garajistanbul'un İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı desteğiyle hayata geçirdiği İSTANPOLİ, yıl boyunca İstanbul’un farklı ve görünmeyen hayatlarına odaklandı. İSTANPOLİ’nin son oyunu "Dağaçar Bey ve Çöpün Altın Tektoniği"nde, Avrupa’lı ünlü performans grubu Rimini Protokoll katı atık toplayıcılarının hikayeleri ile Ekim ayında garajistanbul’da.
"Dağaçar Bey ve Çöpün Altın Tektoniği", şehre olan üstünkörü bakışı reddederek şehrin içinden bireysel bakış açılarını dürüstçe dışa vuran bir oyunun başlığı olarak sunuluyor.
Dağaçar Bey, "İstanbul’un taşı toprağı altın" diyerek elinde çekçeği, bu altından az da olsa payını alabilmek için yola koyuluyor: Her gece sayısız genç adam İstanbul’un sokaklarına akın edercesine, yerlerden ve dükkan önlerinden başkalarının atıklarını toplayarak kendileri ve Doğu Anadolu’daki aileleri için bu çöpleri ufak miktarlarda da olsa paraya çeviriyor.
Helgard Haug ve Daniel Wetzel de onlara şehir içindeki bu yolculuklarında eşlik ederek, dünya piyasasında bakırın, demirin, altının fiyatlarına göre değişen çöp piyasasına olan bu mikroskobik bakış açısını paylaşıyorlar. Hayatta kalma stratejileri ile kırılgan zeminin hassas hareketlerini göz önünde bulunduran yönetmenler, Deprem Gözlem Merkezi’ni ve jeologları oyuna dahil ediyorlar.
Oyunda Dağaçar Bey ve arkadaşlarına ışık ile perde arasındaki alanda şehre ve şehirde yaşayanlara dair hikayeleri anlatacak olan bir karagöz oyuncusu da eşlik ediyor.
Gerçeklik Akımı'nın yaratıcısı; Rimini Protokoll
Giessen'de bulunan Institut für Angewandte Theaterwissenschaft'ta eğitim gören Helgard Haug (1969), Stefan Kaegi (1971) ve Daniel Wetzel (1969), Rimini Protokoll adı altında birlikte çalışıyorlar. Alternatif tiyatro sahnesi üzerinde güçlü bir etki yaratan ve "Gerçeklik Akımı" (Theater der Zeit) olarak bilinen tiyatro akımının öncüleri ve yaratıcıları arasında yer alan sanatçılar, her bir projeye belli bir alandaki somut bir olayla başlıyor ve yoğun bir araştırma süreciyle bunu geliştiriyorlar. Gerçeklik ile kurgu arasındaki gri alanda oluşturdukları dramatik çalışmaları uluslararası boyutta ilgi çekiyor. Rimini Protokoll, 2000 yılından beri tam da bu sebeple “uzman-bilirkişi” (experts) denilen, profesyonel olmayan aktörlerce yorumlanan "uzman tiyatrosu"nu (theatre of experts) sahneye ve kent alanlarına taşıyor.
Rimini Protokoll’ün yönetmenleri son 10 yılın kendini ifşa etme gösterilerine ihtimam ve özenle yaklaşarak, kimseyi gösterinin odak noktasına oturtmuyorlar. Bu nedenle tumturaklı bir şekilde "meslekten olmayan" kişilerden ziyade, "günlük hayatın bilirkişileri" hakkında konuşuyorlar. Bu "bilirkişiler", aydın izleyici kitlesini kendi yaşamlarına davet ederek onları bilmedikleri dünyalar hakkında aydınlatıyorlar. Bir yandan da politikanın sadece bir gösteriye indirgendiği, baştan aşağı tasarımdan oluşan bir evrende kendi eksiklerinden, sinirli hallerinden, konuşma zorluklarından ve çok da mükemmel olmayanın cazibesinden yararlanıyorlar. (Der Spiegel, 2009)
Yapımcılığını garajistanbul'un üstlendiği “Dağaçar Bey ve Çöpün Altın Tektoniği”, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın desteği ve Hebbel am Ufer, Berlin, Rimini Apparatve RUHR.2010 Kulturhauptstadt Europas, Rotterdamse Schouwburg ile Utreht Stadschouwburg'un işbirliğinde sahneleniyor.
Oyunun; Ruhr 2010 Kulturhauptstadt Europas, Berlin HAU, Rotterdamse Schouwburg’a ve Utreht Stadschouwburg’a da turne yapacağı belirtiliyor.
