Küresel ısınma, çevre felaketleri, doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı konuları özellikle son yıllarda uluslararası kamuoyunun gündeminde daha yoğun şekilde yer alıyor. Hükümetler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve gönüllüler çeşitli uygulamalarla doğa tahribatına karşı önlemler almaya ve farkındalık yaratmaya çalışıyor.
Türkiye'de de çevrenin ve doğal kaynakların korunmasına yönelik projeler dikkati çekerken, bütçeden bu amaçla ayrılan kaynak artıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yapılan derlemeye göre, çevreyi korumak için yapılan harcama 5 yılda kademeli olarak yükseldi. 2014-2018 döneminde çevre koruma çalışmalarına ülke kaynaklarından 150 milyar 106 milyon lira ayrıldı. Çevre koruma harcamalarında en büyük payı "atık ve atık su yönetimleri" alırken, bunları sırasıyla "biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması", "toprak, yer altı ve yüzey sularının korunması" ile "kalitesinin iyileştirilmesi" harcamaları izledi.
Ar-Ge harcamaları yüzde 144 arttı
Atık yönetimine 2014'te 12,4 milyar lira harcanırken, geçen yıl sonu itibarıyla bu tutar yaklaşık yüzde 46 artışla 18,1 milyar liraya yükseldi. 5 yıllık dönemde atık yönetimi için 73,6 milyar lira harcama yapıldı. Bu tutar, çevre korumasına yapılan toplam harcamaların yarısına yaklaştı.
Aynı dönemde atık su yönetimine 54,7 milyar lira ayrılırken, bu tutar da toplam harcamaların yüzde 36,5'ine karşılık geldi. Böylece atık ve atık su yönetimlerine toplam çevre korumanın yüzde 85,5'i kadar para harcandı.
5 yıllık dönemde biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması için 8,8 milyar lira, toprak, yer altı ve yüzey sularının korunması ve kalitesinin iyileştirilmesi için de 4,8 milyar lira harcama yapıldı.
Çevrenin daha iyi korunabilmesi için Ar-Ge çalışmalarına hız verilirken, bu alana 5 yılda 841 milyon lira kaynak aktarıldı. 2014'te 101,4 milyon lira olan Ar-Ge harcamaları geçen yıl sonu itibarıyla yaklaşık yüzde 144 artarak 247,2 milyon liraya ulaştı.
Öte yandan bu dönemde radyasyona karşı koruma harcamalarında da düzenli atış gerçekleşti. Bu alana 2014'te 5,2 milyon lira ayrılırken bu miktar 2018'de yüzde 53 artışla 7,9 milyon liraya yükseldi. 2014-2018 döneminde bu alana toplamda 32,1 milyon lira harcandı.
Çevreyi korumada duyarlılık artıyor
Tüm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAYÇED) Başkanı Muhammet Saraç, açıklanan istatistiklerin, Türkiye'de çevre konusundaki duyarlılığın artmaya devam ettiğini gösterdiğini söyledi.
Çevreyi koruma harcamalarının artarak devam ettiğini belirten Saraç, harcamalar içinde en yüksek artışın da iklim değişikliğini ilgilendiren kalemlerde olmasının memnuniyet verici olduğunu dile getirdi.
Saraç, "Çevre koruma çalışmalarındaki ivmenin 'Sıfır Atık Hareketi' ile daha da artacağını düşünüyoruz." dedi.
Son dönemde yerlileşme ve millileşme temalarının sıklıkla birçok sektör için telaffuz edildiğini anımsatan Saraç, TAYÇED olarak atık yönetimi sektörü için yerli ve milli üretime destek olmak amacıyla 28 Kasım'da İstanbul'da "Atık Yönetim Sektöründe Yerlileşme ve Millileşme Sempozyumu" düzenleyeceklerini kaydetti.