Deprem Güvenliğinde Son Nokta: Sabiha Gökçen Dış Hatlar Terminal Binası
30 ayda tamamlanması planlanırken 18 ayda açılışı yapılan Sabiha
Gökçen Havaalanı yeni terminal binası, güncel teknoloji haberleri
portali wired.com'da 'İstanbul, dünyanın en büyük
deprem güvenli yapısını açıyor' başlığıyla duyuruldu. Mimari tasarımı
Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığı, mühendislik tasarımı ise
Arup tarafından gerçekleştirilen Sabiha Gökçen Dış
Hatlar Terminal Binası, bir deprem sırasında dalagalanmalara göre
hareket edebilmesine olanak sağlayacak 300 izolatör üzerine
inşa edilmiş. Yapı, değişken güç dalgalarının yaratacağı baskıdan korunmak için
bağımsız bir birim gibi hareket edebilecek biçimde tasarlanmış.
Arup
Türkiye'den Atilla Zekioğlu, söz konusu tasarımı, gelecek için
bir model olarak değerlendiriyor. Sistemin, yapının geniş aralıklı
hareketlenmelere uyumlu bir şekilde cevap vermesine olanak tanıdığını söyleyen
Atila Zekioğlu, böylece depremin açığa çıkardığı enerjinin yutulduğunu
belirtiyor. Yeni terminal binası, izolatörlerin yapının hareketlerini yumuşatıcı
özelliğiyle normal koşullarda yaşayacağı sarsıntının yalnızca beşte birini
hissedecek.
Zekioğlu ve ekibi, tasarım aşamasında 14 farklı
deprem simulasyonu kullanmışlar. Zekioğlu yaptıklarını, dünyada çeşitli
testlerle şimdiye kadar üretilmiş olan datayı alıp, kendi sismik simulasyon
programlarının olanaklarını test etmek olarak tanımlıyor.
Dyna
olarak adlandırılan bu program, aslında, 1970'lerde Lawrence Livermore
National Laboratory'de geliştirildi. Otomobil kazalarından depremlere
kadar pekçok durumda farklı malzemelerin nasıl tepkiler verebileceğini
modellemek için kullanılıyor. Program, Zekioğlu gibi mühendislere işverenin
beklentilerini birebir karşılayabilme olanağı veriyor; çünkü istenen sadece
depremden sonra da ayakta kalabilecek bir havaalanı ya da hastane değil,
fonksiyonel olması da gerekiyor.
New York Eyalet Üniversitesi'nden sismik
yalıtım uzmanı Michael Constantinou, İstanbul'da
gerçekleştirilen projenin daha önce San Fransisco Havaalanı Dış Hatlar
Terminalinde uygulanan sisteme çok benzediğini, ancak daha yeni sismik izolasyon
aparatları kullandığını belirtiyor. Constantinou, Earthquake Protection Systems
tarafından üretilen bu yeni tip üçlü sürtünme sarkaç izolatörlerin (triple
friction pendulum isolators) daha kompakt bir yapıya sahip olduklarını ve
yapının maliyetini de düşürdüklerini söylüyor.
Sabiha Gökçen Dış Hatlar
Terminal Binası, sekiz şiddetinde bir depreme dayanabilecek.