DAĞAÇAR BEY VE ÇÖPÜN ALTIN TEKTONİĞİ
İSTANPOLİ 5
Yönetmen: Helgard Haug, Daniel Wetzel (Rimini Protokoll)
Dramatürji: Sebastian Brünger
İstanpoli Koordinatörü: Aslı Demir
Yönetmen Yardımcısı: Pınar Başoğlu
Sahne Düzenlemesi: Yiğit Adam
Ses Tasarım: Selçuk Artut
Işık Tasarım: Turan Tayar
Ses Tasarım Asistanı: Alp Tugan
Işık Tasarım Asistanı: Ahmet Ozan Tarhan
Oyuncular: Abdullah Dağaçar, Aziz İdikurt, Bayram Renklihava, Hasan Hüseyin Karabağ, Mithat İçten
Tarihler:
15 Ekim 2010, Cuma (Prömiyer)
16 Ekim 2010, Cumartesi
17 Ekim 2010, Pazar
Saat: 20.30
Tam: 25 TL / İndirimli: 20 TL / Öğrenci: 15 TL
İSTANPOLİ hakkında ayrıntılı bilgi için ilerleyiniz.
İSTANPOLİ hakkında
A.B.D.'den Claude Wampler, Belçika'dan Michel Laub, Almanya'dan Rimini Protokoll, Brüksel ve Berlin’de üretimini sürdüren Meg Stuart (Damaged Goods) ve Türkiye'den Övül Avkıran-Mustafa Avkıran [10+]'ın hazırladıkları oyunlar, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Programı kapsamında, 2010 yılı boyunca garajistanbul'da...
İSTANPOLİ, İstanbul’dan Övül Avkıran – Mustafa Avkıran [10+], Belçika’dan Michael Laub, Brüksel ve Berlin’den Meg Stuart &Damaged Goods, Berlin’den Rimini Protokol’ün İstanbul için hazırladıkları projelerden oluşuyor.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın desteğiyle garajistanbul tarafından gerçekleştirilen İSTANPOLİ, İstanbullularla, İstanbul’a dair ve İstanbul için gerçekleştirilmekte olan ve “Başka İstanbul Var!” sloganıyla hayata geçen 5 performans projesinden oluşmakta.
İSTANPOLİ’nin İstanbul’un eski isimlerinden biri olduğu söylenir ve “şehre doğru” ya da “şehrin içinde” anlamına gelir. İSTANPOLİ, İstanbul’un başka yüzüne ve sahneye az taşınan insanların hikâyelerine odaklanma amacıyla hayata geçen 5 performans projesinden oluşuyor. Bu projelerden ilk dördü hayata geçti. İSTANPOLİ projesinin son durağı Rimini Protokoll ve katık atık toplayıcılarının hikayesi.
Uluslararası üne sahip yönetmenler, İstanbul’daki dans, müzik, tiyatro, film, medya ve görsel sanatlar disiplinlerinden profesyonel sanatçılar ve çoğunlukla profesyonel olmayanlarla iş birliği yapmak üzere garajistanbul tarafından İstanbul’a davet edildiler.
Yönetmenlerden bazıları kendi topluluklarıyla çalışmalarını sürdürmesine rağmen her biri, daima topluluk dışındakilerle, profesyonel ve profesyonel olmayanlarla iş birliğine açık isimlerdir. Gösteri sanatlarında “gerçek akımı”nın yaşandığı bugünlerde, her bir yönetmen, kendi malzemesini ve hikâyelerini gündelik yaşamdan ve sıradan insanlardan alarak oluşturuyor. İSTANPOLİ bu nedenle günümüz İstanbul’unu ve Türkiye’sini yansıtan bir proje. İSTANPOLİ, İstanbullu olmanın ne demek olduğunu sorgulamaya çalışıyor.
İSTANPOLİ -1
Övül Avkıran – Mustafa Avkıran [10+], İstanbul
KASSAS
Dünya Prömiyeri: 4 Ocak 2010
Övül Avkıran ve Mustafa Avkıran İstanbul’un seyyar satıcılarını iftiharla sunar…
04 Ocak 2010’da prömiyeri gerçekleşen KASSAS, İSTANPOLİ projesinin ilk oyunu. Övül Avkıran - Mustafa Avkıran [10+], İstanbul'un hurdacısı, simitçisi, macuncusu, boyacısı, bayrakçısı, taksitcisi, bozacısı, nohut-pilavcısı, midyecisi, hallaçı, kalaycısı, çiçekçisi, falcısı, ciğercisi, bileycisi ve daha fazlası ile aynı sahnede olduğu bu projede seyyar satıcılara odaklanıyor. KASSAS’ta herkes kendi İstanbul’unu ve kültür başkentini anlatıyor.
Eski zamanlarda Kassas, kafasından hayali hikâyeler anlatan, anlattığı hikâyeye kendisini de katan ve kıssadan hisse çıkartan gezgin anlatıcılara denirmiş. Övül Avkıran ve Mustafa Avkıran, İstanbul’un şimdiki Kassas’ları olsa olsa seyyar satıcılardır diyerek İstanbul kazan, onlar kepçe seyyar satıcıların peşlerine düşüyor.
Seyyar satıcılar söyledi, Övül Avkıran - Mustafa Avkıran dinledi. Şimdi seyyar satıcıların gözüyle İstanbul’u onlar anlatıyor, biz dinliyoruz.
