Yabancıların kayıt dışı çalışmalarının önlenmesi, yerli-yabancı işgücü dengesi kurularak, nitelikli yabancı işgücünden de yararlanılmasını öngören "Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı", 29 Haziran 2016 tarihinde TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda kabul edildi. Tasarıyla birlikte yeni soru işaretleri de gündeme geldi.
Cumhuriyet gazetesinden Çiğdem Toker, "Çinli mimar akını" başlıklı yazısında, Türkiye’de işsiz mimar ve mühendis sayısı 100 binin üzerinde iken, bu yasanın ancak büyük altyapı projelerini yürüten müteahhitlere ucuz işgücü sağlayacağına dikkat çekiyor.
Geçen cuma akşamı TBMM’de AKP oylarıyla önemli bir yasa tasarısı kabul edildi: Uluslararası İşgücü Kanunu Tasarısı. Aslında, CHP milletvekili Aytuğ Atıcı’nın deyişiyle, tasarının ilk adı bu kadar afili değildi. Geçen yasama döneminde hazırlanan bu kanunun o zamanki adı Yabancı İstihdam Kanunu’ydu. Gelin görün ki işsizlik oranı yükselir, genç işsiz oranı yüzde 20’leri geçerken, böyle bir ismin yol açacağı rahatsızlık nedeniyle isim değiştirildi.
Kanun, Kuzey Marmara Otoyolu, Gebze, İzmir Otoyolu gibi büyük altyapı projelerinde, daha fazla sayıda yabancı uyruklu mimar, mühendis çalıştırılmasının önünü açıyor. Yabancı mühendislerin Türkiye’de çalışabilmesini bürokratik alanda kolaylaştırıyor.
“Çinli mimar” konusu da bu tasarı görüşülürken uzun uzun tartışıldı.
***
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, bu kolaylığı, altyapı projelerinde uluslararası teknoloji transfer edilebilsin diye getirdiklerini söylüyor.
Ancak muhalefet partisi milletvekilleri aynı fikirde değil.
CHP’li Özkan Yalım, Meclis kürsüsünde, mimar odaları başkanlarından bilgi aldığını vurgulayarak şöyle demiş:
“Şu anda Çin’de 54 bin civarında mimar bulunmaktadır. Bunun yarısı da işsizdir. Peki, Sayın Bakan, bu kanun çıktıktan sonra Çin’den 5-10 bin civarında mimar geldiğinde piyasanın ne duruma düşeceğini herhalde siz de tahmin edebiliyorsunuzdur. Şu andaki bizim kendi mimarlarımızın, mühendislerimizin haksız bir rekabetle karşı karşıya kalabileceğini çünkü Çin’den gelen mimarların çok daha düşük bir maliyetle çalışabileceğini özellikle belirtmek istiyorum.”
Sorun bununla sınırlı değil. Yasayla yabancı mimarlara tanınan yeni haklara bizim mimarlar Avrupa’da sahip değil. Çünkü denklikleri yok.
CHP’li Elif Doğan Türkmen, bu kanunu ülkede iş barışını bozacağı uyarısını yapmış ve aynı oturumda teşhisi gayet yalın koymuş: “Kanun tasarısının yaptığı tek şey, sermayeye ucuz işgücü sağlamaktır.”
Türkiye’de mühendislik mimarlık eğitimi gören öğrenci sayısı 434 bin, işsiz mimar ve mühendis sayısı 100 binin üzerinde.
Akademik ve mesleki yeterliliği kanıtlanmamış yabancı ülke çalışanlarına sağlanan bu engin kolaylıklar dizisinin toplumsal barışa hizmet etmediği açık.
Türkiye bu yasayla kendi yurttaşları için aradığı koşulları yabancılarda aramayan, nitelikli işsiz yurttaşlarını kanun eliyle bir kez daha mağdur eden bir ülke oldu. Peki, kimin için?
Yine bir kısa cevapla bitirelim: Büyük altyapı projelerini yürüten müteahhitler için.