Türkoloji üzerine araştırmalar yapan Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necati Demir, Çorum’da da bir dizi çalışma gerçekleştirdi. Demir, araştırma gezileri sırasında, Çorum’un yüksek noktasındaki ormanda çok sayıda balbalların yer aldığı toplu mezarlık ve kurganlarla karşılaştı. Cep telefonu kamerasıyla alanı kayda alan Demir, toplu mezarların 1071 öncesi Türk mezarlığı, kurganların ise Göktürk dönemine ait olduğunu değerlendirdiğini aktardı. Görüntüleri 'Çorum'da 1071 öncesi Türk mezar ve kurganları. Salur damgalı' notuyla sosyal medyadan paylaşan Demir, bölgenin korumaya alınarak, kazı çalışması başlatılması için ilgili kurumlara başvuruda bulunacağını söyledi.
DHA’da yer alan habere göre; define avcılarının talan etmesinden endişe duyduğu için keşif iddiasında bulunduğu alanın adresini vermeyen Prof. Dr. Demir, çocuk mezarı bulunmadığını, bölgenin muhtemelen savaş sonrası oluşturulmuş şehitlik olabileceğini söyledi. Toplu mezarlığın taş yapısının Altay ve Tanrı Dağları’ndaki kurganlara çok benzediğini kaydeden Demir, "Balbal taşları çok yıpranmış, erimiş adeta. Türk kültürü unsuru olduğu balballardan belli. Çok geniş bir alan. Evet, bir kazı yapmadan 1071 öncesi olabileceğini söylememin nedeni kurganlar. Bu kurganlar Altay Dağları, Tanrı Dağları'ndaki kurganlara benziyor. Kazı yapılması gerekir. 1071 öncesi, diye düşündüğüm bir toplu mezarlık ancak en doğru bilgilere kazı yapıldıktan sonra ulaşılabilecektir. Bir an önce sit alanı yapılmalı, koruma altına alınmalı." diye konuştu.
‘Türk tarihinin parçası’
Prof. Dr. Demir, mezarlığın tam anlamıyla Türk tarihinin parçası olduğuna dikkat çekerek, "Bu mezarlık, tam anlamı ile Türk tarihinin bir parçası durumundadır. Mezarların başlarında 2 metreye varan yükseklikte balbal taşları bulunmaktadır. Mezarların başına balbal taşı koymak Köktürk ve Uygur devleti döneminden kalma bir Türk geleneğidir. Ayrıca mezarlığın hemen bitişiğinde Köktürk dönemi geleneği ile düzenlenmiş 2 adet de kurgan bulunmuştur. Türk geleneklerine göre düzenlenmiş kurganlar ile mezar taşları, buranın Türk kültürünün bir parçası olduğunu hiç şüpheye yer koymayacak derecede ispatlamaktadır." dedi.
Kurganlara ilişkin de değerlendirmede bulunan Demir, "Çorum’daki sahipsiz bu mezarlık, mezar başlarındaki çok yüksek balballara göre iki dönem arasında oluşturulduğu anlaşılmaktadır. Kurgan, korumak sözcüğünden türetilmiş Türkçe bir sözcük olup ölülerin korunması için oluşturulan mezarlara denmektedir. Kurganlar, önemli kişiler için inşa edilen mezarladır. Bütün bunlara dikkat edildiğinde Çorum yakınlarında tespit edilen mezarlığın 1071 yılı öncesi Anadolu’ya gelip yerleşen Türklere ait olduğu anlaşılmaktadır. Mezarlıkta çocuk kabri olmadığı için bir savaş sonrası oluşturulduğu düşünülmektedir." diye konuştu.