Çin’de geçen hafta başlayan ‘Pekin 2008 Olimpiyat Oyunları’nın son yıllarda hızlı büyüyen ülke ekonomisine ciddi katkı yapması bekleniyor.
Son yedi yıllık dönemde başta Pekin olmak üzere Çin’de toplam 43.1 milyar dolarlık yatırım yapıldı. Bu rakam olimpiyat tarihinde bir rekora işaret ediyor. Analistler tüm bu yatırımların Çin’e önümüzdeki dönemde 450 milyar dolara yakın katkı yapmasını bekliyor. Bu da Çin’in 1’e 10 kazanacağını ortaya koyuyor.
37 stadyum yapıldı
Altyapı, spor tesisleri, tarihi ve turistik merkezlere yapılan yatırımların, istihdamı, bölgedeki ekonomik faaliyetleri ve turizm gelirlerini ciddi oranda artırması bekleniyor.
Olimpiyat sayesinde elde edilen bilinirlik ve tanıtımla turizm gelirlerinin yıldan yıla artacak olması, oyunların ülkeye yapacağı katkıların başında geliyor.
Bundan yedi yıl önce olimpiyatları düzenleme hakkını alan Çin, hızlı hareket ederek, kapsamlı bir planı uygulamaya soktu. 10 bin 500 sporcunun yarışacağı 302 müsabakaya ev sahipliği yapmak için 37 spor tesisi yapıldı. Başkent Pekin için 7 yıllık dönüşüm planı uygulandı. ‘Bir dünya, bir rüya’ sloganıyla 43.1 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Pekin’in yanı sıra başta Hong Kong olmak üzere 6 farklı kent etkinliklere hazırlandı.
Çin’de “Pekin Olimpiyat Aksiyon Plan Komitesi” tüm yatırımları üstlenerek, tek merkezden koordine edilmesini sağladı. Yerli ve yabancı mimarlarla çalışıldı. Olimpiyat Parkı, 37 yeni stadyum ile pek çok meydan inşa edildi, 32 yeni bina yapıldı.
Ulaştırma devrimi!
Olimpiyatlar öncesi Pekin’in ulaştırma altyapısı adeta baştan yaratıldı. 1.1 milyar dolarlık yatırımla bu konuda ciddi yeniliğe gidildi. Metro sistemi baştan aşağı yenilendi, raylı sistem genişletildi, toplam 318 kilometrelik karayolu elden geçirildi. Bunun yanı sıra şehre bağlantısı olan 23 yol düzenlendi. Trafik kontrol sistemleri tamamen elektronik altyapıya geçti. Havaalanı, demiryolları, tren istasyonu ve garlarda kapasite büyüdü.
TURSAB Başkanı Başaran Ulusoy:
Yıllarca akılda kalacak imaj oluştu
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı Başaran Ulusoy, “Çin, yıllarca akılda kalacak bir imaj oluşturuyor. Altyapısıyla sorunlarını halletmiş bir Pekin’i dünya merak etmeye başladı. Pekin cazibeli hale geldi. İnanılmaz bir turist artışı olacak” dedi.
Ulusoy, olimpiyatların Türkiye’ye katkısı konusunda, “Çinli turist açısından faydalı. Türkiye’nin ismini bilmeyen Çinliler ülkemizi öğrenecek” şeklinde konuştu.
TUROB Başkanı Timur Bayındır:
Turist sayısı yüzde 30 artar
Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği Başkanı Timur Bayındır, olimpiyatların Çin’e katkısını şu sözlerle değerlendirdi: “Çok iyi hazırlanmışlar. Çin’in eski imajı kesinlikle düzeldi. Turist sayısının yüzde 30’a yakın artmasını bekliyorum.” Bayındır, Türk sporcuların az madalya kazanmasından dolayı, oyunların Türkiye turizmine faydası olmayacağını iletti.
7 milyon adet bilet satıldı
Olimpiyatlarla birlikte Çin’deki reklam pazarında da önemli büyüme beklentisi oluştu. Televizyonlarda geçen yılki rakam olan 14.7 milyar doların, oyunlarla birlikte bu yıl 184 milyar dolara çıkması bekleniyor. Olimpiyat komitesi şu ana kadar oyunları takip etmek isteyenlere 7 milyon bilet satıldığını açıkladı. Sponsorluk harcamalarının 3.2 milyar doları bulması bekleniyor. Lisanslı ürün satışında 70 milyon dolarlık hacme ulaşılması planlanıyor.
Global sponsorların yanı sıra Lenovo ve China Mobile başta olmak üzere yerel birçok markanın da öne çıkması, ülke ekonomisi adına önümüzdeki dönemde önemli avantaj olarak belirtiliyor.
Madalyaları yeşim taşı süslüyor
Çin, derece alan sporculara takılacak altın, gümüş ve bronz madalyalara, ülkenin geleneksel taşı olan yeşim taşından süsleme koyacak.
