Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO), kültürel ve doğal varlıkları kapsayan kamu taşınmazlarının yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere tahsis edilmesini öngören "Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik"in iptali için dava açtı. ÇMO, kamu taşınmazlarının süre sonunda tekrar uzatmak üzere yetmiş beş yıl süreyle tahsis edilmesine olanak sağlayan bu yönetmeliğin, geri dönüşü olanaksız yıkımlara yol açacağını, Anayasa'ya ve Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu söylüyor.
Kamu taşınmazları, "kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi kapsamında mevcut; her tür ve dereceden sit alanları, orman alanları, ağaçlandırma alanları, tarım alanları, zeytinlikler ve kıyıları" kapsıyor. Yönetmelik 21 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayınlanmış ve yürürlüğe girmişti.
İlk örnek Çeşme
Yönetmeliğin uygulama alanına şimdilik "Turizm Kentleri" ilan edilen Çeşme, Dalaman, Didim, Kuzey Antalya, Manavgat/Oymapınar bölgesinde 104 bin hektar kamu taşınmazının dahil edildiğini belirten ÇMO, uygulamadaki ilk örneğin Çeşme olduğuna dikkat çekti:
"Yönetmeliğe dayanarak 25 Eylül ve 31 Ekim tarihinde, Çeşme Yarımadası'nda orman ve doğal ve arkeolojik sit alanı vasfında, geniş bir kıyı bölgesini de kapsayan toplam 5 bin hektar kamu taşınmazının tahsisine karar verildi.
"Yönetmelik, ülkemizin değerli kamu taşınmazlarının yabancı gerçek ve tüzel kişilere hiçbir sınırlamaya tabi olmadan devrini de öngörüyor. Çeşme Turizm Kenti için Bakanlık İnternet sitesinde ilan edilen yatırım maliyeti 12 milyar YTL, yani yaklaşık 9 milyar ABD doları. Bu yatırım maliyetini hiçbir yerli girişimcinin karşılayamayacağı açık. Yönetmelikle kamu taşınmazları yabancılara, sadece yabancı olmaları sebebiyle hiçbir yasal sınırlama olmadan devredilecek."
Odanın yönetmeliğin iptal edilmesiyle ilgili bazı gerekçeleriyse şöyle:
- Anayasa'yla koruma altına alınmış olan hassas alanlar özel girişimcilerin tasarrufuna açılıyor.
- Tarihsel, kültürel ve doğal varlıkların koruma yükümlülüğü göz ardı ediliyor.
- Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası'nın koruma altındaki taşınmazların devrine ilişkin yasak ve sınırlamalarına aykırı.
- Ormanların yok olmasının önü açılıyor.
- Tahsis edilecek kamu taşınmazlarının kapsamı genişletiliyor.
- Tahsislerde Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yetkileri daraltılıyor.
- Tahsislerde şeffaflık öngörülmüyor.
- İmar planı olmayan yerlerin de tahsisi öngörülüyor.
- Diğer bakanlıkların yetkileri ortadan kaldırılıyor.
- Kamuya ek külfetler yükleniyor.
- Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yetkisi, yasaya aykırı olarak devrediliyor.
- Yabancılara sınırsız tahsisin önü açılıyor.