Charles Waldheim: "Planlama, Ekoloji ve Peyzajın Ortaya Çıkışı"



Garanti Galeri ve Platform Garanti'nin ortaklaşa düzenlediği "Disiplinlerötesi" konferans dizisi Charles Waldheim ile devam ediyor. Garaj İstanbul işbirliğiyle gerçekleştirilecek konferansın başlığı Planlama, Ekoloji ve Peyzajın Ortaya Çıkışı.

Konferans tasarım disiplinlerinin 60'lı ve 70'li yılların kültür politikaları ışığında yaşadığı yabancılaşmanın kısa bir tarihsel anlatımıyla başlayacak. Peyzaj mimarlığı ve kentsel planlama disiplinlerinin, tasarım ve mimarlık okullarında maruz kaldığı yabancılaşma ve ayrışma da tartışılacak. Konferansın tanıtım metni şöyle:

"Peyzaj mimarlığının yakın zamanda Harvard, Penn ve Toronto Üniversitesi gibi başı çeken mimarlık okullarında tasarım aracı olarak yeni bir statü kazanmasıyla planlama programları ile tasarım ve mimarlık okulları arasındaki yakınlaşma tamı tamına çakışır. Dahası bu simetrik yeniden ilişkilenme basit bir tesadüften değil yapılı çevrenin kendi içinde ve onu tanımlayan disiplinlerde meydana gelen değişimlerden türer. Bu okuma, peyzaj mimarlığı ile planlanma uygulamalarının kaygıları ve soruları arasında anlık bir temas vadediyor. Bu temasta karşılıklı paylaşılan tarihsel merakın nesnelerine yönelik yenilenmiş sorumluluklardan faydalanma umudu var.

Waldheim, konferansta 19. ve 20. yüzyıllarda şehir ve bölge planlama uygulamalarının bir konusu olarak bölge kavramının oluşmasında peyzajın rolünü tanımlayan bir dizi tarihsel olay anlatacak. Geddes, Mumford, MacKaye ve en çok da McHarg'ın önerdiği bölgesel bilgilere dayanan planlama projeleri neslini konu alan güncel çalışmalar mevcut. Bu geleneğe bir alternatif olarak Ludwig Hilberseimer'ın proje ve metinleri sunulacak. Bu alternatifte iktisadi okumalar, endüstriyel desantralizayona yönelik ekolojik bir yaklaşımı destekler. 60'lar ve 70'li yılların başında McHarg prensiplerinin kabulü ile peyzaj mimarlığının nasıl bölgesel ve kentsel planlama aracına dönüştüğü; aynı zamanda McHarg projesinin güncel metropolün sorunlarını tanımlamaktaki gözle görülür başarısızlıkları aktarılacak.

Konferansın ikinci yarısında Waldheim, yakın zamanda peyzajın bir kentsel tasarım aracı olarak yeniden ortaya çıkışını ve bu değişimin disipline yönelik sorumluluklar ve profesyonel kentsel planlama örnekleri üzerindeki etkilerini sorgulayacak. Burada tasarımın bir aracı olarak peyzaja yeniden duyulan ilgi ve kültürel bir biçim olarak peyzajın rolü aktarılacak. Bunun yanı sıra peyzaj tasarımındaki bu yenilenmede ekolojinin rolü tanımlanacak ve güncel kentsel gelişmelerin bir öznesi olan peyzaj ekolojisinin maruz kaldığı çeşitli iddialar gündeme getirilecek. Konuşma Kuzey Amerika'da peyzajı ve ekolojik süreçleri tasarım sürecinin temeline yerleştiren ve ister istemez ekolojik nesnelerden, bulundukları yerlerden ve temsil ettikleri katılımcılardan beslenen birçok projenin incelenmesi ile sona erecek.

Konferans, birer kentsel tasarım aracı olarak peyzaj ve ekolojinin güncel anlamlarından beslenen yeni planlama uygulamalarına yönelik bir potansiyel modeller eskizi ile son bulacak. Planlama ve peyzaj tasarımının kesiştiği noktada işler üreten güncel tasarımcıların çalışmalarını aktarılacak; kentsel gelişme ve tasarımın güncel kavramlarının habercisi niteliğindeki çeşitli konumları ele alınacak."

Charles Waldheim, FAAR, Toronto Üniversitesi John H. Daniels Mimarlık, Peyzaj ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı Programı Yöneticiliği  görevini yürütüyor. Waldheim'ın çalışmaları peyzaj ve çağdaş şehircilik arasındaki ilişkileri inceliyor. Waldheim peyzajın günümüz kentinde kentsel düzeninin bir aracı olarak yeniden ortaya çıkışını tanımlamak için "peyzaj şehirciliği" (landscape urbanism) terimini icat etti. Mimar olan Waldheim, tasarım ve şehircilik alanında çok-disiplinli bir danışmanlık grubu Urban Agency'nin yöneticiliğini yapıyor. Waldheim ve Urban Agency, çağdaş şehircilik ve peyzajın kesişiminde yer alan çeşitli projelerde kamusal ajanslar, özel müşteriler, profesyonel tasarımcılar ve çok-disiplinli ekipler ile bir araya geliyor.