İSTANPOLİ -2
Claude Wampler, New York
PERFORMANS (kariyer bitiren)
Dünya Prömiyeri: 17 Şubat 2010
17 Şubat 2010’da prömiyeri gerçekleşen PERFORMANS (kariyer bitiren), İSTANPOLİ’nin ikinci projesi olarak hayat geçti. Dans, opera ve oyunculuk alanlarında eğitim almış ve Doğu Pensilvanya'da büyümüş Wampler, New York'un istisna sanatçılarından biri. PERFORMANS (kariyer bitiren) projesini sanatçı daha önce New York için tasarladı. İstanbul için yeniden tasarladığı bu oyunda sanatçı kendisine yeni bir başlangıç ya da temiz bir son yaratmış olabileceğini söylüyor. Bu nedenle “kariyer bitiren” ifadesi burada sadece bir ironi olmaktan çıkıyor. Wampler aslında her yeni performansın “kariyer bitiren” olabileceğini söylüyor.
PERFORMANS (kariyer bitiren)’da seyirciler, bir saate yakın sahnede bir provayı canlı heykeller olarak izlediler. İlk kez duydukları bir şarkının provasına tanık oldular. Ardından müzik grubu SAKİN sahneye gelerek şarkıyı canlı olarak söyledi. En büyük sürpriz, seyircilerin kimin gerçek seyirci, kimin oyunun içinde olduğunu bilmemeleriydi. Seyirciler bunu iki hafta sonra kendilerine gönderilen videolarla anladılar.
Claude Wampler, İstanbul için PERFORMANS (kariyer bitiren)’ı yeniden tasarlarken İstanbullular ve İstanbullu sanatçılarla çalıştı. İstanbullu müzik gurubu SAKİN ve İstanbullular bu performansın oyuncuları arasında yer aldı. Seyircilerin şimdiye kadar yaşamadıkları bir izleme deneyimi ile karşılaşmalarını da amaçlayan Claude Wampler, her seyirciye kendine özgü bir izleme deneyimi yaşattı.
İSTANPOLİ 3
Michael Laub
Remonte Control Productions, Europe
İstanbul Portreleri – Aktris Adayları ve Aktrisler
Dünya Prömiyeri: 28 Nisan 2010
İSTANPOLİ’nin üçüncü projesi olan İstanbul Portreleri, Michael Laub’un dünyanın çeşitli sahnelerinde büyük bir ilgi ile gerçekleşmiş olan Portre Serileri çalışmasının İstanbul ayağını oluşturuyor. Portre Serileri çalışmasının İstanbul ayağı için Ekim 2009 tarihinden itibaren İstanbul’da çalışmalarına başlayan Michael Laub, anti-ilizyonist tiyatronun kurucuları arasında yer alıyor. Michael Laub, Portre Serleri’ni daha önce Hamburg Şehir Tiyatrosunda, Berlin’de ve dünyaca ünlü performans sanatçısı Marina Abramoviç ile birlikte gerçekleştirdi.
28 Nisan 2010’da dünya prömiyerini yapan İstanbul Portreleri için Michael Laub, Ekim 2009’dan bu yana İstanbul’da çalışmalarını sürdürüyor. Bu çalışmalar sırasında yaptığı seçmelerde 200’den fazla profesyonel ve profesyonel olmayan oyuncu ile görüştükten sonra sadece kadınlar ile çalışmaya karar verdi. İstanbul Portreleri’nde İstanbul’da yaşayan 10’dan fazla kadın, kendi hikâyelerini sahne üzerinde seyirci ile paylaşıyor.
İSTANPOLİ 4
Meg Stuart & Damaged Goods
Brüksel / Berlin
Yoldan Çıkış/ Off Course - Workshop 2010
Sunum Gösterimi: 16 Eylül 2010 Perşembe
İSTANPOLİ’nin dördüncü projesinde çalışmalarını Belçika’da sürdüren Meg Stuart, İstanbullu dansçılara İstanbul için atölye düzenledi.
garajistanbul’da yapılan iki haftalık yoğun doğaçlama ve araştırma odaklı atölye çalışmasının ana başlığını ‘yer değişim’ fenomeni oluşturuyor: Yoldan Çıkış.
Bu atölye çalışmasında Meg Stuart katılımcılarla birlikte zorunlu geçiş süreçlerinin doğasında bulunan rahatsızlığı ve politik, soyut, mizahi unsurları irdeledi.
Değişken fiziksel ve mekânsal sınırları, sürüncemede kalan bekleyişleri, yoldan saptırılışları gözlemleyerek kurgulanan görüntülerin ve hareketlerin yer değiştirmesiyle, dengesiz yapılar halinde birlikte hareket eden katılımcılar, nihai olarak eğreti dayanışma üslupları üzerine yoğunlaşarak bir sunum hazırladılar.
Yoldan Çıkış/Off Course atölye çalışması İSTANPOLİ 4 çerçevesinde 2010 AKB Ajansı desteği ve yine 2010 AKB Ajansı ana projesi olan Dans Platform ortaklığı ile gerçekleşti.