeki 228 bina üzerinde yapılan araştırmada, binaların yüzde 20’sinin mevcut haliyle dahi hasarlı olduğu, yüzde 80’inin beton dayanımının ve donatı yerleşiminin yetersiz kaldığı, yüzde 42’sinin ise korozyona uğradığı belirlendi.
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Görevlisi Ali Koçak, Küçükçekmece, Avcılar, Bağcılar, Bakırköy, Zeytinburnu, Kadıköy, Ümraniye, Eminönü, Fatih’in de aralarında bulunduğu 17 ilçede kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Koçak’ın inceleme yaptığı 228 binadan 109’unun projeli, 119’unun projesiz yapıldığı ortaya çıktı. Projeli yapılan binaların ise sadece yüzde 25’inin projesine uygun inşa edildiği belirlendi. Ayrıca binaların, yüzde 6’sının 1975 yılı öncesi, yüzde 12’sinin 1976-1980 yılları arası, yüzde 19’unun da 1990-2005 yılları arasında inşa edildiği belgelendi. Bu arada ultrases hızı ve çekiç deneyiyle incelenen beton kaliteleri numune üzerinden analizinde ilginç veriler elde edildi. Buna göre 228 binadan 85’inde depreme dayanım açısından en önemli konulardan biri olan beton dayanım değerleri projesine uygunluk bulunmazken, 116’sının kısmen uyduğu, projeye tam uyumlu bina sayısının ise sadece 27 olduğu ortaya çıktı.
Binaların projeye uygun şekilde inşa edilip edilmediği yönündeki çalışmada ise yine aynı tabloyla karşılaşıldı. Araştırmada binaların, yüzde 13’ünün döşeme sistemi, yüzde 10’unun kolon sistemi, yüzde 47’sinin tüm taşıyıcı sisteminin projeye aykırı olduğu belirlendi. Bu arada yapıların yüzde 42’sinde rutubet ve korozyona rastlanırken büyük bölümünde yetersiz işçilik ve kusurlu imalat olduğu görüldü. Yapıların ne derece güvensiz olduğunu gözler önüne seren araştırmada, mimari ve taşıyıcı sistem düzensizlikleri ve kolon kiriş birleşim yeri hataları gibi kusurlar da tespit edilirken, hemen hemen hiçbir binada yalıtıma rastlanmadı.
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Ali Koçak, araştırma verilerine göre, İstanbul’un deprem olması halinde tahminlerin üzerinde hasar göreceğini öne sürdü. Bilim adamlarının büyük bir depremde büyük hasar görecek binaları yüzde 7-10 arasında tahmin ettiklerini hatırlatan Koçak, dayanıksız binalar yüzünden gerçek hasarın bu senaryolardan daha yüksek oranda gerçekleşeceğini ileri sürdü.