Deprem hasarların giderilmesine yönelik çalışmaları yürüten Afet Bölge Koordinatörlüğü'nün faaliyetleriyle ilgili inceleme yapan Deprem Hesaplarını Denetleme Komisyonu, ödenek ve harcama kayıtlarının ‘‘sağlıksız’’ tutulduğunu, bazı usulsüz ve amaç dışı harcamalar yapıldığını saptadı.
MARMARA depremlerinin yol açtığı hasarların giderilmesine yönelik çalışmaları yürüten Afet Bölge Koordinatörlüğü'nün (ABK) faaliyetleriyle ilgili inceleme yapan Deprem Hesaplarını Denetleme Komisyonu, ABK'nın ödenek ve harcama kayıtlarının ‘‘sağlıksız’’ tutulduğunu, bazı usulsüz ve amaç dışı harcamalar yapıldığını saptadı.
Başbakanlık Teftiş Kurulu bünyesinde oluşturulan Komisyon'un Mayıs 2000'e kadar olan dönemi kapsayan inceleme raporu, dünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. Raporda, ABK'ya Sivil Savunma, Mahalli İdareler Destek ve Afetler Fonu ile Marmara depremi ana hesabından gönderilen ödeneklerden yapılan harcamaların ayrı ayrı kayıtlarının tutulmadığı belirtilerek, ‘‘Yapılan tüm harcamaların hangi kaynaklardan yapıldığının belli olmadığı mizan ve hesaplardan anlaşılmaktadır’’ denildi.
Raporda, Ana deprem yardım hesabından gönderilen 28 trilyonluk ödenekle ilgili denetim yetkisinin Komisyon'da, diğer ödeneklerle yapılan harcamaları denetleme yetkisinin ise Sayıştay ve İçişleri Bakanlığı'na ait olduğu belirtildi. Gelen ödeneklerin de kayıtlarının sağlıklı bir biçimde tutulmadığına işaret edilen raporda, ‘‘Ödenek tablosundaki kayıtların doğru olmadığı araştırmalar sonucunda anlaşılmıştır’’ ifadesi dikkati çekti. Raporda, deprem yardım hesabından gönderilen tutarın 28 trilyon lira olmasına karşın ABK kayıtlarında daha yüksek gösterildiği vurgulandı.
USULSÜZ HARCAMALAR
Raporda, bağış ve yardım hesabının, usulsüz olarak demirbaş, döşeme, taşıt aracı alımı, temsil ve ağırlama gideri, yetkililerin cep telefonu faturalarının ödenmesi gibi amaçlarla kullanıldığı bildirildi.
Bu arada ABK yetkililerinin, istihkak ödemeleri sırasında kestiği damga vergilerini zamanında beyan etmeyerek, bağış ve yardım hesabından pişmanlık zammı ödenmesine neden olduğu saptandı.
Raporda, ABK'nın faaliyet ve harcamalarına ilişkin şu önemli tespitler yer aldı:
Harcamaların ayrı ayrı bütçelerde gösterilmemesinin yanı sıra, gelen ödeneklerin de sağlıklı biçimde tutulmaması nedeniyle deprem yardım hesabından gönderilen meblağın 28 trilyon lira olmasına rağmen ABK kayıtlarında 28 trilyon 200 milyar olduğu görülmüştür.
Bu denetimlerin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için harcamaların yapıldığı kaynak ve fonların açık bir şekilde kayıtlarda gösterilmesi gerekmektedir. Bu gereğin yerine getirilmediği ABK kayıtlarının incelenmesinden anlaşılmıştır.
ABK'ya bugüne kadar bina, tesis, araç, gereç ihtiyaçları için deprem yardım hesabının dışında bir ödenek tahsisi olmamasına rağmen, çalışma masası gruplarına 31.7 milyar, bilgisayar, tv, klima, telefon vs. alımları için 113.9 milyar harcama yapılmış.
ABK'da görev yapan vali yardımcıları ve il koordinatör vali vekilleri için 6 adet binek aracı ile 1 adet 12 kişilik minibüs ve 1 adet panelvan satın alınarak toplam 43.1 milyar lira ödenmiş.
Bu şekilde döşeme, demirbaş ve bilgisayar ile taşıt aracı alımlarının bağış ve yardım paralarının kullanım amacının 576 sayılı KHK'nin genel hükümlerine uygun düşmediği sonucuna ulaşılmış.
Bağışla cep telefonu alınmış
Cep telefonlarına yapılan harcamaların merkezi bağış yardım hesabından gönderilen ödeneklerden karşılanması KHK'nın genel hükümlerine uygun düşmediği gibi bu harcamalar sırasında yetkililerin görevlerini yaparken kayıtsız davrandıkları anlaşıldı.
Bütçe ödeneklerinden karşılanması mümkün olan İçişleri kriz masasına fotokopi makinası alımı, bağış hesabından karşılanarak amaç dışına çıkılmış.
Deprem yardımlarının kullanım amacına uygun olmamasına rağmen temsil ağırlama adı altında bağış hesabı ödeneklerinden harcama yapılmış.
ABK yetkililerinin el koyma ve kiralama tasarruflarında gerekli özeni göstermeyerek daha fazla harcama yapıldığı izlenmiş.
ABK yetkililerinin istihkak ödemeleri sırasında kestiği damga vergilerini zamanında beyan etmeyerek bağış ve yardım hesabından pişmanlık zammı ödemesine neden olduğu saptanmış.
ABK'nın faaliyet ve harcamalarının azalmasına rağmen yetkililerin personel azaltımına gitmeyerek bağış ve yardım paralarından gereksiz harcama yapılmasına neden oldukları sonucuna ulaşılmış.