Türkiye’nin üç önemli mimarı Milliyet Emlak için konuştu. Murat Tabanlıoğlu, Gökhan Avcıoğlu ve Bünyamin Derman’ın ortak görüşü son dönemde kısmen iyi projeler ortaya konulmuş olsa bile bunun yeterli olmadığı yönünde. Mimar Murat Tabanlıoğlu, son 30 yılda iyice içine kapanan günümüz insanını bir araya getirebilecek mimari tarzlara ihtiyaç olduğuna dikkat çeken isim oldu. Bu noktada artık uluslararası platformlarda yetkinliklerini kanıtlamış yerli mimarların daha çok değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Tabanlıoğlu, mimaride geleneksel olandan faydalanan, ancak bugünün anlayışı ve teknolojisiyle tasarlanan çağdaş mimarlıktan yana olduğunu kaydetti.
19. yüzyıl geleneği unutuldu
Gökhan Avcıoğlu ise, mimari-şehir dengesinin kontrol dışına çıktığı zaman dilimi olarak tanımladığı günümüzde 19. yüzyıl yapım geleneğinin yeniden hayata geçirilmesi gerektiğini ifade etti. Bu mimari anlayışın alışveriş, gezme ve yaşamayı birbirine kaynaştırdığının altını çizen Avcıoğlu, “Şehir kültürünü eski tatlarda ve ruhlarda geri getirecek bir plan gerekli” dedi.
Bünyamin Derman, konut üretimindeki benzeşmeye dikkat çekerek, bunun kökenlerini Sanayi Devrimi’ne kadar uzandığını dile getirdi.
‘İstanbul’daki mimar-şehir dengesi kontrol dışına çıktı
GAD Architecture Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Avcıoğlu, günümüzü, “ Mimari-şehir dengesinin kontrol dışına çıktığı bir zaman dilimi” sözleriyle tanımladı. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde bu sıkıntının daha yoğun yaşandığını belirten Avcıoğlu, “Çünkü yeni yapı ihtiyacı öyle had safhadaki boyası bile daha kurumadan taşınılması gereken binalar söz konusu olabiliyor” dedi. Alışveriş, gezme, tozma ve yaşamayı birbirine kaynaştıran 19. yüzyıl yapım geleneğinin unutulduğunu ifade eden Avcıoğlu, günümüzde girişimci, mimar, üretici ve satıcının bilgisine ve yeteneğine göre ayrık, kopuk tipolojilerin yaratıldığının altını çizdi. Avcıoğlu, artık altyapı, alternatif enerji gibi konuları da gündemine alan ve dersini iyi çalışmış cesaretli girişimcilerin, belediye başkanlarının ve şehir planlamacılarının şehir kültürünü eski tatlarda ve ruhlarda geri getirecek bir plan geliştirmeleri gerektiğini ifade etti.
İstanbullunun önceliği başka
Duyduğu endişeyi, “Bütün düzenlemeler, beş-altı katlı apartman tiplemelerine dayalı. Geliştirmeciler, mimarlar odası, mimarlar, şehirciler ve satanlar aynı oldukça Kütahya’dan Kars’a, bütün şehirler aynı olacak. TOKİ apartman binaları her yeri sarmaya devam edecek” sözleriyle dile getiren Avcıoğlu, İstanbul özelinde ise şöyle konuştu: “İstanbullu bırakın çeşitliliği, şu anda kaliteli yaşam ve çevre ihtiyacı duyuyor. Yani, depreme, doğal afetlere ve zamanın getirdiklerine dayanıklı, kültürel ve ekonomik çeşitliliği göz önüne alan, yapılara ihtiyaç var. Bu konuda ayar çekme ve düzenleme gerektiren ayrıntılar işini de resmi kurumlar yapmalı.”
Avcıoğlu, bu noktada özellikle büyük bir yatakhaneye döndüğünü düşündüğü Anadolu yakasının üzerinde durulması gerektiğini söyledi.