Olimpiyat tarihinde ilk kez yapılacak bu uygulamayla, metal madalyaların ortasına, Çin’de 5 bin yıldan beri “imparatorluk taşı” olarak bilinen yeşim taşından yapılmış bir disk yerleştirilecek. Yeşim, Çinliler için güzellik, soyluluk, kusursuzluk, güç ve ölümsüzlüğü simgeliyor.
Kötümser analist senaryosu
Analistlerin önemli bölümü, olimpiyatlara yapılan yatırımların Çin’in önümüzdeki dönemdeki büyüme hızını olumsuz etkileyeceğini belirtiyor.
Analistlerin konuyla ilgili yorumları, “Çin büyük bir ülke fakat Pekin küçük. Pekin’e yapılan yatırım bu kent için oldukça büyük olsa bile Çin için çok küçük. 1.7 trilyon dolarlık 2007 yatırım bütçesi göz önününe alındığında, Pekin’e, dolayısıyla olimpiyat oyunlarına yapılan 43.2 milyar dolarlık yatırım toplamda ‘sıfır’a işaret ediyor” şeklinde birleşiyor,
Boşa çıkacak!
Yapılan yatırımlarla ekonomide ciddi büyüme kaydedildiği fakat oyunlardan sonra yatırımların boşa çıkacağı bunun da ekonomide durgunluğa yol açacağını öne süren analistler, yapılan yeni tesislerin boşa çıkmasının maliyeti ve bakım masraflarının da kente yük getireceğini öne sürüyor. Analistlerin dikkat çektiği diğer bir konu da oyunlar için yaratılan istihdamın boşa çıkacak olması.
600 bin yabancı turist bekleniyor
16 gün sürecek olan olimpiyat oyunları sırasında Çin’in Pekin kentine 600 bin yabancı turistin gelmesi bekleniyor. Oyunlar sırasında ayrıca 2.5 milyon yerli turistin de bölgeyi ziyaret edeceği bildiriliyor. Geçen yıl Pekin’e yıl genelinde 3.8 milyon yabancı gelmişti. Bu sayının oyunlarla birlikte artması bekleniyor. Çin’e 2007’de gelen yabancı turist sayısı ise toplamda 42.4 milyon kişi olmuştu. Bu arada olimpiyatların sadece yiyecek - içecek sektörüne 2.7 milyar dolarlık etki yapması bekleniyor.
Olimpiyatlar hazırlık aşamasında Pekin kentinin tarihi dokusunu anlatan 25 bina restore edildi. Önemli caddeler ve meydanlar da ciddi iyileştirme çalışmaları yapıldı.
Teknoloji için 3.6 milyar $
Olimpiyatlar sırasında teknolojik olarak sorun yaşanmaması için geniş bant internet ve telekom altyapısı konusunda ciddi çalışmalar yapıldı.
Tüm bu sistemler ele alınarak, yenilendi, kapasite artırımı yapıldı. 3.6 milyar dolarlık bütçeyle internet sistemlerinin yanı sıra çipli kartlardan oluşan akıllı teknoloji sistemleri devreye girdi.
Çevresel dönüşüme 12.2 milyar $
Çin, olimpiyatlar öncesinde Pekin kentinde çevresel dönüşüm odaklı birçok projenin altına imza attı. Bu konuda ayrılan bütçe genel olarak hava kirliliği, su şebekesinin yenilenmesi ve çevresel bilincin oluşturulması için kullanıldı.
12.2 milyar dolarlık yatırımla hazırlanan çevresel dönüşüm planıyla, toplu taşıma araçları ve taksiler yenilendi, çevreye duyarlı yakıt kullanımına başlandı, inşa edilen yeni yapılar daha az enerji harcayan özelliklerde tasarlandı, enerji tasarruflu stadyumlar inşa edildi, atıkların planlı olarak dönüşüm için kent genelinde kapsamlı çalışmalar yapıldı.
Meşaleyi yaktı, şirketi borsada uçtu
Olimpiyatların açılış töreninde meşaleyi yakan eski Çinli jimnastikçi ve iş adamı Li Ning, şirketinin hisseleri değer kazanınca servetini 30 milyon dolar artırdı.
Yatırımcılar, geçen cuma günkü açılış töreninde muhteşem bir gösteriyle meşaleyi yakarak, artık bütün dünyanın tanıdığı bir isim haline gelen 44 yaşındaki Li Ning’in spor giyim firması “Li Ning Co. Ltd” şirketinin küresel çapta tanınacağı umuduyla şirketin hisselerini adeta kapıştılar.
Firmasının hisseleri dün sabah Hong Kong borsasında yüzde 5 değer kazanarak hisse başına 18.50 dolara çıktı. Böylece 1984 Los Angeles Olimpiyatları’nda 6 madalya kazanan Li Ning’in şirketinin hisseleri 30 milyon dolar değer kazandı. 2018 yılına kadar dünyanın en büyük beş spor markasından biri olmayı hedefleyen Li Ning firması, olimpiyatlara katılan Çin, İspanya ve İsveç takımlarının spor giyimlerini sağlıyor. Şirketin logosu Nike firmasının logosuna benzetilirken, Li Ning’in sloganı “Anything is possible” da Adidas firmasının “Impossible is nothing” sloganını çağrıştırıyor.