Yılda 33 bin ton çinko üreten ve özelleştirme kapsamında İranlı firma tarafından alındıktan bir süre sonra çeşitli nedenlerle çalıştırılamayan Çinkur, tarihe karışıyor. Çinkur'u iflas idaresinden 4.6 trilyon liraya alan İpek Mobilya Yönetim Kurulu Başkanı Saffet Aslan, çürümeye yüz tutmuş makinaları hurda olarak satacaklarını ve 25 milyon dolarlık yatırımyla mobilya tesisleri kuracaklarını anlattı.
1 milyon 700 bin metrekarelik Çinkur arazisi üzerinde, mobilya sektörünün gelişmesine katkıda bulunacak tesisler kurmayı planladığını belirten Saffet Aslan, ilk etapta 400 bin metrekarelik bir bölümü 25 milyon dolarlık yatırımla sektöre kazandıracağını söyledi. Aslan, şöyle devam etti:
Mobilya tesislerine dönüştürülüyor
"Çinkur'da beş yıldan beri üretim yapılmadığı için bazı bölümlerde makinelerin önemli bir bölümü çürümeye yüz tutmuş. Bu makineleri sökerek hurda şeklinde satacağız. Bu koşullarda fabrikada yeniden çinko üretmek mümkün değil. Belki bazı ünitelerinde zenginleştirilmiş maden üretebilir, ancak bunun için de büyük yatırım yapmak gerek. Bu nedenle, biz burada maden işlemeyi düşünmüyoruz. İpek Mobilya olarak Kayseri OSB'deki tesislerimizde mobilya ve ev tekstili üreterek iç ve dış pazarlara sevk ediyoruz. Kapasite artırılması konusunda sıkıntılarımız vardı. Özellikle yer sıkıntısı yaşıyorduk. Çinkur'u almamızla kapasite artırılması konusunda en büyük sorun olan yer sıkıntısını aşmış olduk. Şimdi burayı teknolojiyle donatarak modüler mobilya, ev tekstili ve ahşap mobilya üretecek tesislere dönüştüreceğiz."
Dünde bugüne Çinkur...
Çinkur, 1968 yılında İç Anadolu'da Zamantı bölgesindeki karbonatlı cevherlerin işlenerek metal çinkoya dönüştürülmesi amacıyla, sermayesinin yüzde 49'u Etibank'a ait olmak üzere Etibank'ın önderliğinde halka açık bir anonim şirket olarak kuruldu. Türkiye-Kanada teknik işbirliği ile Kayseri'ye 23 kilometre mesafede ve Kayseri-Adana karayolu üzerinde kurulan fabrika 1976'da işletmeye açıldı. Yahyalı Aladağlar'daki çinko yataklarını işleyerek, Türkiye'nin elektrolitik çinko ihtiyacına cevap verilmesi amacıyla kurulan Çinkur'da kurulu kapasite yılda 40 bin ton çinko, 6 bin ton kurşun, 125 ton katmiyum ve 4.5 ton gümüş olarak belirlenmesine rağmen çinkoda en fazla 33 bin ton kapasiteye ulaşılabildi.
İranlı yatırımcılara satış
İlk yıllarında kâr eden bir kuruluş iken, sonraki yıllarda zarar eden bir işletmeye dönüşen Çinkur, 1996 Mayısı'nda Özelleştirme İdaresi tarafından blok satış yöntemiyle 14 milyon dolar karşılığında İranlılar'ın kurduğu Kayseri Maden Metal AŞ'ye satıldı. Fabrikayı alan İranlılar, 8 milyon dolarlık iyileştirme çalışması yaparak yıllık çinko üretimini 38 bin tona çıkardılar. Üretim maliyetini ton başına 1250 dolardan 1031 dolara çektiler ancak Kayseri Maden Metal AŞ, 1999'da finans sıkıntısı nedeniyle mali bunalıma girdi ve 26 Kasımda da faaliyetini durdurarak tesislerin kapısına kilit vurdu. Çinkur kapandığında İranlı şirketin çeşitli banka ve kuruluşlara 35 milyon dolar kredi borcu vardı. Bu borçlar ödenmeyince geçen zaman içinde faizleriyle birlikte 65 milyon dolara yükseldi. İncesu İflas İdaresi'nin 13 defa satışa çıkardığı Çinkur, son seferinde İpek Mobilya'ya 4.6 trilyon liraya satıldı.