Herşeyin başlangıcı Sanayi Devrimi oldu
DB Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Bünyamin Derman, konut üretimindeki benzeşmeye dikkat çekti. Benzeşmenin kökeninin Sanayi Devrimi’ne kadar dayandığını söyleyen Derman, “Sanayi devrimi ile başlayan dönem bugün, küresel ölçekte, kültürel ve iklimsel farklılıkların ortaya koyduğu çeşitliliği büyük ölçüde ortadan kaldırarak, gelişen ortak yaşam dili, özellikle konut üretiminde bir benzeşmeye neden oldu” dedi.
Bugünün farkı vurgulanmalı
Şehir içindeki farklı mimari tarzları ve yükseklikleri, bir çeşitlilik oluşturmaları ve kentin geçmişi ile bugünü arasındaki farkı vurgulaması açısından önemli bulan Derman, ancak tüm bunların bir master plan çerçevesinde yapılmasının gerekliliğine dikkat çekti. Derman, bu plan üzerinde, tüm alt ve üst yapının ne şekilde dönüşüp, gelişeceğinin belirlenmiş olması gerekir. Kentin tarihi bölgeleri, kent siluetine etki eden yerler, gelişim alanları, kent hizaları, sokaklar, meydanlar, parklar, neresi bitişik nizam, neresi ayrık nizam tümüyle bu planda yer almalıdır” dedi.
Yabancı çekmecesindeki proje yenilikçi olmaz
Tabanlıoğlu Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Murat Tabanlıoğlu, son 30 yılda yılda iyice içine kapanan insanın önümüzdeki yıllarda daha çok birbilerine rastlamaya, biraraya gelmeye, ilişki kurmaya teşvik edecek mimari tarzlara ihtiyaç olduğuna dikkat çekti. Hızla değişen iletişim biçimlerine uyumlu olarak, yeni fiziksel mekânlara ve bunların önayak olduğu sosyal kurguları da bir başka ihtiyaç olarak gösteren Tabanlıoğlu, diğer taraftan binaların direkt kullanıcılarına yönelik bir yapı olarak değil aynı zamanda kent ölçeğinde etkisi olan bir oluşum olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Mimarı bu noktada inşaat sistemi ve diğer aktörler içinde süreci bir arada kurgulaması, tartması, uygun hale getirmesi gereken unsur olarak nitelendiren Tabanlıoğlu, mimaride desteklediği anlayışı ise, “Yerel ve geleneksel olandan faydalanan, ancak bugünun anlayışı ve teknolojisini tasarıma taşıyan çağdaş bir mimarlık anlayışını destekliyorum” sözleriyle anlattı.
Eski İstanbul
Tabanlıoğlu’nun gerçekleştirdiği konutlarda, bu anlayışın, eski İstanbul evlerinde olduğu gibi yüksek tavanlar ve bol ışık alan mekânlarla görülebileceğini ifade eden Tabanlıoğlu, “Küreselleşmenin etkisi ile dünyanın her yerinde benzer oluşumlar kaçınılmaz olsa da yapının bulunduğu yerin niteliklerinin, malzemenin, yaşam biçiminin tasarımda yer alması tasarımı özgün yapar.
Zararlı yaklaşım
Bu nedenle yabancı mimarların çekmecelerinden çıkartıp verdikleri projelerin yenilikçi değil aksine zararlı olduğunu gözlemliyorum. Türkiyeli mimarların uluslararası platformlarda da mesleki yetkinliklerini kanıtladığını görüyoruz. Artık ülkemizde iyi yatırımcıyla bir araya gelinebildiğinde iyi mimarlık örneklerinin verilebildiğini düşünüyorum” diye konuştu.
Hayalet siteler doğacak
Sadece üst gelir grubuna hitap eden konutların değil özel sektör ya da devlet eliyle yapılan sosyal konutların da tasarım anlayışıyla üretilmesi gerektiğine dikkat çeken Tabanlıoğlu, aksi taktirde şehirlerin, insanların yaşamak istemediği hayalet sitelerle dolacağını kaydetti. Bu anlayışla hayata geçirdikleri projelere dikkat çeken Tabanlıoğlu, Levent Loft ve Sapphire’i gösterdi.